Qanchi puruwinsiya

Qanchi puruwinsiya Qanchi jisk'a suyu Provincia de Canchis
Raqch'ipi Qun Tiksi Wiraqucha yupaychana wasip puchunkuna (Qanchi puruwinsiya)
Qanchi puruwinsiya	Wallqanqa
	wallqanqa, Qusqu
	Unancha
	unancha, Qusqu
.
Mama llaqta	Piruw
Tinkurachina siwikuna
Uma llaqta	Sikuwani
Suyu	Qusqu suyu
Thisritukuna	8
Simikuna	qhichwa simi, kastilla simi
Runakuna	96 937 (inei 2007)
Runa ñit'inakuy	- runa / km² (2005)
Hallka k'iti kanchar	3 999,27 km²
Hanaq kay	- m
Kamasqa wata	14 ñiqin kantaray killapi 1833 watapi
Kuraka	Jorge Quispe Ccallo (2019-2022)
Karu rimay yupay
Pacha suyu	UTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan	[www.]
Kastilla simipi llika tiyanan	[www.]
Qusqu suyup wamaninkuna

Qanchi puruwinsiya (aymara simipi: Qanchi jisk'a suyu; kastilla simipi: Provincia de Canchis) nisqaqa Qusqu suyupi, Piruw mama llaqtapi huk puruwinsiyam. Uma llaqtanqa Sikuwani llaqtam.

Wiñay kawsay

Ñawpa pacha chay k'itipiqa Qanchi runakunap mama llaqtansi karqan. Chay Qanchi runakunaqa K'ana runakunawan Pachakutiq Inka Yupankiwanpas 1438 watapi Yawarpampa nisqapi Chanka runakunatas atirqan.

Kamasqa 14 ñiqin kantaray killapi 1833 watapi.

Allpa saywachi

• Sallqa pachakuna: Puna
• Urqukuna: Amruqa - Awsanqati - Chimpuya - Chinchina - Chumpi - Hatunqucha urqu (Hatun Ccocha) - Kimsa Umacha (Pico Tres) - Kisuq'ipina - Kunturikiña - Quyllurpuñuna‎ - San Braulio urqu; Walla: Willkanuta walla
• Mayukuna: Hirq'a mayu - Pitumarka - Sallqa - Willkamayu
• Quchakuna:: Asnaqucha (San Pawlu thisritupi) - K'añuquta (Marankani thisritupi) - Q'umirqucha - Siwinaqucha - Sakaniqucha (Sikuwani thisritupi)

Pulitika Rakiy

Pusaq distritunmi kan.

Thisritu	Runakuna (2007)	Uma llaqta	Kuraka
Ch'iqakupi	4.883	Ch'iqakupi	Jesús Quispe Hancco
Marankani	11.074	Marankani	Zenobio Zuñiga Nina
Pitumarka	7.068	Pitumarka	Manuel Jesús Zvietcovich Alvarez
Qumpapata	5.162	Qumpapata	Florentino Pumalla Laura
San Pawlu	4.979	San Pawlu	Paulino Ccala Suyo
San Pidru	2.974	San Pidru	Isaac Quispe Morocco
Sikuwani	55.269	Sikuwani	Mario Velasquez Roque
Tinta	5.528	Tinta	Angel Gabino Manya Zavaleta

Runakuna

Pruiwnsyapiqa aswanta Qhichwa runakunam tiyanku.

Simikuna

Pruwinsapiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.

Thisritu	Kastilla simita rimaqkuna /1	%	Indihina simita rimaqkuna /1, /2	%
Ch'iqakupi	675	15.4	3,718	84.6
Marankani	1,756	17.7	8,182	82.2
Pitumarka	273	4.4	5,913	95.6
Qumpapata	1,095	23.5	3,570	76.5
San Pawlu	797	17.8	3,670	82.0
San Pidru	690	24.9	2,082	75.0
Sikuwani	28,340	57.0	21,266	42.8
Tinta	1,139	22.6	3,887	77.2
Llapan	34,765	39.9	52,288	60.0

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu:

Musiku

• Maki kapchiy: Ch'iqakupi, Pitumarka, Qumpapata, Tinta llaqtakunapi

Karu puriy

Siwinaqucha, Chiqakupi distritu

• Pitumarka: Inlisya (Pitumarka thisritupi)
• Ch'iqakupi: Inlisya, (Chiqakupi thisritupi) (Sikuwani: 31 km)
• Tinta: Inlisya (Tinta thisritupi)
• Raqchi: Qun Tiksi Wiraqucha qhapana (100 m x 26 m x 14 m) (San Pidru thisritupi)
• Raqch'i: Inlisya (San Pidru thisritupi)
• San Pawlu: Inlisya
• Marankani: Inlisya
• Centro Experimental La Raya
• Willkamayu (Vilcanota); Willkamayup pukyun: Hatunqucha urqupi / Willkanuta quchapi / 4.518 m
• Awsanqati
• Siwinaqucha

Raymikuna

• Qullana Mariyap llump'aq kunsipsyunnin (Inmaculada Concepción)
• Machu Pitumarka

Tusuykuna

• K'achawayna, K'achampa, Siklla, Ch'unchu (Chiqakupi thisritupi)

Pruwinsyapi paqarisqa

Tinta llaqtapiqa 19 ñiqin pawqar waray killapi 1738 watapi Tupaq Amaru iskay ñiqin paqarisqa karqa.

Kaypipas qhaway

• Qusqu

Willay pukyukuna

• Saywitu: Qanchi puruwinsiyap distritunkuna

Hawa t'inkikuna

• Saywitu: Qusqu suyu
• Nereo Hancco Mamani (qhichwa yachachiq): Irqikunap qhichwa simi kastilla simi ima Qhiwar ayllupi rimasqankumanta