Sapa Inka
Apariencia
Qhapaq Inka icha Inka[1][2] chaylla nisqaqa Inkakunap Sapan Inka nisqa sapallan qhapaqninsi karqan. Paykunap nisqankamaqa Intip churinsi karqan. Chayraykutaqsi dyus hinata yupaycharqanku.
Sapa Inkap kuraq churin awki nisqas, musuq Sapa Inka kanansi kasqa. Llapa Inkap hatun ayllun panakansi nisqa.
Inkakunap wiñay kawsasqanpiqa chunka kimsayuq qhapaqsi karqan. Pachakutiy Inka Yupanki nisqamantapachas inkap qhapaq suyuntaqa Tawantinsuyu nirqan.
Tawantinsuyu pachapi Sapa Inka nisqakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kaysi chay chunka kimsayuq qhapaq inka:
Urin Qusqu
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Manqu Qhapaq (Manku Qhapaq) (1200 ñiq watakunapi)
- Sinchi Ruq'a (Sinchi Ruqa) (1230 ñiq watakunapi)
- Lluq'i Yupanki (Lluqi Yupanki) (1260 ñiq watakunapi)
- Mayta Qhapaq (1290 ñiq watakunapi)
- Qhapaq Yupanki (1320 ñiq watakunapi)
Hanan Qusqu
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Inka Ruq'a (Inka Ruqa) (1350 ñiq watakunapi)
- Yawar Waqaq (1380 ñiq watakunapi)
- Wiraqucha Inka (Wira Qucha Inka) (1438-1471)
- Pachakutiy Inka Yupanki (1438-1471)
- Thupa Inka Yupanki (1471-1493)
- Wayna Qhapaq (1493-1527)
- Waskar (Waskhar) (1527-1532)
- Atawallpa (1527-1533)
- Tupaq Wallpa (1533)
Willkapampa
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Manqu Qhapaq iskay ñiqin (1533-1544)
- Sayri Thupa (1544-1561)
- Titu Kusi Yupanki (1561-1570)
- Thupa Amaru (1570-1572)
Inka qhapaqkunap warminkuna (Quyakuna)
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Manqu Qhapaq - Mama Uqllu
- Sinchi Ruq'a - Mama Qura
- Lluq'i Yupanki - Mama Qawa
- Mayta Qhapaq - Mama Takukaray
- Qhapaq Yupanki - Mama Chimpu Qurihillpay
- Inka Ruq'a - Mama Mikay
- Yawar Waqaq - Mama Chikya
- Wiraqucha Inka - Mama Runtu Quya
- Pachakutiy - Mama Anawarkhi
- Thupa Inka Yupanki - Mama Uqllu iskay ñiqin
- Wayna Qhapaq - Kusi Rimay
- Waskar - Chukuy Waypa
- Atawallpa(?) - ?
- Tupaq Wallpa (?)
Pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- ↑ Qheswa simi hamut'ana kuraq suntur: Simi Taqe Qheswa - Español - Qheswa. Qusqu, Piruw 2006. p. 59.
- ↑ Teofilo Laime Ajacopa: Iskay simipi yuyayk'ancha. La Paz - Bolivia, 2007. p. 32.