Sapara runa
| Sapara runa | |
|---|---|
| Sapara warmi, Ikwadur | |
| Mama llaqta |  Ikwayur  Piruw
|
| Tiyay | Ikwadurpi: Pastasa marka, Pastasa kiti, Sarayaku kitilli, Tikri mayu kitilli, Piruwpi: Luritu suyu, Maynas pruwinsya |
| Runakuna | ca. 900 (1993 watapi) Ikwadurpi: ca. 200 runa, 10 llaqta [1] |
| Simi | Sapara simi (Sapara atupama), kichwa simi |
| Iñiy | |
Sapara nisqakunaqa (kastilla simipi: Zápara, Záparo) Ikwadurpi Piruwpipas tiyaq runa llaqtam. Ñawpa pacha Sapara simita rimaq karqaptinpas, kunan pachataq kichwa icha kastilla simitam rimanku.
Kawsaynin
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Ñawpa pacha Sapara runakunaqa sach'awakata, wankanata, yuthuta, chachalakata chakurqan. Makisapatataq manas chakurqanchu, machunkuna kaptinsi. Kunan pachataq, manañam huk sallqa uywakuna kaptinmi, makisapatapas mikhunku.
Iskay chunka kaq pachakwatap qallarisqanpiqa, k'awchu waq'ayay kachkaptinsi, saparu runap sach'a-sach'ankuna muthusqa karqan, Saparu runataq isklawchasqas karqan, k'awchuta pallananpaq qhapaq wiaquchakunapaq.
Tiyay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Ikwadurpi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Ikwadurpiqa Pastasa markapi, Pastasa kitipi, Sarayaku kitillipi, Tikri mayu kitillipipas kawsanku.
Zàpara runakunaqa chunka llaqtapi kawsanku.
- Tikri mayu kitillipi:
- Kuyukucha (Khuyaqucha; Cuyacocha)
- Kunampu (Conambo)
- Pintuyaku (Pindoyacu)
- Balsaura
- Wiririma
- Turimpu (Torimbo)
- Shiwna (Shiona)
- Sarayaku kitillipi:
- Hantyayaku (Jandiayacu)
- Llanchama Kucha (Llanchama Qucha; Llanchama Cocha)
- Masaramu (Mazaramu)
Piruwpi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Piruwpiqa Luritu suyupi tiyanku. Arabela runakunaqa Arabela mayu patanpi kawsanku, Ikitu runakunaqa Hanan Nanay mayu patanpi tiyanku.
| Runa llaqta | Suyu | Pruwinsya | Distritu | Runakuna (1993) |
|---|---|---|---|---|
| Arabela [2] | Luritu suyu | Maynas pruwinsya | Napu distritu | 302 (171 qhari, 131 warmi) |
| Ikitu [3] | Luritu suyu | Maynas pruwinsya | Hanan Nanay distritu | 234 (130 qhari, 104 warmi) |
Indihina tantanakuykuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- ↑ www.codenpe.gov.ec/zapara.htm/ Zápara (kastilla simipi)
- ↑ www.peruecologico.com.pe / Arabela
- ↑ www.peruecologico.com.pe / Ikitu
Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Zápara kawsaymarka (kichwa simi)
|
Ikwadurpi runa llaqtakuna |
|
|---|---|---|
| Indihina runa llaqtakuna: Achuar · A'i Kofán · Awá · Chachi · Épera · Kichwa runa · Sapara · Sekoya · Shiwiar · Shuwar · Siona · Tsa'chila · Waorani · | ||
| Kichwa runa llaqtakuna: Chibuleo · Karanki · Kayampi · Kañari · Kichwa runa · Kitu Kara · Natabuela · Utawalu · Panzaleo · Puruha · Salasaka · Sarakuru · Tunkurawa Kichwa runa · Waranka · Amarumayu sach'a-sach'a suyup Kichwa runan: Napuruna · Pastasa runa | ||
| Huk indihina runa llaqta: Manta-Wankawillka-Puna | ||
