Ir al contenido

Aqumayu pruwinsya

Wikipediamanta
Aqumayu pruwinsya
Aqumayu jisk'a suyu
Provincia de Acomayo
Qusqu, Qusqu suyup uma llaqtan
Saywitu Wallqanqa
Unancha
.
Mama llaqta Piruw
Tinkurachina siwikuna
Uma llaqta Aqumayu llaqta
Suyu Qusqu suyu
Distritukuna 7
Simikuna qhichwa simi, kastilla simi
Runakuna 27 357 (inei 2007)
Runa ñit'inakuy - runa / km² ()
Hallka k'iti kanchar 948,22 km²
Hanaq kay - m
Kamasqa wata 21 ñiqin inti raymi killapi 1825 watapi
Kuraka Alejandro Pumachapi Sutta
(2019-2022)
Karu rimay yupay
Pacha suyu UTC-5
Qhichwa simipi lika tiyanan [www.]
Kastilla simipi lika tiyanan [www.]
Qusqu suyup wamaninkuna

Aqumayu pruwinsya (kastilla simipi: Provincia de Acomayo) nisqaqa Qusqu suyupi, Piruw mama llaqtapi, huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Aqumayu llaqtam.

Kamasqa 21 ñiqin inti raymi killapi 1825 watapi.

Allpa saywachi

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Sallqa suyukuna: Qhichwa, Suni (Javier Pulgar Vidal)

Quchakuna: Aqumayu pruwinsyapiqa tawa aswan hatun qucham:

Uchuy quchakuna: Maqpi (Umacha), Waywaqucha (Aqumayu), Yanaqucha (Musuqllaqta) Qiwaqucha (Pumaqanchi), Hurinuqucha, Tiktiqucha (Aqupiya), Chinaqucha (Hembra), Machu Sankarara;

Urqukuna:

Mayukuna: Apurimaq mayu - Aqumayu - Kachimayu - Marpamayu - Wililli

Uchuy mayukuna: Qullqamach'ay (Aqumayu distritu), Q'intir (Sankarara), Waqar, K'ayasqmayu (Llaqtapampa), Chakamayu (Taqtabamba), Q'aqawa (Santo Domingo), Qaywa, Pumaqanchi (Pumaqanchi), Unusi, Mayusa, Tikuna (Ch'usiqani)

Pulitika rakiy

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Aqumayu pruwinsyapiqa qanchis distritum.

Distritu Runakuna (2007) [1] Uma llaqta
Aqumayu 5.380 Aqumayu
Aqupiya 2.557 Aqupiya
Aqus 2.545 Aqus
Musuqllaqta 1.864 Musuqllaqta
Pumaqanchi 8.340 Pumaqanchi
Runtukan 2.918 Runtukan
Sankarara 3.753 Sankarara

Pumaqanchi distrituqa aswan hatun distritum Qusqu suyupi.

Aqumayu pruwinsyapiqa aswanta Qhichwa runakunam tiyanku.

Pruwinsyapiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.

Distritu Kastilla simita rimaqkuna /1 % Indihina simita rimaqkuna /1, /2 %
Aqumayu 1,161 24.7 3,537 75.3
Aqupiya 181 8.0 2,087 92.0
Aqus 245 10.8 2,028 89.0
Musuqllaqta 165 9.9 1,494 90.1
Pumaqanchi 658 9.2 6,505 90.7
Runtukan 46 1.8 2,552 97.4
Sankarara 357 10.8 2,937 88.8
Llapan 2,813 11.7 21,140 88.1

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: [2]

Pumaqanchi llaqtapim kan yachay wasikunapas.

Pruwinsyapi paqarisqa

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Willay pukyukuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
  1. www.inei.gob.pe
  2. www.inei.gob.pe/ (2007)

Hawa t'inkikuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Wallqanqa (Qusqu) Qusqu suyu Unancha (Qusqu)
Uma llaqta: Qusqu
Puruwinsiyakuna: AntaAqumayuK'anasKhallkaKiskachayKillapampaParuruPawqartampuQanchiQispiqanchiQusquUrupampa
Amachasqa sallqa suyukuna: Machiqinqa ayllu llaqta risirwaMachu Pikchu willkachasqa ñawpa suyuManu mamallaqta parkiMegantoni mamallaqta willkachasqaUtishi mamallaqta parki
Urqukuna: AkichwaAlqamarinayuqAmruqaAnqasquchaApu QañakwayApuy PadreyocAwsanqatiAwsanqati (Sayapata)AyakachiBonantaChakiriyuqChawpimayuChikunChimpullaChinchinaChuqisapraChukitakarpuChumpiCh'uñunaGrau‎HalanikunaHalanqumaHapu PuntaHatun AllpapataHatun UmaHatunkampaHatunñanu PuntaIskina IskupitaniKampallaKimsachataKisuq'ipinaKiswarKunkaKuntur IkiñaKunturqutaKunturwachanaMarkuniMilluMuskayaMuyuqNinaparaquPachantaPadreyocPalkayPantaPantipataPitusiray‎Puka PukaPuka PuntaPumanutaPumasilluPumawank'aQ'umirquchaQallanqatiQhapaqsayaQillqa (Qusqu)Qiluqanuqa‎ • Qullpa AnantaQullqiQullqip'unquQuriwayrachinaQuyllurpuñunaQuysupakanaSaksarayuqSallqantaySallqantay (Qispiqanchi)San BraulioSanta KatalinaSasawiniSawasiraySinaqaraSuqchupampa SurayTakusiriTukarwayUqhupampaWalawantayWamantayWaqay WillkaWasaquchaWayanayWaykintaniWayna PikchuWayruru PunkuWila JaqhiWillka WiqiWisk'achaniYanaqaqaYana UrquYayamari - Wallakuna: Willkanuta wallaWillkapampa wallaRaya wallaUrupampa walla
Quchakuna: Amayani quchaAqupiya quchaAsnaquchaLankilayuLukri quchaPampamarka quchaPichqaquchaPiuray quchaPumaqanchi quchaQ'illuquchaSinkrinaquchaSiwinaquchaUrqus quchaWakarpayWaypu quchaYanaqucha
Mayukuna: Apurimaq mayuInampari mayuPinchimurumayuWillkamayu
Runa llaqtakuna: AmarakaeriAshaninkaK'anaMachiqinqaPiruQhichwaQhichwaQ'irusYurakari
Qusqu suyupi rimaykuna: ashaninkaarawakaharakmbetkastillamachiqinqaqhichwa
Mawk'a llaqtakuna: ChinchiruChuqik'irawHuch'uy QusquMachu PikchuMurayMuyuqmarkaQ'inquQurikanchaRaqch'iRusaspataSaksaywamanTampumach'ayTarawasiTipunWamanmarkaWayna PikchuWillkapampaÑusta Hisp'ana
Wallqanqa (Piruw) Suyukuna (Piruw) Unancha (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Aqumayu_pruwinsya&oldid=665921" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)