Amaru suyu

Wikipediamanta
(Mayutata suyu-manta pusampusqa)
Amaru suyu
Departamento de Madre de Dios
Amaru mayu, Puerto Maldonado (Piruw)
Saywitu Wallqanqa
saywitu
saywitu
Unancha
.
Mama llaqta Piruw
Tinkurachina siwikuna
Pruwinsyakuna 3
Distritukuna 10
Uma llaqta Puerto Maldonado
Simikuna amawaka simi, arawaka simi, harakmbet simi, kastilla, machiqinqa simi, kichwa / qhichwa, yaminawa simi
Runakuna 109.555 (inei 2007)
Runa ñit'inakuy - runa / km²
Hallka k'iti kanchar 85.182 km²
Hanaq kay - m
Kamasqa wata 26 ñiqin qhapaq raymi killapi 1912 watapi
Kamachiq runa Luis Hidalgo Okimura
(2019–2022)
Karu rimay yupay +82
Pacha suyu UTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan
Kastilla simipi llika tiyanan madrededios.gob.pe
Amaru suyup pruwinsyankuna
Amaru suyupi hatun mayukuna

Amaru suyu icha Apuyayaypa Mamaynin suyu, (kastilla simipi: Departamento de Madre de Dios) nisqaqa Piruw Sapan llaqtapi huk suyum. Uma llaqtanqa Puerto Maldonado llaqtam.

Wiñay kawsay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kamasqa 26 ñiqin qhapaq raymi killapi 1912 watapi.

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pulitika rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Mayutata suyupiqa kimsa pruwinsyam chunka distritumpas.

Pruwinsya Runakuna (2007)[1] Uma llaqta
Manu 20.290 Salvación
Tampupata 78.523 Puerto Maldonado
Tawamanu 10.742 Iñapari

Runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kay suyupiqa Amawaka, Amarakaeri, Napuruna, Piru, Shipibo-Conibo, Yaminawa, Machiqinqa tiyanku.

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Qhapaq qillqasqa: Mayutata suyupi rimaykuna
Pruwinsya Kastilla simita rimaqkuna /1 % Indihina simita rimaqkuna /1, /2 %
Manu 10,381 58.3 7,391 41.5
Tawamanu 8,465 87.2 1,136 11.7
Tampupata 57,843 83.4 11,244 16.2
Llapan 76,689 79.2 19,771 20.4

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: [2]

Rikchakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Yachachiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Suyupi paqarisqakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Willay pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. www.inei.gob.pe
  2. www.inei.gob.pe/ (2007)

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]


Wallqanqa (Mayutata) Mayutata suyu Unancha (Mayutata)
Uma llaqta: Puerto Maldonado
Pruwinsyakuna: ManuTampupataTawamanu
Amachasqa sallqa suyukuna: Altu Purus mamallaqta parkiManu mamallaqta parkiBahuaja-Sonene mamallaqta parkiTampupata mama llaqta risirwaAmarakaeri ayllu llaqta risirwaPurus ayllu llaqta risirwa
Quchakuna: Valencia quchaSandoval qucha
Mayukuna: Mayutata mayuRumimayuManu mayuTampupata mayuHeath mayu
Runa llaqtakuna: AmarakaeriAmawakaMachiqinqaNapurunaPiruYaminawa
Simikuna: Mayutata suyupi rimaykunaamawaka simiarawaka simiharakmbet simikastillamachiqinqa simikichwa / qhichwayaminawa simi
Wallqanqa (Piruw) Suyukuna (Piruw) Unancha (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Amaru_suyu&oldid=662131" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)