K'upuraki distritu (Ariqipa)
(Qupuraki-manta pusampusqa)
| ||
|---|---|---|
| ||
| Mismi ri'i urqu uray-antimanta rikusqa, K'upuraki llaqtawan. Lima Qutaqa (chawpi) Chiway distritupi tiyan. | ||
| Kaylluma pruwinsya | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
 | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Tinkurachina siwikuna | ||
| Uma llaqta | K'upuraki | |
| Suyu | Ariqipa suyu | |
| Pruwinsya | Kaylluma pruwinsya | |
| Simikuna | qhichwa simi, kastilla simi | |
| Runakuna | 973 (2005) | |
| Runa ñit'inakuy | 8,7 runa / km² (2005) | |
| Hallka k'iti kanchar | 111,98 km² | |
| Hanaq kay | 3.575 m | |
| Kamasqa wata | ||
| Kuraka | Elmer Caceres Llica | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | UTC--5 | |
| Qhichwa simipi llika tiyanan | ||
| Kastilla simipi llika tiyanan | peru.gob.pe | |
| Ariqipa suyupi pruwinsyakuna | ||
| ||
K'upuraki distritu[1][2] (kastilla simipi: Distrito de Coporaque) nisqaqa Piruw mama llaqtapi huk distritum, Kaylluma pruwinsyapi, Ariqipa suyupi, Qullqa qhichwapi. Uma llaqtanqa K'upuraki llaqtam.
Allpa saywachi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Urqukuna: Mismi rit'i urqu; Wallakuna: Chila walla
- Quchakuna:
- Mayukuna: K'antumayu - Qullqa mayu
Simikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]K'upuraki distritupiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.
| Distritu / Pruwinsya | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| K'upuraki distritu | 467 | 36.1 | 816 | 63.1 |
| Kaylluma pruwinsya | 41,682 | 63.2 | 24,220 | 36.7 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu:[3]
Distritupi paqarisqa
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Chila walla
- Chili mayu
- Hamp'atu urqu (6.288 m)
- Hamp'atu walla
- Kachiqucha Yuraqyaku mama llaqta risirwa
- Kunturtawa
- Mismi
- Qullqa mayu
- Qullqa qhichwa
- Mururqa qucha (4.310 m)
- Sawanqaya (5.976 m)
- Wallqa Wallqa (6.025 m)
Pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- ↑ Andrés Alencastre Gutiérrez, Georges Dumézil, Fêtes y Usages des Indiens de Langui, p. 38 Coporaqui (K'upu-raki)
- ↑ Simi Taqe Qheswa - Español - Qheswa (Qheswa simi hamut'ana kuraq suntur), Qusqu, Piruw, 2005] k'upu. adj. Boca o entrada estrecha en las vasijas o recipientes.
raki. Vasija grande de arcilla cocida de base ensanchada y de boca ancha, para depositar la chicha preparada. SINÓN: chunpa. - ↑ www.inei.gob.pe/ (2007)
Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
|
Ariqipa suyu | 
|
|---|---|---|
| Uma llaqta: Ariqipa | ||
| Pruwinsyakuna: Ariqipa • Castilla • Islay • Kamana • Kaylluma • Kuntisuyus • Qarawili • Unyun | ||
| Amachasqa sallqa suyukuna: Kachiqucha Yuraqyaku mama llaqta risirwa • Mejía quchakuna mamallaqta willkachasqa • Kutawasi qhichwa risirwa | ||
| Urqukuna: Asiruta • Chhachani • Chila • Chinchun • Hamp'atu • Hatunpila • Kasiri • Kiskapampa • Kiwisha • Lipayuq • Minaspata • Mismi • Misti • Nukarani • Puyi Puyi • Qullunquya • Qurupuna • Pikchu Pikchu • Sawanqaya • Shiwirqu • Siprikina • Sulimana • Suriwiri • Wallqa Wallqa • Wansillu • Waqrawiri • Waych'awi • Waytani • Waywawawa • Yuraqq'asa - Wallakuna: Ariq Walla • Chila walla • Hamp'atu walla • Wansu walla | ||
| Quchakuna: Mururqa qucha • Kachiqucha (Ariqipa) • Pallaqucha | ||
| Mayukuna: Apurimaq mayu • Chili mayu • Kamana mayu • Mahis mayu • Qullqa mayu • Kutawasi mayu • Uquña mayu | ||
| Mawk'a llaqtakuna: Hatun Qillqapampa | ||
| Karu puriy: Kunturtawa • Qullqa qhichwa • Sipya phaqcha | ||
| Simikuna: Ariqipa suyupi rimaykuna |
|
Suyukuna (Piruw) |
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |