Ir al contenido

Melgar pruwinsya

Wikipediamanta
(Milqar pruwinsya-manta pusampusqa)
Waman Tapara / Melgar pruwinsya
Melgar jisk'a suyu
Provincia de Melgar
Khunurana ri'i urqu, Santa Rusa distritu
Melgar pruwinsya Wallqanqa
Unancha
.
Mama llaqta Piruw
Rimaylla suti
Tinkurachina siwikuna 14°52′55″S 70°35′24″O
Uma llaqta Ayawiri
Suyu Punu suyu
Distritukuna 9
Simikuna qhichwa simi, kastilla simi
Runakuna 67 138 (inei 2017)
Runa ñit'inakuy 10.41 runa / km² ()
Hallka k'iti kanchar 6 446,85 km²
Hanaq kay - m
Kamasqa wata 25 ñiqin kantaray killapi 1901 watapi
Kuraka
(2019-2022)		 Esteban Álvarez Ccasa
Karu rimay yupay
Pacha suyu UTC-5
Qhichwa simipi llika tiyanan
Kastilla simipi llika tiyanan www.ayaviriweb.com

Waman Tapara[1] icha Melgar pruwinsya (kastilla simipi: Provincia de Melgar) nisqaqa Piruw mama llaqtap Punu suyupi huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Ayawiri llaqtam.

Wiñay kawsay

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kamasqa 25 ñiqin kantaray killapi 1901 watapi, Eduardo López de Romaña Umalliqmi.

Kay pruwinsyaqa qillqaq Mariano Melgar Valdiviesomantam sutichasqa.

Allpa saywachi

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Urqukuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Suti  Hanaq kay (~)  Tiyakuynin
Charantaña rit'i urqu 5.200 m Nuñuwa distritu
Chimpulla 5.489 m Melgar pruwinsya, Santa Rusa distritu, Qusqu suyu, K'anas pruwinsya, Layu distritu
Hatun Sallqa rit'i urqu 5.200 m Nuñuwa distritu
Jarupata rit'i urqu 5.432 m Nuñuwa distritu
Khunurana (Raya walla) +5.200 m Santa Rusa distritu
Khunurana (Willkanuta walla) 5.550 m Kallawaya pruwinsya, Qurani distritu, Melgar pruwinsya, Nuñuwa distritu
Kunka rit'i urqu +5.200 m Melgar pruwinsya, Santa Rusa distritu, Qusqu suyu, K'anas pruwinsya, Layu distritu
K'anta Q'asa 5.300 m Nuñuwa distritu
Lawaña rit'i urqu 5.300 m Nuñuwa distritu
Muskaya 5.400 m Melgar pruwinsya, Nuñuwa distritu, Qusqu suyu, K'anas pruwinsya, Layu distritu, Qanchi pruwinsya, Marankani distritu
Pumanuta rit'i urqu 5.516 m Nuñuwa distritu
Qillma rit'i urqu 5.448 m Nuñuwa distritu
Qinamari rit'i urqu 5.200 m Anta Uta distritu
Sach'apata rit'i urqu 5.432 m Nuñuwa distritu
Sapunuta rit'i urqu 5.200 m Nuñuwa distritu
Santa Juana +5.200 m Nuñuwa distritu, Santa Rusa distritu
Tula Llipiña rit'i urqu 5.200 m Nuñuwa distritu
Yana Quchilla 5.443 m Melgar pruwinsya, Santa Rusa distritu (saywa: Punu / Qusqu); Willkanuta walla / Raya walla

Yurakuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Yarita Azorella yareta

Hampi yurakuna:

Uchuq'aspa icha q'illu t'ika (Calendula officinalis), huk hampi yura

Uywakuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Ururillu quchapiqa kanmi kay pisqukuna:[2]

Hukkunapas Melgar pruwinsyapi:

Pisqukuna:

Yaku pisqukuna:

ch'uwankira Plegades ridgwayi

Allpa yaku kawsaqkuna:

Ñuñuqkuna:

Suchuqkuna:

Challwakuna:

Pulitika rakiy

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Isqun distritunmi kan.

Distritu Runakuna (2007)[3] Uma llaqta Kuraka Ubigeo
Anta Uta 4.993 Anta Uta Ignacio Edgar Chura Mendoza 210802
Ayawiri 22.667 Ayawiri Bernardo Natividad Meza Alvarez 210801
Kupi 2.572 Kupi Yudel Rene Mamani Cervantes 210803
Llalli 3.907 Llalli Leon Vilca Gamarra 210804
Maqari 7,971 Maqari Simon Amador Mamani Chañi 210805
Nuñuwa 11.121 Nuñuwa Atilio Rodo Huaman Tapara 210806
Umachiri 4.104 Umachiri N 210809
Ururillu 10.457 Ururillu Juan Rene Quispe Chunga 210807
Santa Rusa 6.943 Santa Rusa Filiberto Tacca Navarro 210808

Waki

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Simikuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Distritu Kastilla simita rimaqkuna /1 % Indihina simita rimaqkuna /1, /2 %
Antauta 1,328 29.7 3,137 70.2
Ayawiri 10,684 51.9 9,876 48.0
Kupi 252 11.1 2,018 88.8
Llalli 663 18.7 2,884 81.3
Maqari 1,047 14.7 6,063 85.2
Nuñuwa 1,548 15.7 8,284 84.1
Umachiri 1,144 31.0 2,538 68.9
Ururillu 1,036 11.1 8,247 88.8
Santa Rusa 1,238 20.2 4,882 79.7
Llapan 18,940 28.3 47,929 71.6

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata /2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi) Pukyu:[4]

Iñiy

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Raymikuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Pukllay, Maqari

Pruwinsyapi paqarisqa

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Mariano Melgar

Willay pukyukuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
  1. ↑ Jaime Núñez Huahuasoncco: Fin de las haciendas y el surgimiento del movimiento quechua en Melgar. Los Andes, 1 de noviembre de 2009
  2. ↑ Sallqa uywakuna, Punu pdf (kastilla simi), r. 13: Ururillu qucha, Melgar
  3. ↑ www.inei.gob.pe
  4. ↑ www.inei.gob.pe/ (2007)

Hawa t’inkikuna

[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Wallqanqa (Punu) Punu suyu Unancha (Punu)
Uma llaqta: Punu
Pruwinsyakuna: Asankaru • Chukuwitu • Kallawaya • Lampa • Melgar • Muhu • Punu • Putina • Qullaw • San Román • Sandia • Wankani • Yunkuyu
Amachasqa sallqa suyukuna: Aymara-Lupaka risirwa suyu • Bahuaja-Sonene mamallaqta parki • Titiqaqa mama llaqta risirwa
Urqukuna: Achasiri • Allin Qhapaq • Allqachaya • Ananiya • Ariquma • Awsanqati (Punu) • Balansani • Chakiriyuq • Chapi • Chawpi Urqu • Chichi Qhapaq • Chimpulla • Chulumpirini • Ch'uxña Quta • Hatun Pastu • Ikinitu • Jichuqullu • Jisk'a Larqanku • Jorge Chávez • Kalihun • Kallihun • Karupata • Kawalluni • Khunurana (Raya walla) • Kunakunka • Khunurana (Willkanuta walla) • Larqanku • Lusujucha • Lluqisa • Minapunta Muru Muruni • Muskaya • Palumani • Pumanuta • Pumaqulluni • Qillma • Qillqa • Qillwaqutarit'i • Qinamari • Qurwari • Quyllur Puñuna • Q'iruni • Rit'i Urmasqa • Rit'ipata • Salluyu • San Andrés • San Braulio • San Carlos • San Luis • Santa Juana • Surapata • Wanakuni • Waykira • Waynaqhapaq • Wila Kunka • Wilaquta (Kallawaya) • Wilaquta (Sandia) • Wira Apachita • Wisk'achani rit'i urqu • Wisk'achani urqu • Yana Quchilla • Yanawara • Yuraq Unu • Ñakariya; Wallakuna: Apulupampa walla • Kallawaya walla • Raya walla • Willkanuta walla
Quchakuna: Ananta qucha • Arapa qucha • Ariquma qucha • Chakas qucha • Chakchura qucha • Chunkara qucha • Janq'uquta (Punu) • Kukaña qucha • Lagunillas qucha • Lurisquta • Pukaqucha • Q'umir umiña qucha • Saraqucha • Saqa qucha • Such'i qucha • Suyt'uqucha (Lampa) • Suyt'uqucha (Melgar) • Titiqaqa qucha • Umayu qucha • Ururillu qucha • Wiluyuq qucha • Wiñaymarka qucha
Mayukuna: Ayapata mayu • Aqhuyani mayu • Heath mayu • Huchusuma mayu • Illawi mayu • Inampari mayu • Lampa mayu • Makusani mayu • Pukara mayu • Quwata mayu • Ramis mayu • Such'i mayu • Tampupata mayu • Wanqani mayu
Wat'akuna: Amantani • Chilata • Chirita 1 • Chirita 2 • Intika • Istiwis • Luti • Patawata • Qawana wat'a • Qipata • Sikaya • Sutu wat'a • Suwasi wat'a • Tikunata • Titiqaqa wat'a • Ustuti • Yuspiki: Yaqa wat'akuna: Chukuwitu yaqa wat'a • Kapachika yaqa wat'a • Qupaqhawana yaqa wat'a • Wat'a yaqa wat'a • Wat'asani yaqa wat'a
Mawk'a llaqtakuna: Jisk'airumuqu • Kalasaya • Kutimpu • Pukara • Sillustani
Runa llaqtakuna: Aymara • Qhichwa
Punu suyupi rimaykuna: aymara simi • kastilla simi • qhichwa simi
Wallqanqa (Piruw) Suyukuna (Piruw) Unancha (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Melgar_pruwinsya&oldid=674725" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)