Ariqipa pruwinsya

Wikipediamanta
Ariqipa pruwinsya
Ariqipa jisk'a suyu
Provincia de Arequipa
Basilika Katidral, Ariqipa llaqtapi
Ariqipa pruwinsya Wallqanqa
Unancha
unancha, Ariqipa llaqta
unancha, Ariqipa llaqta
.
Mama llaqta Piruw
Tinkurachina siwikuna
Uma llaqta Ariqipa
Suyu Ariqipa
Distritukuna 29
Simikuna kastilla simi, qhichwa simi
Runakuna 864 250 (inei 2007)
Runa ñit'inakuy 85,7/ runa / km² ()
Hallka k'iti kanchar 9 682,02 km²
Hanaq kay - m
Kamasqa wata 4 ñiqin chakra yapuy killapi 1821 watapi
Kuraka Omar Julio Candia Aguilar
(2019-2022)
Karu rimay yupay
Pacha suyu UTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan
Kastilla simipi llika tiyanan muniarequipa.gob.
Ariqipa suyupi pruwinsyakuna
Ariqipa pruwinsyap saywitun

Ariqipa pruwinsya nisqaqa (aymara simipi: Ariqipa jisk'a suyu; kastilla simipi: Provincia de Arequipa) Piruw mama llaqtapi pruwinsyam, Ariqipa suyupi. Uma llaqtanqa Ariqipa llaqtam.

Wiñay kawsay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kamasqa 4 ñiqin chakra yapuy killapi 1821 watapi, Libertadur José de San Martín.

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pulitika rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Iskay chunka isqunniyuq distritunmi kan.

Distritu Runakuna(2007)[1] Uma llaqta
Ariqipa 61.519 Ariqipa
Chiriwata 2.686 Chiriwata
Hanan Kusisach'a / Alto Selva Alegre distritu 72.696 Kusisach'a (Selva Alegre)
Jacobo Hunter 46.092 Hunter
José Luis Bustamante y Rivero 76.410 Satiliti llaqta
La Joya 24.192 La Joya
Mariano Melgar 52.144 Mariano Melgar
Mulliwaya 1.410 Mulliwaya
Miraflores 50.704 Miraflores
Pawqarpata 120.446 Pawqarpata
Pukaurqu (Cerro Colorado) 113.171 La Libertad
Puluwaya 1.445 Puluwaya
Puqsi 602 Puqsi
Qayma 74.776 Qayma
Qiqiña 1.219 Qiqiña
Sabandía 3.699 Sabandía
Sach'aka 17.537 Sach'aka
San Juan Siwas 1.295 San Juan Siwas
Santa Isabel Siwas 1.246 Santa Isabel Siwas
Santa Rita Siwas 4.456 Santa Rita Siwas
Saraqhatu (Characato) 6.726 Saraqhatu
Suqawaya 59.671 Suqawaya
Tarujani 2.129 Tarujani
Tiyawaya 14.677 Tiyawaya
Uchumayu 10.672 Uchumayu
Vitor 2.693 Vitor
Yanawara 22.890 Yanawara
Yarapampa 1.027 Yarapampa
Yura 16.020 Yura

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pruwinsyapiqa kastilla simitam, [qhichwa simi]]tam rimanku.

Distritu Kastilla simita rimaqkuna /1 % Indihina simita rimaqkuna /1, /2 %
Ariqipa 54,054 93.0 3,353 5.8
Chiriwata 1,998 79.8 505 20.2
Hanan Kusisach'a 57,489 85.8 9,436 14.1
Jacobo Hunter 35,770 84.7 6,457 15.3
José Luis Bustamante y Rivero 65,236 91.9 5,642 7.9
La Joya 16,065 74.3 5,531 25.6
Mariano Melgar 41,732 87.3 6,024 12.6
Mulliwaya 926 74.3 319 25.6
Miraflores 41,024 87.3 5,904 12.6
Pawqarpata 91,392 82.9 18,727 17.0
Pukaurqu 84,518 82.3 18,025 17.6
Puluwaya 1,289 94.9 69 5.1
Puqsi 545 96.1 22 3.9
Qayma 56,744 82.8 11,664 17.0
Qiqiña 1,034 92.4 84 7.5
Sabandía 2,941 86.6 439 12.9
Sach'aka 13,382 83.3 2,665 16.6
San Juan Siwas 860 73.3 313 26.7
Santa Isabel Siwas 851 73.5 306 26.4
Santa Rita Siwas 2,615 65.8 1,356 34.1
Saraqhatu 5,320 86.0 860 13.9
Suqawaya 47,483 86.4 7,437 13.5
Tarujani 385 19.6 1,578 80.3
Tiyawaya 11,159 82.9 2,296 17.1
Uchumayu 8,678 89.4 1,027 10.6
Vitor 1,866 76.6 569 23.3
Yanawara 20,595 95.1 909 4.2
Yarapampa 897 94.7 50 5.3
Yura 9,972 69.0 4,462 30.9
Llapan 676,820 85.2 116,029 14.6

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: [2]

Pruwinsyapi paqarisqa[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. www.inei.gob.pe
  2. www.inei.gob.pe/ (2007)
  3. https://depor.com/full-deportes/tenis/alejandro-olmedo-un-dia-como-hoy-hace-62-anos-ganaba-el-campeonato-de-wimbledon-tenista-peruano-nnsp-noticia/
  4. https://www.miraflores.gob.pe/alejandro-olmedo-un-cacique-mistiano-enrazado-y-brillante-tenista-mundial/
  5. https://www.biografias.es/famosos/hernando-de-soto-polar.html
  6. https://www.elregionalpiura.com.pe/index.php/columnistas/176-miguel-arturo-seminario-ojeda/53623-jose-maria-corbacho-y-abril-procer-de-la-independencia

Hawa t’inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Wallqanqa (Ariqipa) Ariqipa suyu Unancha (Ariqipa)
Uma llaqta: Ariqipa
Pruwinsyakuna: AriqipaCastillaIslayKamanaKayllumaKuntisuyusQarawiliUnyun
Amachasqa sallqa suyukuna: Kachiqucha Yuraqyaku mama llaqta risirwaMejía quchakuna mamallaqta willkachasqaKutawasi qhichwa risirwa
Urqukuna: AsirutaChhachaniChilaChinchunHamp'atuHatunpilaKasiriKiskapampaKiwishaLipayuqMinaspataMismiMistiNukaraniPuyi PuyiQullunquyaQurupunaPikchu PikchuSawanqayaShiwirquSiprikinaSulimanaSuriwiriWallqa WallqaWansilluWaqrawiriWaych'awiWaytaniWaywawawaYuraqq'asa - Wallakuna: Ariq WallaChila wallaHamp'atu wallaWansu walla
Quchakuna: Mururqa quchaKachiqucha (Ariqipa)Pallaqucha
Mayukuna: Apurimaq mayuChili mayuKamana mayuMahis mayuQullqa mayuKutawasi mayuUquña mayu
Mawk'a llaqtakuna: Hatun Qillqapampa
Karu puriy: KunturtawaQullqa qhichwaSipya phaqcha
Simikuna: Ariqipa suyupi rimaykuna
Wallqanqa (Piruw) Suyukuna (Piruw) Unancha (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Ariqipa_pruwinsya&oldid=662271" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)