Ir al contenido

Napuruna

Wikipediamanta
(Napu runa-manta pusampusqa)
Napuruna
Mama llaqta  Ikwayur
Piruw
Tiyay Ikwadurpi: Napu marka, Orellana marka, Sukumpiyu marka
Piruwpi: Luritu suyu, Mayutata suyu
Runakuna 26.230 (2008 watapi);
Piruwpi: 8.632 llapan [1] 1993 watapi (4.170 warmi, 4.462 qhari)
Rimaykunap ayllun Qhichwa simi
Simi Kichwa
Iñiy

Napuruna icha Sunu nisqa runakunaqa huk kichwa rimaq runa llaqtam, Ikwadurpi, Napu markapi, Sukumpiyu markapi, Orellana markapi, Kulumbyapi, Piruw suyupipas, Luritu suyupi, Mayutata suyupipas, Napu mayup suyunpi. Piruwpa Luritu suyunpi 35 ayllu llaqtapi kawsaq 12.680 napuruna 2008 watapi. Kulumbyap Putumayu suyunpi 7.607 napuruna karqan, Ikwadurpipas 5.943 napuruna karqan 2008 watapi. Qaynaraq Ikwadurpi tiyaq napurunaqa "yumbo" sutichasqankum.

Napurunaqa misti qhatuq patrunkunap piyunninkunas karqan. 1978 watapi Kichwaruna Wangurina (ORKIWAN - Organización Kichwaruna Wangurina) nisqa tantanakuynintas kamarirqan, patrunkunamanta qispichikunanpaq. 1989 watakamas chay patrunkunatas qarqurqan.

Piruwpi Napurunakuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Suyu Pruwinsya Distritu
Luritu suyu Maynas pruwinsya Ikitus distritu, Mazán distritu, Napu distritu, Putumayu distritu, Torres Causana distritu,
Mayutata suyu Tampupata pruwinsya Las Piedras distritu

Pukyu: [2]

Ikwadurpi Napurunakuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Marka Kiti Kitilli
Napu marka Archidona kiti Cotundom kitilli, Ushpayaku kitilli
Napu marka Quijos kiti Papallahta kitilli
Napu marka Tena kiti Tena kitilli, Ahuano kitilli, Carlos Julio Aresemena Tola kitilli, Chuntapunta kitilli, Pano kitilli, Puerto Misahuallí kitilli, Puerto Napo kitilli, Talag kitilli
Napu marka Carlos Julio Arosemena Tola kiti Carlos Julio Arosemena Tola kitilli
Orellana marka Francisco de Orellana kiti Puerto San Francisco de Orellana kitilli, Dayuma kitilli, Taracoa kitilli, El Edén kitilli, García Moreno kitilli, Nuevo Paraíso kitilli, San José de Guayusa kitilli, San Luis de Armenia kitilli
Orellana marka Awariku kiti Nuevo Rocafuerte kitilli, Capitán Augusto Rivadeneira kitilli, Santa María de Huiririma kitilli, Tiputini kitilli
Orellana marka Joya de los Sachas kiti Joya de los Sachas kitilli, Pompiya kitilli, San Carlos kitilli, San Sebastián del Coca kitilli
Orellana marka Luritu kiti Luritu kitilli, Ávila kitilli, Puerto Murialdo kitilli, San José de Payamino kitilli, San José de Dahuano kitilli
Sukumpiyu marka P'uchqu qucha kiti Musuq Loja kitilli (Puyu Punku, Jandya Yaku, Atari Awka Yaku, Rumi Pampa, Pusinu Mayu (Río Pusino), Mushuk Llakta), El Eno kitilli (Voluntad de Dios, Amazonas), Pakayaku kitilli (Ñukanchick Llakta, Brisas Aguarico), Jambelí kitilli (5 de Agosto), Santa Cecilia kitilli (Kucha Pampa, Wakamayu, Malvinas I), General Farfán kitilli (San Francisco II)
Sukumpiyu marka Gonzalo Pizarro kiti Gonzalo Pizarro kitilli
Sukumpiyu marka Putumayu kiti Puerto del Carmen kitilli, Palma Roja kitilli
Sukumpiyu marka Shushufindi kiti Limunkucha kitilli, Pañakucha kitilli, San Roque kitilli
Sukumpiyu marka Cascales kiti El Dorado de Cascales kitilli, Santa Rosa de Sucumbíos kitilli
Sukumpiyu marka Kuyawinu kiti Kuyawinu kitilli, Tarapoa kitilli

