Waylas pruwinsya
- Kay panqachaw yuyaykunapitaqa ankash rimaychaw llanchina Wikipidiyachawpis qillqashqam kaykan: Waylas wamani.
| ||
|---|---|---|
| ||
| Artisunrahu, 5.999/6.025 m, Waylas pruwinsya | ||
| Waylas pruwinsya | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
 | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Tinkurachina siwikuna | ||
| Uma llaqta | Qaras | |
| Suyu | Anqash | |
| Distritukuna | 10 | |
| Simikuna | qhichwa simi, kastilla simi | |
| Runakuna | 53 729 (inei 2007) | |
| Runa ñit'inakuy | - runa / km² () | |
| Hallka k'iti kanchar | 2 292,78 km² | |
| Hanaq kay | - m | |
| Kamasqa wata | 15 ñiqin anta situwa killapi 1857 watapi | |
| Kuraka | Esteban Zósimo Florentino Tranca (2019-2022) | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | UTC-5 | |
| Qhichwa simipi llika tiyanan | ||
| Kastilla simipi llika tiyanan | municaraz.gob.pe | |
| Anqash suyup pruwinsyankuna | ||
|  | ||
| Waylas pruwinsyap distritunkuna | ||
| ||
Waylas pruwinsya (aymara simipi: Waylas jisk'a suyu; kastilla simipi: Provincia de Huaylas) nisqaqa Piruw mama llaqtapi, Anqash suyupi, huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Qaras llaqtam.
Wiñay kawsay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Huk ñiqin Waylas pruwinsya kamasqa 12 ñiqin qhulla puquy killapi 1821 watapi.
Allpa saywachi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Amachasqa sallqa suyukuna: Waskaran mamallaqta parki
- Mayukuna: Allpamayu - Santa mayu - Yuraqmayu
- Quchakuna:: Hatunqucha - Ichikqucha - Kitaqucha - Parun qucha - Rahuqucha - Tawlliqucha
- Walla: Yuraq Walla
Urqukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]| Suti | Hanaq kay (~) | Tiyakuynin |
| Aguja | 5.850 m | Santa Krus distritu |
| Artisunrahu | 5.999 m /6.025 m | Qaras distritu, Santa Krus distritu |
| Awasrahu | 5.785 m | Santa Krus distritu |
| Chakrarahu | 6.112 m | Waylas pruwinsya, Qaras distritu, Yunkay pruwinsya, Yanama distritu, Yunkay distritu |
| Champara | 5.750 m | Kurunku pruwinsya, Waylas pruwinsya |
| Garcilaso rahu | 5.885 m | Waylas pruwinsya, Qaras distritu, Yunkay pruwinsya, Yanama distritu |
| Hankarurish | +4.800 m | Santa Krus distritu, Yuraqmarka distritu |
| Kankawa | 5.102 m | Santa pruwinsya, Cáceres del Perú distritu, Waylas pruwinsya, Santo Toribio distritu |
| Kitarahu | 6.035 m | Santa Krus distritu |
| Millwaqucha | 5.350 m | Yuraqmarka distritu |
| Parun | 5.600 m | Waylas pruwinsya, Yunkay pruwinsya, Yanama distritu, Parun qucha ñiqpi |
| Parya | 5.510 m | Waylas pruwinsya, Yunkay pruwinsya, Yanama distritu, Parun qucha ñiqpi |
| Pilanku | 5.150 m | Yuraqmarka distritu |
| Chawpi Pukahirka | 6.046 m | Pumapampa pruwinsya, Pumapampa distritu (Chinchay Pukahirka), Waylas pruwinsya, Yuraqmarka distritu (Chawpi Pukahirka) |
| Pukarahu | 6.241 m | Santa Krus distritu |
| Putaqa | 5.325 m | Qaras distritu |
| Rinrihirka | 5.810 m | Santa Krus distritu |
| Rumi Krus | 5.020 m | Santo Toribio distritu, Waylas distritu |
| Ruqarri | 5.187 m | Matu distritu, Yana Walla |
| Santa Krus | 5.829 m | Waylas pruwinsya |
| Shuyturahu | 5.947 m | Santa Krus distritu, Yuraqmarka distritu |
| Tawllirahu | 5.830 m | Pumapampa pruwinsya, Pumapampa distritu, Waylas pruwinsya, Santa Krus distritu |
| Tayapampa | 5.657 m | Yuraqmarka distritu |
| Tullparahu (Wantuy) | m | Waylas pruwinsya, Qaras distritu, Yunkay pruwinsya, Yunkay distritu |
Pulitika rakiy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Chunka distritunmi kan.
| Distritu | Runakuna(2007)[1] | Uma llaqta | Kuraka |
|---|---|---|---|
| Matu | 2.109 | Matu | Victor Hilario Jamanca Cueva |
| Pamparumas | 8.607 | Pamparumas | Rolando Roger Murillo Loayza |
| Qaras | 23.580 | Qaras | Fidel Mario Broncano Vasquez |
| Santa Krus | 4.840 | Waripampa | Gustavo Odiel Chavez Crispin |
| Santo Toribio | 1.403 | Santo Toribio | Florentino Felipe Villafana Pajuelo |
| Wallanka | 955 | Wallanka | n |
| Waqra distritu (Pueblo Libre distritu) | 6.897 | Qispillaqta | Paul Cristian Diaz Vasquez |
| Wata | 1.609 | Wata | Miguel Abilio Terry Guerrero |
| Waylas | 1.894 | Waylas | José Felipe Espinoza Caballero |
| Yuraqmarka | 1.835 | Yuraqmarka | Carlos Raul Hernandez Cottos |
Simikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]| Distritu | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| Matu | 1,143 | 59.8 | 763 | 39.9 |
| Pamparumas | 1,320 | 17.7 | 6,113 | 82.1 |
| Qaras | 12,195 | 57.9 | 8,870 | 42.1 |
| Qispillaqta | 597 | 9.9 | 5,447 | 89.9 |
| Santa Krus | 516 | 12.0 | 3,755 | 87.7 |
| Santo Toribio | 882 | 68.5 | 403 | 31.3 |
| Wallanka | 740 | 84.3 | 133 | 15.1 |
| Wata | 849 | 60.3 | 559 | 39.7 |
| Waylas | 1,043 | 60.0 | 691 | 39.8 |
| Yuraqmarka | 795 | 48.9 | 824 | 50.7 |
| Llapan | 20,080 | 42.1 | 27,558 | 57.8 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [1]
Karu puriy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Willay pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
|
Suyukuna (Piruw) |
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |