Jaruma pruwinsya

Jaruma pruwinsya
Jaruma jisk'a suyu
Provincia de Aroma

Illimani, Qullana llaqtamanta rikusqa

Jaruma pruwinsya

Wallqanqa

Unancha

.

Mama llaqta

Buliwya

Tinkurachina siwikuna

7

53

aymara simi, kastilla simi, qhichwa simi

Runakuna

86.480 (ine 2001)

Runa ñit'inakuy

19,2 runa/km²

Hallka k'iti kanchar

4.510 km²

Hanaq kay

Kamasqa wata

Kuraka

Vicente Colque (2007)

Karu rimay tuyru

Pacha suyu

BOT (UTC-4)

Llika tiyanan

[www.]

Chuqiyapu suyupi pruwinsyakuna

|

Jaruma pruwinsya (jaruma: aymara simimanta, jaru uma, jaru: qhatqi; uma: yaku: "qhatqi yaku";^[1] kastilla simipi: Provincia de Aroma) nisqaqa Buliwya mama llaqtapi huk pruwinsyam, Chuqiyapu suyupi. Uma llaqtanqa Sika Sika (icha Jaruma) llaqtam.

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Urqukuna: Ari Qullu (icha Witani) - Kuntur Qullu - Pinaya - Qalamarka
Quchakuna: Jach'a Quta - Pinuta qucha - Quta Pata - Wari Quta - Wari Qutani - Yunkamaya qucha
Mayukuna: Huchusuma mayu - Urqu Jawira - Wilaki mayu

Pulitika Rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Qanchis munisipyunmi kan.

#	Munisipyu	Runakuna (2001) ^[2]	Kantunkuna	Uma llaqta	Runakuna (2001)
1	Sika Sika	26.818	11	Sika Sika	3.831
2	Umala	9.583	10	Umala	152
3	Ayu Ayu	6.981	5	Ayu Ayu	647
4	Qalamarka	12.112	7	Qalamarka	943
5	Patakamaya	20.039	12	Patakamaya	8.414
6	Qullqincha	8.020	5	Qullqincha	2.352
7	Qullana	2.927	3	Qullana	1.936

Runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pruwinsyapiqa aswanta Aymara runakunam tiyanku.

Runa llaqta	Sika Sika munisipyu (%)	Umala munisipyu (%)	Ayu Ayu munisipyu (%)	Qalamarka munisipyu (%)	Patakamaya munisipyu (%)	Qullqincha munisipyu (%)	Qullana munisipyu (%)
Qhichwa	1,0	1,1	0,3	0,4	1,9	0,4	0,5
Aymara	95,3	96,6	92,3	96,8	88,5	94,6	97,2
Waraniyi, Chikitus, Moxos	0,1	0,1	0,1	0,1	0,2	0,1	0,0
Mana indihina	3,6	2,1	7,3	2,8	9,0	5,0	2,2
Huk indihina runa llaqta	0,0	0,1	0,0	0,0	0,3	0,0	0,1

Pukyu: obd.descentralizacion.gov.bo

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Aruma pruwinsyapiqa aymara, kastilla, qhichwa simikunatam lliwmanta astawan rimanku.^[3]

Simi	Sika Sika munisipyu	Umala munisipyu	Ayu Ayu munisipyu	Qalamarka munisipyu	Patakamaya munisipyu	Qullqincha munisipyu	Qullana munisipyu
Qhichwa simi	913	691	68	129	673	68	35
Aymara simi	22.021	8.001	5.946	10.702	14.977	6.605	2.295
Waraniyi simi	8	8	1	8	13	4	2
Huk indihina simi	1	8	7	9	11	2	0
Kastilla simi	20.315	7.354	5.022	9.057	15.772	5.870	2.545
Hawa simi	60	22	11	29	70	13	16
Indihina similla	5.081	1.751	1.634	2.438	3.122	1.629	266
Indihina simi kastilla simipas	17.039	6.311	4.319	8.279	12.011	4.985	2.033
Kastilla similla	3.277	1.043	704	779	3.762	885	512

Pruwinsyapi paqarisqa[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Qalamarka

Tupaq Katari

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

↑ www.sernatur.cl pdf, p. 4-6 (kastilla simi)
↑ www.ine.gov.bo
↑ obd.descentralizacion.gov.bo / Observatorio Bolivia Democrático (kastilla simi)

