Amaru suyu

Wikipediamanta
(Mayutata suyu-manta pusampusqa)
Amaru suyu
Departamento de Madre de Dios
PuertoMaldonado Rio Madre de Dios.jpg
Amaru mayu, Puerto Maldonado (Piruw)
Saywitu Wallqanqa
saywitu
Unancha
Flag of None.svg
.
Mama llaqta Flag of Peru.svg Piruw
Tinkurachina siwikuna
Pruwinsyakuna 3
Distritukuna 10
Uma llaqta Puerto Maldonado
Simikuna amawaka simi, arawaka simi, harakmbet simi, kastilla, machiqinqa simi, kichwa / qhichwa, yaminawa simi
Runakuna 109.555 (inei 2007)
Runa ñit'inakuy - runa / km²
Hallka k'iti kanchar 85.182 km²
Hanaq kay - m
Kamasqa wata 26 ñiqin qhapaq raymi killapi 1912 watapi
Kamachiq runa Luis Hidalgo Okimura
(2019–2022)
Karu rimay yupay +82
Pacha suyu UTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan
Kastilla simipi llika tiyanan madrededios.gob.pe
Amaru suyup pruwinsyankuna
Provinces of the Madre de Dios Region.svg
Amaru suyupi hatun mayukuna

Amaru suyu icha Apuyayaypa Mamaynin suyu, (kastilla simipi: Departamento de Madre de Dios) nisqaqa Piruw Sapan llaqtapi huk suyum. Uma llaqtanqa Puerto Maldonado llaqtam.

Wiñay kawsay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kamasqa 26 ñiqin qhapaq raymi killapi 1912 watapi.

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pulitika rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Mayutata suyupiqa kimsa pruwinsyam chunka distritumpas.

Pruwinsya Runakuna (2007)[1] Uma llaqta
Manu 20.290 Salvación
Tampupata 78.523 Puerto Maldonado
Tawamanu 10.742 Iñapari

Runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kay suyupiqa Amawaka, Amarakaeri, Napuruna, Piru, Shipibo-Conibo, Yaminawa, Machiqinqa tiyanku.

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Qhapaq qillqasqa: Mayutata suyupi rimaykuna
Pruwinsya Kastilla simita rimaqkuna /1 % Indihina simita rimaqkuna /1, /2 %
Manu 10,381 58.3 7,391 41.5
Tawamanu 8,465 87.2 1,136 11.7
Tampupata 57,843 83.4 11,244 16.2
Llapan 76,689 79.2 19,771 20.4

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: [2]

Rikchakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Yachachiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Suyupi paqarisqakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Willay pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. www.inei.gob.pe
  2. www.inei.gob.pe/ (2007)

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]


Mayutata suyu Unancha (Mayutata)
Uma llaqta: Puerto Maldonado
Pruwinsyakuna: ManuTampupataTawamanu
Amachasqa sallqa suyukuna: Altu Purus mamallaqta parkiManu mamallaqta parkiBahuaja-Sonene mamallaqta parkiTampupata mama llaqta risirwaAmarakaeri ayllu llaqta risirwaPurus ayllu llaqta risirwa
Quchakuna: Valencia quchaSandoval qucha
Mayukuna: Mayutata mayuRumimayuManu mayuTampupata mayuHeath mayu
Runa llaqtakuna: AmarakaeriAmawakaMachiqinqaNapurunaPiruYaminawa
Simikuna: Mayutata suyupi rimaykunaamawaka simiarawaka simiharakmbet simikastillamachiqinqa simikichwa / qhichwayaminawa simi
Wallqanqa (Piruw) Suyukuna (Piruw) Unancha (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Amaru_suyu&oldid=648953" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)