Qispikay suyu
Apariencia
| ||
---|---|---|
Truhillu, Qispi kay suyu, Piruw, plaza de Armas nisqa | ||
Saywitu | Wallqanqa | |
Unancha | ||
. | ||
Mama llaqta | Piruw | |
Tinkurachina siwikuna | ||
Pruwinsyakuna | 12 | |
Distritukuna | 82 | |
Uma llaqta | Truhillu | |
Simikuna | ||
Runakuna | 1.617.050 (inei 2007) | |
Runa ñit'inakuy | runa / km² | |
Hallka k'iti kanchar | 25.495,42 km² | |
Hanaq kay | - m | |
Kamasqa wata | 9 ñiqin pawqar waray killapi 1825 watapi | |
Kamachiq runa | Manuel Llempén Coronel (2019–2022) | |
Karu rimay yupay | +44 | |
Pacha suyu | ||
Llika tiyanan | [www.] | |
Qispi kay suyu (kastilla simipi Departamento de La Libertad) nisqaqa Piruw mama llaqtapi huk suyum. Uma llaqtanqa Truhillu llaqtam.
Wiñay kawsay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kamasqa 9 ñiqin pawqar waray killapi 1825 watapi.
Allpa saywachi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Amachasqa sallqa suyukuna: Kalipuy mamallaqta willkachasqa - Kalipuy mama llaqta risirwa - Pukyu Santa Rosa amachana sach'a-sach'a
- Urqukuna: Waylillas - Yanaurqu
- Mayukuna: Marañun mayu - Santa mayu
Llaqta pusa rakiy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Chunka iskayniyuq pruwinsiyanmi kan.
Pruwinsya | Runakuna (2007)[1] | Uma llaqta |
---|---|---|
Asqupi | 116.229 | Asqupi |
Bolívar | 16.650 | Bolívar |
Chipin | 75.980 | Chipin |
Hatun Chimu | 30.399 | Kaskas |
Hulkan | 32.985 | Hulkan |
Pakasmayu | 94.377 | San Pedro Lluq |
Patas | 78.383 | Tayapampa |
Sánchez Carrión | 136.221 | Wamachuku |
Santiago Chuku | 58.320 | Santiago Chuku |
Utusku | 88.817 | Utusku |
Truhillu | 811.979 | Truhillu |
Wiru | 76.710 | Wiru |
Simikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Pruwinsya | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
---|---|---|---|---|
Asqupi | 105,587 | 99.7 | 186 | 0.2 |
Bolívar | 14,157 | 98.9 | 92 | 0.6 |
Chipin | 68,491 | 99.7 | 117 | 0.2 |
Hatun Chimu | 27,051 | 99.7 | 28 | 0.1 |
Hulkan | 28,618 | 99.9 | 13 | 0.0 |
Pakasmayu | 85,245 | 99.7 | 187 | 0.2 |
Patas | 66,852 | 98.6 | 698 | 1.0 |
Sánchez Carrión | 116,179 | 99.7 | 85 | 0.1 |
Santiago Chuku | 50,613 | 99.5 | 210 | 0.4 |
Utusku | 78,352 | 99.7 | 135 | 0.2 |
Truhillu | 735,690 | 99.5 | 2,770 | 0.4 |
Wiru | 66,939 | 99.5 | 271 | 0.4 |
Llapan | 1,443,774 | 99.5 | 4,792 | 0.3 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [1]
Yachay tarpuy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Suyupi paqarisqa runakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Justiniano Borgoño, umalliq
- Luis José de Orbegoso, awqaq pusaq
Simi kapchiy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Ciro Alegría, qillqaq
- César Vallejo, qillqaq
Karu puriy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Yachachiy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Wawa wasikuna : 718.
- Huch'uy yachay wasikuna: 1.730.
- Chawpi yachay wasikuna: 460.
- Yachay sunturkuna
Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Willay pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Qispi kay suyu | ||
---|---|---|
Uma llaqta: Truhillu | ||
Pruwinsyakuna: Asqupi • Bolívar • Chipin • Hatun Chimu • Hulkan • Pakasmayu • Patas • Santiago Chuku • Sánchez Carrión • Truhillu • Utusku • Wiru | ||
Amachasqa sallqa suyukuna: Kalipuy mamallaqta willkachasqa • Kalipuy mama llaqta risirwa • Pukyu Santa Rosa amachana sach'a-sach'a | ||
Urqukuna: Chipin • Karmin • Kiripusku • Llawturqu • Qiwuña • Waylillas • Wirwina • Yuraq Urqu | ||
Mayukuna: Chaman mayu • Chaw mayu • Hiqitipiqi • Marañun mayu • Muchik mayu • Santa mayu • Wiru mayu | ||
Mawk'a llaqtakuna: Chan Chan • El Brujo • Inti Wak'a • Killa Wak'a • Markawamachuku • Wiraquchapampa |
Suyukuna (Piruw) | ||
---|---|---|
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |