Pilón Lajas kawsay pacha churarikusa

Pilón Lajas kawsay pacha risirwa
Muriti Mauritia flexuosa
Mama llaqta:	Bolivia
Tiyay	Chuqiyapu suyu: Urin Yunka pruwinsya, Lariqaqa pruwinsya, Franz Tamayo pruwinsya; Beni suyu: Ballivián pruwinsya;
Tinkurachina siwikuna	14º25’ – 15º27’ S 66º55’ – 67º40’ W
Hallka k'iti k'anchar	400.000 ha
Hanaq kay	200 m - 2.000 m
Kamasqa wata	9-IV-1992 (DS Nº 23110)
Karu puriqkuna / wata:
Pacha suyu:
Llika tiyanan	[www.]
'
Buliwyapi mamallaqta parkikuna

Pilón Lajas kawsay pacha risirwa (kastilla simipi: Reserva de la Biosfera y Tierra Comunitaria de Origen Pilón Lajas) suyuqa amachasqam kachkan, Buliwya mama llaqtapi, Beni suyupi, Ballivián pruwinsyapi, Chuqiyapu suyupipas, Urin Yunka pruwinsyapi, Lariqaqa pruwinsyapi, Franz Tamayo pruwinsyapipas.

Allpa saywachi

• Mayukuna: Beni mayu - Quiquibey mayu

Yura yura

Muriti sach'amanta rurukuna

Scheelea princeps

Dipteryx odorata

Pilón Lajas kawsay pacha risirwapiqa kanmi 2.500-chá laya yurakuna.

• Ishpinku Amburana cearensis
• Astrocaryum spp. ("Chonta")
• Astronium urundeuva ("cuchi")
• Chunta Bactris gasipaes
• Caesalpinia sp.
• Calophyllum brasiliense
• Siwis: Cedrela odorata
• Dipteryx odorata
• Ficus sp. ("bibosi")
• Geonoma spp.
• Guarea sp.
• Qatawa Hura crepitans
• Chunta yura rikch'aq ayllu: Taraputu sach'a Iriartea deltoidea
• Geonoma deversa ("Jatata")
• Chunta yura rikch'aq ayllu: Muriti Mauritia flexuosa
• Mara Swietenia macrophylla
• Chunta yura rikch'aq ayllu: Pullupuntu / yarina / chili Phytelephas macrocarpa
• Scheelea princeps
• Socratea exorrhiza
• Mara Swietenia macrophylla
• Tabebuia spp.
• Tapirira guianensis ("mara macho")
• Terminalia sp.

Uywa uywa

Tayu Steatornis caripensis

Hayupa Agouti paca

Chullu walli Harpia harpyja

Cairina moschata

Charapa: Podocnemis unifilis

Kay risirwapiqa kanmi 755 laya uywakuna, 485 laya pisqukuna.

Ñuñuqkuna: 73 rikch'aq

• Q'utu k'usillu: Puka q'utu k'usillu Alouatta seniculus
• Puka uya makisapa Ateles paniscus
• Hatun pichna Lutra longicaudis
• Uturunku Panthera onca
• Yaku puma Pteronura brasiliensis
• Anti ukumari Tremarctos ornatus
• Hatun khirkinchu Priodontes maximus
• Sach'awaka: pampa sach'awaka Tapirus terrestris
• Wankana Tayassu pecari
• Lumu khuchi Pecari tajacu

Khankiqkuna:

• Hayupa Agouti paca

Pisqukuna: 485 rikch'aq

• Ampelion rufaxilla
• Cairina moschata
• Chullu walli Harpia harpyja
• Oroaetus isidori
• Luru Psittacidae: 14 rikch'aq
• Pinsha Ramphastidae: 9 rikch'aq
• Tayu Steatornis caripensis
• Terenura sharpei
• Thraupinae: 47 rikch'aq

Challwakuna: 103 rikch'aq

Suchuqkuna: 58 rikch'aq

• Charapa: Podocnemis unifilis
• Lagartu: Yana lagartu Melanosuchus niger

Allpa yaku kawsaqkuna: 36 rikch'aq

Runakuna

Risirwapiqa 25 Indihina ayllu llaqta kawsan (650 runa 1996 watapi): Tsiman (36,4%), Mosetén (10,8%), Takana runakuna (33%), Ese'eqha runakuna pas. Mayukuna patankunapi, llaqtakunapas ñiqpi aswanta tiyanku.

Llaqta	Runakuna
Rurrenabaque	4.959
San Buenaventura	1.670
Yukumu	1.400
San Borja	1.670

Kaypipas qhaway

• Buliwyapi amachasqa sallqa suyukuna
• Chilipi amachasqa sallqa suyukuna
• Ikwadurpi amachasqa sallqa suyukuna
• Piruwpi amachasqa sallqa suyukuna

Pukyukuna

• www.fundesnap.org / Pilón Lajas kawsay pacha risirwamanta
• www.parkswatch.org / Pilón Lajas kawsay pacha risirwa (inlish simi)