Warayu runa
(Guarayu-manta pusampusqa)
| Warayu | |
|---|---|
| Mama llaqta |  Qullasuyu
|
| Riqyun | Anti Chaku |
| Tiyay | Santa Krus suyu, Warayu pruwinsya, Ñuflo de Chávez pruwinsya |
| Runakuna | 9.863 [1] |
| Rimaykunap ayllun | tupi waraniyi rimaykuna |
| Simi | warayu simi |
| Iñiy | |
 Buliwyapi Indihina runa llaqtakuna | |
Warayu (Guarayu) nisqakunaqa Buliwyapi Santa Krus suyupi huk indihina runa llaqtam, 7.000-chá runayuq, tupi waraniyi rimaykunaman kapuq warayu simi rimaq.
Tiyay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]| Suyu | Puwinsya | Munisipyu | Ayllu llaqta |
|---|---|---|---|
| Santa Krus suyu | Warayu pruwinsya, Ñuflo de Chávez pruwinsya | Warayu munisipyu, Uruwicha munisipyu, Chaka munisipyu; San Javier munisipyu | Warayu wichay (Ascensión de Guarayos), Uruwicha, Salvatierra, San Pablo, Yaguarú, Yotaú; El Puente, Nueva Jerusalén, El Verano, Santa María, Cururú, Momené, Surucusi, San José Obrero, Cerro Chico, Cerro Grande, Cachuela, Puerto Ñuflo de Chávez |
Rimay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Warayu runakunaqa warayu simitam rimanku.
Huk sutikuna (qhichwa simi - warayu simi)
- Ñuqa - che
- Qam - nde
- Pay - ae
- Ñuqanchik / Ñuqayku - ñande
- Qamkuna - pee
- Paykuna - ae
- Mana - aní
- Ari - ta
- Qhari - cuimbae
- Warmi - cuña
- Uma - ñaca
- Marq'a - yiva
- Chukcha - ah
- Maki - ipo
Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
|
Buliwya suyupi runa llaqtakuna |
|
|---|---|---|
| Antikuna, Qullaw: Aymara runa · Chipaya runa · Qhichwa runa · Uru runa | ||
| Amarumayu sach'a-sach'a suyu: Aphru-buliwiyanu · Araona · Ayoreo · Baure · Kanichana · Kawiña · Kayuwawa · Chaqubu · Chiman · Chikitus · Ese'eqha · Warasuqwe · Warayu · Itonama · Huwakinyanu · Leqos · Machineri · Maropa · Moré · Moseten · Mowima · Musu · Yura (Nawa) · Pakawara · Siryono · Takana · Toromona · Yaminawa · Yuki · Yurakari | ||
| Hatun Chaku: Tapiete runa · Waraniyi runa (Chiriwanu, Simba) · Weenhayek runa | ||
| Hukkuna indihina runa llaqtakuna: Qumlik | ||
| Mawk'a runa llaqtakuna: Inka | ||