Qispiqanchi wamani

Wikipediamanta
(Qispiqanchi pruwinsya-manta pusampusqa)
Qispiqanchi pruwinsya
Qispiqanchi jisk'a suyu
Provincia de Quispicanchi
Pikillaqta, Qispiqanchi pruwinsya
Qispiqanchi pruwinsya Wallqanqa
wallqanqa, Qusqu
wallqanqa, Qusqu
Unancha
Qusqu llaqtap unanchan
Qusqu llaqtap unanchan
.
Mama llaqta Piruw
Tinkurachina siwikuna 13º - 14º S, 70º - 72º W
Uma llaqta Urqus
Suyu Qusqu
Distritukuna 12
Simikuna qhichwa simi, kastilla simi
Runakuna 82 173 (inei 2007)
Runa ñit'inakuy - runa / km² ()
Hallka k'iti kanchar 7.564,79 km²
Hanaq kay 700 m - 6.300 m
Kamasqa wata
Kuraka Armando Quispe Qquenaya
(2019-2022)
Karu rimay yupay
Pacha suyu UTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan [www.]
Kastilla simipi llika tiyanan [www.]
Qusqu suyup wamaninkuna

Qispiqanchi nisqaqa ("qispi k'anchaq" nisqamantachá; aymara simipi: Qispiqanchi jisk'a suyu; kastilla simipi: Quispicanchi) Qusqu suyupi, Piruwpi, huk wamanim. Uma llaqtanqa Urqus llaqtam.

Wiñay kawsay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Awsanqati

Yurakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Uywakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Siwar q'inti

Qispiqanchipiqa kay pisqukunam [1] kawsanku:

Llaqta pusaypaq rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Chunka iskayniyuq k'itinnmi kan.

K'iti Runakuna(2007)[2] Uma llaqta Kuraka
Antawayllacha 4.940 Antawayllacha Vicente Salas Pilares
Kamanti 2.073 Chunka Pichqayuq
Waranqa llaqta
Mario Samanez Yáñez
Kikihana 10.340 Kikihana Lucio Ttito Huaraccone
Kusipata 4.755 Kusipata Felipe Cornejo Cusihuaman
Lukri 3.850 Lukri David Quinte Villegas
Markapata 4.520 Markapata Francisco Herencia Chusi
Qarwamayu 2.886 Qarwamayu Valerio Aparicio Holgado
Qatqa 14.346 Qatqa Pedro Illanes Páucar
Uqunqati 13.578 Uqunqati Graciano Mandura Crispín
Urqus 10.087 Urqus Domingo Huittoccollo Curasi
Urupisa 6.432 Urupisa Mario Samanez Yáñez
Waru 4.366 Waru Julián Condori Puma

Runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Quyllur rit'i 2007 watapi

Qispiqanchi pruwinsyapiqa Amarakaeri, Qhichwa runakunam tiyanku.

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Wamanipiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.

K'iti Kastilla simita rimaqkuna /1 % Pachan simita rimaqkuna /1, /2 %
Antawayllacha 1,829 41.9 2,519 57.7
Kamanti 1,327 70.4 557 29.5
Kikihana 976 10.9 7,985 89.0
Kusipata 743 17.5 3,494 82.3
Lukri 1,417 41.0 2,035 58.9
Markapata 464 11.9 3,427 87.9
Qarwayu 63 2.6 2,391 97.4
Qatqa 600 4.9 11,679 95.0
Uqunqati 1,019 8.6 10,756 91.3
Urqus 3,992 44.2 5,039 55.8
Urupisa 3,122 53.8 2,665 45.9
Waru 1,690 42.6 2,273 57.3
Llapan 17,242 23.9 54,820 76.0

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Pachan simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu:[3]