	Chuqiyapu suyu
	Uma llaqta: Chuqiyapu
	Pruwinsyakuna: Abel Iturralde • Antikuna • Aruma • Bautista Saavedra • Chinchay Yunka • Eliodoro Camacho • Franz Tamayo • Gualberto Villarroel • Inkawi • Inkisiwi • José Manuel Pando • José Ramón Loayza • Lariqaqa • Manqu Qhapaq • Muñecas • Paqaqi • Pedro Domingo Murillo • Qarañawi • Umasuyu • Urin Yunka
	Munisipyukuna (uma llaqtakuna): Achakachi (Achakachi) •Achuqalla (Achuqalla) • Altu llaqta (Altu llaqta) • Ankuraymi (Ankuraymi) •Apulu (Apulu) • Asunta (Asunta) • Awqapata (Awqapata) • Ayata (Ayata) • Ayu Ayu (Ayu Ayu) • Batallas (Batallas) • Ch'ililaya (Ch'ililaya) • Chakarilla (Chakarilla) • Charasani (Charasani) • Charaña (Charaña) • Chulumani (Chulumani) • Chuma (Chuma) • Chuqiyapu (Chuqiyapu) • Huchusuma (Huchusuma) • Ichuqa (Ichuqa) • Inkisiwi (Inkisiwi) • Irupana (Irupana) • Isquma (Isquma) • Ixiamas (Ixiamas) • Jesús de Machaca (Jesús de Machaca) • K'ayruma (K'ayruma) • Kaqwata (Kaqwata) • Kiyawaya (Kiyawaya) • Kurawara (Kurawara) • Kuru Kuru (Kuru Kuru) • Kurwa (Kurwa) • Laqha (Laqha) • Likuma Pampa (Likuma) • Luriway (Luriway) • Malla (Malla) • Mapiri (Mapiri) • Miqapaka (Miqapaka) • Muqu Muqu (Muqu Muqu) • Pakaqi Nasaqara (Nasaqara) • Pallqa (Pallqa) • Papil Pampa (Papil Pampa) • Patakamaya (Patakamaya) • Pilichuku (Pilichuku) • Pukarani (Pukarani) • Q'alamarka (Q'alamarka) • Q'alaq'utu (Q'alaq'utu) • Q'aqyawiri (Q'aqyawiri) • Qarañawi (Qarañawi) • Q'imi (Q'imi) • Qallapa (Qallapa) • Qarapuku Chawaya (Qarapuku) • Qataqura (Qataqura) • Qullana (Qullana) • Qullqincha (Qullqincha) • Qullqiri (Qullqiri) • Qumanchi (Qumanchi) • Qumpaya (Qumpaya) • Qupaqhawana (Qupaqhawana) • Quripata (Quripata) • Quruyqu (Quruyqu) • San Andrés de Machaca (San Andrés de Machaca) • San Buenaventura (San Buenaventura) • San Pidru Tikina (San Pidru Tikina) • Santiago de Machaca (Machaqa) • Santiago Wata (Santiago Wata) • Sapahaqi (Sapahaqi) • Sika Sika (Sika Sika) • Surata (Surata) • Takakuma (Takakuma) • Taraqu (Taraqu) • Tipuani (Tipuani) • Titu Yupanki (Titu Yupanki) • Tiwanaku (Tiwanaku) • Tiyupunti (Tiyupunti) • Tumarapi (Tumarapi) • Umala (Umala) • Umanata (Umanata) • Waki (Waki) • Wanay (Wanay) • Warina (Warina) • Waychu (Waychu) • Wiyacha (Wiyacha) • Yaku (Yaku) • Yanakachi (Yanakachi) • Yuraqk'aspi (Yuraqk'aspi)
	Amachasqa sallqa suyukuna: Apulupampa sallqa pacha suyu • Madidi mamallaqta parki • Pilón Lajas kawsay pacha risirwa • Purani Churikimpaya • Qutapata mamallaqta parki
	Wallakuna: Apulupampa walla • Chuqiyapu walla • Kimsa Krus walla • Qhapaq Walla
	Urqukuna: Akhamani • Anallaqsi • Chachakumani • Chakaltaya • Chawpi Urqu • Ch'iyar Juqhu • Illampu • Illimani • Jach'a Waracha • Janq'u Uma • Kalwaryu urqu • Katantika • Kunturiri • Mururata • Qalsata • Q'asiri • Uchuy Allpamayu • Wayna P'utuqsi
	Quchakuna: Chalalan • Chilata • Ch'iyar Quta • Illampu chullunku qucha • Lichiquta • Milluni • Q'ululu • Santa Rusa • Such'i • Titiqaqa • Wiñaymarka
	Mayukuna: Beni • Heath • Huchusuma • Llika • Mayutata • Mercedes • Qaqa • Quijarro • Tampupata • Untujawi • Parawa • Secure • Tampupata • Tuychi • Vagantes • Yanamayu • Yata • Yuraqmayu
	Wat'akuna yaqa wat'akunapas: Chilliqa wat'a • Killawat'a • Qhuchiwat'a • Qupaqhawana yaqa wat'a • Suriki wat'a • Taraqu yaqa wat'a • Titiqaqa wat'a • Yampupata yaqa wat'a
	Runa llaqtakuna: Aphru-buliwiyanu • Araona • Aymara • Chiman runa • Kallawaya • Qhichwa • Takana
	Rimaykuna: aymara • kastilla • qhichwa • waraniyi
	Runakuna: José Ballivián • Manuel Isidoro Belzu • Tupaq Katari • Ismael Montes • Bartolina Sisa • José Manuel Pando
	Mawk'a llaqtakuna: Iskanwaya • Iwawi • Pachataka • Qhunqhu Wankani • Qulli Qulli chullpakuna • Sampaya • Wisk'achani
	Karu puriy: Killa Qhichwa • Quijarro phaqchakuna • San Félix phaqcha

	Suyukuna (Buliwya)
	Beni · Chuqichaka · Chuqiyapu · Pando · P'utuqsi · · Quchapampa · Santa Krus · Tarija · Uru Uru

[1] www.sernatur.cl pdf, p. 4-6 (kastilla simi)

[2] www.ine.gov.bo

[3] .descentralizacion.gov.bo / Observatorio Bolivia Democrático (kastilla simi)

[1]

[2]

[3]