Pukyu: [3]

Indihina tantanakuykuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
  • ORKIWAN - Organización Kichwaruna Wangurina
  • FECONAMN - Federación de Comunidades Nativas del Medio Napo
  • FECONAFROPU - Federación de Comunidades Nativas Fronterizas del Putumayo

Kaypipas qhaway

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
  1. www.peruecologico.com.pe/etnias_quechnapo.htm / Napuruna (kastilla simipi)
  2. www.peruecologico.com.pe / Napuruna
  3. www.codenpe.gov.ec/kichwaama.htm / Amarumayu sach'a sach'a suyup Kichwa runankuna (kastilla simipi)

Hawa t'inkikuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Wallqanqa (Ikwadur) Ikwadurpi runa llaqtakuna Unancha (Ikwadur)
Indihina runa llaqtakuna: Achuar · A'i Kofán · Awá · Chachi · Épera · Kichwa runa · Sapara · Sekoya · Shiwiar · Shuwar · Siona · Tsa'chila · Waorani ·
Kichwa runa llaqtakuna: Chibuleo · Karanki · Kayampi · Kañari · Kichwa runa · Kitu Kara · Natabuela · Utawalu · Panzaleo · Puruha · Salasaka · Sarakuru · Tunkurawa Kichwa runa · Waranka · Amarumayu sach'a-sach'a suyup Kichwa runan: Napuruna · Pastasa runa
Huk indihina runa llaqta: Manta-Wankawillka-Puna
Wallqanqa (Piruw) Piruw suyupi runa llaqtakuna Unancha (Piruw)
Qhichwa rimaq runa llaqtakuna: Qhichwa runa · Chanka runa · Inka · K'ana runa · Qanchi runa · Q'irus · Wanka · Kichwa runa: Llakwash · Napuruna · Piruwanu Pastasa runa
Amarumayu sach'a-sach'a suyupi runa llaqtakuna: Qhichwa runa: Llakwash, Napuruna, Qhichwa Pastasa-Tigre · Arawak rimaq runa llaqtakuna: Amuesha, Ashaninka, Kulina, Chamikuru, Machiqinqa, Nomatsiguenga, Piru · Hiwaru rimaq runa llaqtakuna: Achual, Awahun, Kandoshi, Wampisa, Shuwar · Pano rimaq runa llaqtakuna: Amawaka, Kapanawa, Kashibo-Kakataibo, Kashinawa, Isqunawa, Mayo-Pisabo, Mayuruna, Yura (Nawa), Sharanawa, Shipibu-Qunibu, Yaminawa · Tupi-Waraniyi rimaq runa llaqtakuna: Kukama-Kukamilla · Kawapana rimaq runa llaqtakuna: Chayawita, Jebero · Manaraq allinchurasqa: Tawshiru, Tikuna, Urarina · Peba-Yagua rimaq runa llaqtakuna: Yagua · Witoto rimaq runa llaqtakuna: Bora, Witoto, Okaina · Harakmbet rimaq runa llaqtakuna: Amarakaeri · Takanu rimaq runa llaqtakuna: Ese' Ejja · Tukanu rimaq runa llaqtakuna: Payawa, Siquya · Sapara rimaq runa llaqtakuna: Sapara: Arabela, Ikitu
Hukkuna indihina runa llaqtakuna: Aymara runa · Uru runa
Mawk'a runa llaqtakuna: Chachapuya · Chimu · Inka · Muchik · Wari
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Napuruna&oldid=666872" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)