Kulumpiya

Wikipediamanta
(Kulumbya-manta pusampusqa)
República de Colombia
Kulumpiya Ripuwlika
Kulumpiya Kulumpiya
Laphara Wallqanqa
Llaqta qayanqillqa: Libertad y orden
Llaqta taki: Himno Nacional de Colombia
 
Situación de Kulumpiya
Situación de Kulumpiya
 
Uma Llaqta
 • Runakuna
 • Tinkurachina siwikuna
Bogotá
6 778 691
4° 39´ N 74° 3´ O
Aswan hatun llaqta Bogotá
Tukri simi Kastilla simi
Kamachiy Republika
Kawpay
Iván Duque
Marta Lucía Ramírez
Independencia
  Rimarisqa
  Definición
Ispañamanta
20 ñiqin anta situwa killapi 1810 watapi
7 ñiqin chakra yapuy killapi 1819
Mama llaqtap hawan
 • Llapan hallka k'iti k'anchar
 • % yakukuna
Saywakuna
Chalakuna
Ñiqi: 26º
1 141 748 km²
8,8%
6 004 km
3 208 km
Runakuna
 • Llapan
 • T'iqisqa kay
Ñiqi: 28º
42 090 502 (2005)
36 hab./km²
Brutu ukhu hayt'uy (BUH) -
Llaqta ukhu hayt'uy (LUH)
 • Llapan (2006)
 • BUH, llapan runap
Ñiqi: 28º
 
US$ 378 435 millones[1]
8 091 (2006)
HDI -Runa kururay rikuchiq- (2006) 0.790 (70º) – medio
Kañina Peso colombiano ($) (COP)
Runa llaqtap sutin kulumbyapa
Pacha suyu
 • Ruphay mit'a
UTC-5
UTC-5
Internet tuyru .co
Karu rimay tuyru +57
Ankichiy tuyru HJA-HKZ, 5JA-5KZ
ISO tuyru 170 / COL / CO
Kaypi wankurisqa: CSN, ONU, OEA, CAN, G.3, FLAR, Mercosur
Kulumbya suyup saywitun

Kulunsuyu icha Kulunwiya (aswan allin Kulumpiya) (kastilla simipi: Colombia) nisqaqa Urin Awya Yalapi huk Runaq Imaykam. Uma llaqtanqa Bogotá llaqtam. Kulumbiyaqa sapan llaqtam, umalliqniyuq, Qurinaka nisqaniyuqpas. Wichay larumanta Panama llaqtawan, Atlantiku mama qucha llaqtawan tinkuna, inti lluqsiy larumantataq Winisuyla llaqtawan Brasil llaqtawan tinkuna, uray larumantataq Piruw llaqtawan Ikwadur , inti chinkay larumantataq Sanp'a mama quchawan tinkusqa.

Suyu hina hatunkamachiyllana chawanasqa llaqtanchik, hallp'antaq 1 141 748 km² chhikanmi.

Wiñay kawsay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Qhapaq qillqasqa: Kulumbyapa wiñay kawsaynin

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kulumbya llaqtaqa atun riqsisqa llaqtakunaqa kaykunan: Bogotá, Medellín, Cali, Barranquilla chaymanta Cúcuta llaqtawan.

Urqukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Quchakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Mayukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Wat'akuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Allpa saywachi riqyunkuna nisqa

  • Antikuna
  • Caribe hatun qucha suyu
  • Orinoco mayu sach'a-sach'a suyu
  • Amarumayu sach'a-sach'a suyu
  • Sanp'a mama qucha suyu
  • Wat'akuna

Hatun llaqtakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Llaqtakuna (Kulumbiya)
Rang Llaqta runakuna Suyu
1985 1993 2005
1. Bogotá 4 176 769 4 931 796 6 763 325 Bogotá / Cundinamarca
2. Medellín 1 452 392 1 551 160 2 187 356 Antioquia
3. Cali 1 369 331 1 641 498 2 039 626 Valle del Cauca
4. Barranquilla 917.486 990.547 1.109.067 Atlántico
5. Cartagena 513.986 616.231 845.801 Bolívar
6. Cúcuta 383.584 459.640 566.244 Chinchay Santander
7. Bucaramanga 351.687 410.065 502.654 Santander
8. Ibagué 280.638 340.191 465.859 Tolima
9. Soledad 168.291 236.521 455.029 Atlántico
10. Soacha 100.691 222.565 393.006 Cundinamarca
11. Santa Marta 175.687 270.253 384.189 Magdalena
12. Villavicencio 162.556 219.976 361.058 Meta
13. Bello 211.203 257.707 359.404 Antioquia
14. Pereira 241.927 348.023 358.681 Risaralda
15. Manizales 283.365 303.136 342.620 Caldas
16. Pasto 203.742 261.368 312.759 Nariño
17. Neiva 179.908 237.239 295.412 Huila
18. Valledupar 150.838 202.404 294.731 Cesar
19. Buenaventura 165.829 194.727 290.457 Valle del Cauca
20. Montería 162.056 210.297 288.192 Córdoba
21. Armenia 192.409 216.467 265.020 Quindío
22. Floridablanca 142.153 187.197 241.685 Santander
23. Popayán 149.019 169.423 227.840 Cauca
24. Palmira 181.157 196.213 223.049 Valle del Cauca
25. Sincelejo 122.484 168.410 218.430 Sucre
26. Itagüí 139.050 175.626 209.498 Antioquia
27. Barrancabermeja 141.516 144.769 168.307 Santander
28. Envigado 87.574 107.402 166.742 Antioquia
29. Dos Quebradas 97.063 129.572 164.437 Risaralda
30. Maicao 49.262 80.770 164.011 La Guajira
31. Tuluá 103.123 125.137 157.512 Valle del Cauca
32. Tunja 89.164 101.622 145.138 Boyacá
33. Ríohacha 49.931 77.083 137.224 La Guajira
34. Florencia 71.305 82.708 120.403 Caquetá
35. Cartago 95.650 100.946 119.063 Valle del Cauca
36. Girón 40.255 71.618 117.672 Santander
37. Apartadó 29.847 56.330 114.840 Antioquia
38. Quibdó 50.277 65.904 100.113 Chocó

