Yaminawa runa
(Yaminahua-manta pusampusqa)
| Yaminawa | |
|---|---|
| |
| Mama llaqta |  Parasil  Qullasuyu  Piruw
|
| Riqyun | Amarumayu sach'a-sach'a suyu |
| Tiyay | Brasilpi: Buliwyapi: Pando suyu Piruwpi: Mayutata suyu, Ukayali suyu |
| Runakuna | 618 Buliwyapi: 188 [1] |
| Simi | yaminawa simi |
| Rimaykunap ayllun | panu rimaykuna |
| Iñiy | |
 Buliwyapi Indihina runa llaqtakuna | |
Yaminawa, Yaminahua, Jaminawa icha Yamanawa nisqaqa lliw yaminawa simita rimaq runakunam, Uralan Awya Yalapi, Amarumayu sach'a-sach'a suyupi, Brasilpi, Buliwyapi, Piruwpipas tiyaq.
Tiyay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Brasilpi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Paykunaqa Chandless mayuwan Yurúa mayuwan patakunapi kawsanku.
Buliwyapi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Buliwyapiqa paykuna Amarumayu sach'a-sach'a suyupi kawsanku.
| Suyu | Puwinsya | Munisipyu | Ayllu llaqta |
|---|---|---|---|
| Pando suyu | Nicolás Suárez pruwinsya | Bolpebra munisipyu | Puerto Yaminahua |
Piruwpi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Piruwpiqa Yaminawa runakuna kay mayu patakunapi kawsanku: Purus mayu, Curanja mayu, Piedras mayu, Mapuya mayu, Wakapishtiya mayu, Tawamanu mayu, Cashpajali mayu, Sipawa mayu
| Suyu | Puwinsya | Distritu |
|---|---|---|
| Ukayali suyu | Atalaya pruwinsya | Raymondi distritu, Sipawa distritu, Yurwa distritu |
| Mayutata suyu | Tawamanu pruwinsya | Tawamanu distritu |
Rimay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Yaminawa runakunaqa yaminawa simitam rimanku.
Huk sutikuna (qhichwa simi - yaminawa simi):
- Runakuna - iodapo
- Warmi - apuí
- Wasi - üuü
- Wasa - pimiti
- Sinqa - rüchüco
- Mat'i - poimana
- Utku - sharapo
- Tayta - ipo
Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
|
Buliwya suyupi runa llaqtakuna |
|
|---|---|---|
| Antikuna, Qullaw: Aymara runa · Chipaya runa · Qhichwa runa · Uru runa | ||
| Amarumayu sach'a-sach'a suyu: Aphru-buliwiyanu · Araona · Ayoreo · Baure · Kanichana · Kawiña · Kayuwawa · Chaqubu · Chiman · Chikitus · Ese'eqha · Warasuqwe · Warayu · Itonama · Huwakinyanu · Leqos · Machineri · Maropa · Moré · Moseten · Mowima · Musu · Yura (Nawa) · Pakawara · Siryono · Takana · Toromona · Yaminawa · Yuki · Yurakari | ||
| Hatun Chaku: Tapiete runa · Waraniyi runa (Chiriwanu, Simba) · Weenhayek runa | ||
| Hukkuna indihina runa llaqtakuna: Qumlik | ||
| Mawk'a runa llaqtakuna: Inka | ||
