Domingo de Santo Tomás

Wikipediamanta

Domingo de Santo Tomás
Edit the value on Wikidata
Obispo de La Plata (Sucre) (es) T'ikray

hulyu 6, 1562 - disimri 1, 1570
Fernando González de la Cuesta (es) T'ikray - Hernando de Santillán y Figueroa (es) T'ikray
Dioceses: Diócesis de La Plata o Charcas (es) T'ikray Edit the value on Wikidata
Kawsaynin
Paqarisqa Sevilla Edit the value on Wikidata, 1499 Edit the value on Wikidata
Suyun Ispaña Edit the value on Wikidata
Wañusqan Chuqichaka Edit the value on Wikidata, disimri 1570 Edit the value on Wikidata
Education
Simikunan Kastilla simi
Qichwa Edit the value on Wikidata
Llamk'anan
Llamk'anan lingüista (es) T'ikray, profesor universitario (es) T'ikray, sacerdote católico (es) T'ikray-wan obispo católico (es) T'ikray Edit the value on Wikidata
Military service
Hawa-puriq
Yuyaynin
Iñiynin Kathuliku Inlisya Edit the value on Wikidata
Religious-order Orden de Predicadores (es) T'ikray Edit the value on Wikidata
Fray Domingo de Santo Tomás O. P., Uwispu Charkasmanta.

Fray Domingo de Santo Tomás, O.P., sutiyuq (* 1499 watapi paqarisqa Siwilla llaqtapi, Ispaña mama llaqtapi - † 28 ñiqin hatun puquy killapi 1570 watapi wañusqa La Plata (Buliwya) llaqtapi) karqa huk taytakura duminikanu, misyuniru, qhichwa simimanta ñawpaq hatun yachaq, uwispu ima Inlisya Katulikamanta. Qillqarqa ñawpaq qillqasqakunata runasimipi, simikamayta, imaynatacha kay simipi yakichikun rimanapaq chayta, hinallataq huk simiqullqatawan. Runasimita chay qillqasqakunanpi suticharqa Qhichwa sutiwan.

Misyuniru[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Qhichwa simiyachaq[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Wallatulit llaqtapi, Ispaña mama llaqtapi 1560 watapi urqhurqa "Grammatica o Arte de la lengua general de los Indios de los Reynos del Perú", chanta " Vocabulario de la lengua general del Peru, llamada Quichua" sutichasqa ñawpaq kaq p'anqakunata qhichwa simipi qillqasqata. Kay qillqasqakunampi, Fray Domingo de Santo Tomás, suticharqa runasimita qhichwa sutiwan, ichapas kay rimay maymantacha tiqsikusqanmanta.

Kay qillqasqakunasninwanqa ñawpaqta yanapayta munarqa misyuniru taytakurakunata, qhichwa simita yachaspa Sumaq Willayta yachachinankupaq, chaymantaqa rikuchiyta munaspa kay qhichwa rimaqkunaqa atiyniyuq kasqankuta huk runa rimayta allinta rimanankupaq, chayri rikuchiyta manaspa runakuna kasqankuta, waq runakunahina atiy yuyayniyuq chayri umayuq.

Hinallataq payqa riqsichirqa sumaq yachaykunasninta kay llaqtakunamanta Pedro Cieza de Leónpa qillqasqakunampaq; chanta riqsichillarqataq kawsayninkumanta Fray Bartolomé de Las Casasman, "Apologética historia sumaria" qillqasqampaq.

Uwispu La Platamanta (Charkas)[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Rimaq llaqtaman 1561 wata qallariypi kutirimusqa Ispañamanta, Piruwman runakunaqpa sutinkupi kamachiqkunaqpa ñawpaqinkupi sayaqjina, maqanakullarqapuni inkumintirikunawan mana paykunaq munasqanku inkuminta wiñaypaq kananpaq, 1562 wata yunt'ata purirqa Piruw Wirriynatuta Rimaq llaqtamanta La Plata llaqtakama Juan Polo de Ondegardowan khuska qayllaspa kasikikunaqpa tantakuykunasninkuman qhawanankupaq inkumintakunata wiñaypaq rantiyta munasqankumanta, rikuspa mana paykuna munasqankuta, nispa "manan kanchu".

1562 wata qallariypi Qhapaq Felipe II riqsichirqa Papaman Charkasmanta uwispu kananpaq. Yachaytawan uwispupaq sutichasqa kasqanta, mana munarqachu. Papa Pío IV suticharqa uwisputa (6 Inti raymi killa 1562), chaymanta qillqasqakuna sutichasqa kasqanmanta chayamurqanku (XI-1563). Wirriywan, Diego López de Zúñiga, Rimaqmanta Uwispu Fray Jerónimo de Loayza, O.P. ima mañasqankuraykutaq ari nispa jap'irqa sutichayninta.

Qillqasqakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  • Relación a S. M. acerca de los vejámenes que sufren los indios (Los Reyes, 1 de julio de 1550).
  • Grammatica o Arte de la lengua general de los Indios de los Reynos del Peru (Valladolid, 1560.
  • Lexicon o Vocabulario de la lengua general del PERV (1560).
  • Platica para todos los indios / Llapa runaconapac conasca (1560).
  • Memorial de Fray Bartolomé de Las Casas, obispo que fue de Chiapas, y Fray Domingo de Santo Tomás, O.P., provincial del Perú, presentado al Consejo de Indias (1560?)
  • Relación del P. Fray Domingo de Sancto Thomas al Reverendo Obispo Don Fray Bartholomé de Las Casas, de lo que conviene proveer para el mejor aumento y conservación de los naturales en los reynos del Perú (Los Reyes, marzo de 1562?).
  • Carta o relación a S.M. sobre diversos asuntos muy importantes al gobierno temporal y espiritual (Los Reyes, 10 de diciembre de 1563).
  • Tawachunka aswan ima chaski qillqaykunasnin runakunaman.

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kayqa kusa qillqam. Kaypi ñit'iy willasunaykipaq.
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Domingo_de_Santo_Tomás&oldid=672372" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)