Karu puriy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Rumiqullqa

Raymikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  • Quyllur rit'i
  • Simana Santa
  • Wilakuy Krus
  • Virgen Inmaculada Concepción
  • Sara raymi (Waru distritupi)
  • Capuli raymi (Kusipata distritupi)
  • Qucha raymi (Urqus distritupi)
  • Pacha mama raymi (Qatqa distritupi)
  • T'anta raymi (Urupisa distritupi)
  • K'intu raymi (Urupisa distritupi)

Wayk'uy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  • Yuyu wawcha
  • Sara lawa
  • Phuspu

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Willay pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. Sinru qillqa: Wakarpay quchapi pisqukuna (Qhichwa simipi, inlish simipi, kastilla simipi, latin simipi)
  2. www.inei.gob.pe
  3. www.inei.gob.pe/ (2007)

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pelota qaytaq warmikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Wallqanqa (Qusqu) Qusqu suyu Unancha (Qusqu)
Uma llaqta: Qusqu
Puruwinsiyakuna: AntaAqumayuK'anasKhallkaKiskachayKillapampaParuruPawqartampuQanchiQispiqanchiQusquUrupampa
Amachasqa sallqa suyukuna: Machiqinqa ayllu llaqta risirwaMachu Pikchu willkachasqa ñawpa suyuManu mamallaqta parkiMegantoni mamallaqta willkachasqaUtishi mamallaqta parki
Urqukuna: AkichwaAlqamarinayuqAmruqaAnqasquchaApu QañakwayApuy PadreyocAwsanqatiAwsanqati (Sayapata)AyakachiBonantaChakiriyuqChawpimayuChikunChimpullaChinchinaChuqisapraChukitakarpuChumpiCh'uñunaGrau‎HalanikunaHalanqumaHapu PuntaHatun AllpapataHatun UmaHatunkampaHatunñanu PuntaIskina IskupitaniKampallaKimsachataKisuq'ipinaKiswarKunkaKuntur IkiñaKunturqutaKunturwachanaMarkuniMilluMuskayaMuyuqNinaparaquPachantaPadreyocPalkayPantaPantipataPitusiray‎Puka PukaPuka PuntaPumanutaPumasilluPumawank'aQ'umirquchaQallanqatiQhapaqsayaQillqa (Qusqu)Qiluqanuqa‎ • Qullpa AnantaQullqiQullqip'unquQuriwayrachinaQuyllurpuñunaQuysupakanaSaksarayuqSallqantaySallqantay (Qispiqanchi)San BraulioSanta KatalinaSasawiniSawasiraySinaqaraSuqchupampa SurayTakusiriTukarwayUqhupampaWalawantayWamantayWaqay WillkaWasaquchaWayanayWaykintaniWayna PikchuWayruru PunkuWila JaqhiWillka WiqiWisk'achaniYanaqaqaYana UrquYayamari - Wallakuna: Willkanuta wallaWillkapampa wallaRaya wallaUrupampa walla
Quchakuna: Amayani quchaAqupiya quchaAsnaquchaLankilayuLukri quchaPampamarka quchaPichqaquchaPiuray quchaPumaqanchi quchaQ'illuquchaSinkrinaquchaSiwinaquchaUrqus quchaWakarpayWaypu quchaYanaqucha
Mayukuna: Apurimaq mayuInampari mayuPinchimurumayuWillkamayu
Runa llaqtakuna: AmarakaeriAshaninkaK'anaMachiqinqaPiruQhichwaQhichwaQ'irusYurakari
Qusqu suyupi rimaykuna: ashaninkaarawakaharakmbetkastillamachiqinqaqhichwa
Mawk'a llaqtakuna: ChinchiruChuqik'irawHuch'uy QusquMachu PikchuMurayMuyuqmarkaQ'inquQurikanchaRaqch'iRusaspataSaksaywamanTampumach'ayTarawasiTipunWamanmarkaWayna PikchuWillkapampaÑusta Hisp'ana
Wallqanqa (Piruw) Suyukuna (Piruw) Unancha (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Qispiqanchi_wamani&oldid=667201" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)