Llaqta pusanapaq rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kulumbya llaqtapiqa kanmi suyukuna, wamanikuna, 1092 k'itikunapas (municipios).

Kulumbyapi suyukuna
# Suyu Uma llaqta Hallka k'iti kanchar Runakuna
1 Flag of the Department of Amazonas Amarumayu Leticia 109.665 km² 67.726
2 Flag of the Department of Antioquia Antioquia Medellín 62.869 km² 5.682.276
3 Flag of the Department of Arauca Arauca Arauca 23.818 km² 232.118
4 Flag of the Department of Atlántico Atlántico Barranquilla 3.388 km² 2.166.156
5 Flag of the Department of Bolívar Bolívar Cartagena 25.978 km² 1.878.993
6 Flag of the Department of Boyacá Boyacá Tunja 23.189 km² 1.255.311
7 Flag of the Department of Caldas Caldas Manizales 7.888 km² 968.740
8 Flag of the Department of Caquetá Caquetá Florencia 88.965 km² 420.337
9 Flag of the Department of Casanare Casanare Yopal 44.640 km² 295.353
10 Flag of the Department of Cauca Cauca Popayán 29.308 km² 1.268.937
11 Flag of the Department of Cesar Cesar Valledupar 22.905 km² 903.279
12 Flag of the Department of Chocó Chocó Quibdó 46.530 km² 454.030
13 Flag of the Department of Córdoba Córdoba Montería 25.020 km² 1.467.929
14 Flag of the Department of Cundinamarca Cundinamarca Bogotá 22.653 km² 2.280.037
15 Flag of the Department of Guainía Guainía Inírida 72.238 km² 35.230
16 Flag of the Department of Guaviare Guaviare San José del Guaviare 53.460 km² 95.551
17 Flag of the Department of Huila Huila Neiva 19.890 km² 1.011.418
18 Flag of the Department of La Guajira La Guajira Riohacha 20.848 km² 681.575
19 Flag of the Department of Magdalena Magdalena Santa Marta 23.188 km² 1.149.917
20 Flag of the Department of Meta Meta Villavicencio 85.635 km² 783.168
21 Flag of the Department of Nariño Nariño San Juan de Pasto 33.268 km² 1.541.956
22 Flag of the Department of Norte de Santander Chinchay Santander Cúcuta 21.658 km² 1.243.975
23 Flag of the Department of Putumayo Putumayu Mocoa 24.885 km² 310.132
24 Flag of the Department of Quindío Quindío Armenia 1.845 km² 534.562
25 Flag of the Department of Risaralda Risaralda Pereira 4.140 km² 897.509
26 Flag of the Department of San Andres, Providencia and Santa Catalina San Andrés wan Providencia San Andrés 52 km² 70.554
27 Flag of the Department of Santander Santander Bucaramanga 30.537 km² 1.957.789
28 Flag of the Department of Sucre Sucre Sincelejo 10.917 km² 772.010
29 Flag of the Department of Tolima Tolima Ibagué 23.562 km² 1.365.342
30 Flag of the Department of Valle del Cauca Valle del Cauca Cali 22.140 km² 4.161.425
31 Flag of the Department of Vichada Vaupés Mitú 54.135 km² 39.279
32 Flag of the Department of Vichada Vichada Puerto Carreño 100.242 km² 55.872
Distritu Hallka k'iti kanchar Runakuna
Flag of Bogotá Bogotá, Distrito Capital 1 587 km² 6 840 116

Waki[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Iñiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Rimaykuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Rikchakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]


Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Willay pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. Banco Mundial (PIB PPA 2006)

Hawa t'inkukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Urin Awya Yalapi mama llaqtam
 Arhintina ·  Parasil ·  Qullasuyu ·  Chirisuyu ·  Ikwayur ·  Kulunsuyu ·  Parawayi · Piruw ·  Surinam ·  Uruwayi ·  Wayana ·  Winisuyla · Ransis Wayana (  Ransiya ) · Malwina wat'akuna
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Kulumpiya&oldid=660367" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)