Quchapampa suyu

Wikipediamanta
Quchapampa suyu
Quchapampa jach'a suyu
Departamento de Cochabamba
Parququcha, Wak'as munisipyu, Quchapampa suyu
Saywitu Wallqanqa
Unancha
.
Mama llaqta Buliwya
Tinkurachina siwikuna 17° 20′ S, 65° 30′ W
Uma llaqta Quchapampa
Pruwinsyakuna 16
Munisipyukuna 47 ( 2009 watapi) [1]
Kantunkuna 144
Simikuna qhichwa simi, kastilla simi, aymara simi, waraniyi simi, yurakari simi
Runakuna 1.455.711 (ine 2001)
1.649.044 (2005)
Runa ñit'inakuy 30,05 runak./km² (2005)
Hallka k'iti kanchar 55.631 km²
Hanaq kay 2.558 m
Kamasqa wata 23 ñiqin qhulla puquy killapi 1826 watapi
Llaqta kamachiq Humberto Sanchez
Karu rimay yupay 00 591 4
Pacha suyu BOT (UTC-4)
Qhichwa simipi llika tiyanan
Kastilla simipi llika tiyanan prefecturacochabamba
Quchapampa suyup pruwinsyankuna
|
Buliwya suyup suyunkuna
|
Talija puna
Qurani qucha, Chapariy pruwinsya

Quchapampa suyu (aymara simipi: Quchapampa jach'a suyu; kastilla simipi: Departamento de Cochabamba) nisqaqa Puliwya mama llaqtapi huk suyum. Uma llaqtanqa Quchapampa llaqtam. Quchapampa suyu tarikun chawpipi Puliwya suyupi. Antiman kantun Santa Krus suyuwan, qullaman kantun Chuqichaka suyuwan, P'utuqsi suyuwan, kuntiman kantun Uru Uru suyuwan, Chuqiyapu suyuwan, chinchamantaq kantun Beni suyuwan.

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Yurakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Sachakuna hukkunapas: [2]

Llaqta pusana rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Chunka suqtayuq wamanikuna kan:

Wamani km² Runakuna (2001) [3] Uma llaqta Runakuna (2001) 
Arqi 1.077 23.464 Arqi 487
Bolívar 413 8.635 Bolívar 467
Campero 5.550 37.011 Aykili 7.381
Carrasco 15.045 116.203 Tutura 1.597
Chapariy pruwinsya 12.445 187.368 Sakawa 92.581
Esteban Arce 1.245 31.997 T'arata 3.323
Germán Jordán 305 31.768 Klisa 6.534
Jarani 506 24.053 Jarani 3.512
Jayupaya 9.620 60.959 Jayupaya 2.014
Kapinuta 1.495 25.582 Kapinuta 4.766
Killaqullu 720 246.803 Killaqullu 74.980
Misk'i pruwinsya 2.730 36.181 Misk'i 2.677
Punata 850 47.735 Punata 14.742
Quchapampa 391 517.224 Quchapampa 516.683
Tapaqari 1.500 25.919 Tapaqari 411
Tiraqi 1.739 35.017 Tiraqi 1.906

Wiñay kawsay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pruwinsyakunap sutinkuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Quchapampa suyupiqa aswanta Qhichwa runakunam tiyanku.

Runa llaqta %
Qhichwa 66,2
Aymara 7,0
Waraniyi, Chikitus, Moxos 0,7
Mana indihina 25,6
Huk indihina runa llaqta 0,5

Pukyu: obd.descentralizacion.gov.bo

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Quchapampa suyupiqa kastilla, qhichwa, aymara simikunatam lliwmanta astawan rimanku. [4]

Simi Suyu Buliwya
Qhichwa simi 872.010 2.281.198
Aymara simi 84.921 1.525.321
Waraniyi simi 1.379 62.575
Huk indihina simi 3.351 49.432
Kastilla simi 1.101.822 6.821.626
Hawa simi 40.579 250.754
Indihina similla 269.588 960.491
Kastilla simi indihina simipas 648.195 2.739.407
Kastilla simi hawa simipas 454.273 4.115.751

Musiku[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Aswan hatun llaqtakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Quchapampa
Quchapampa suyupi aswan hatun llaqtakuna [5]
Llaqta Runakuna
(2001)
Runakuna
(~ 2009)
Llaqta Runakuna
(2001)
Runakuna
(~ 2009)
Quchapampa 516.683 616.943 Illataco 3.531 4.586
Sakawa 92.581 105.105 Jarani 3.512 4.166
Killaqullu 74.980 85.224 El Paso 3.344 4.343
Qullqapirwa 41.637 47.430 T'arata 3.323 3.967
Tikipaya 26.732 30.480 Sipi Sipi 3.134 4.715
Punata 14.742 17.336 Irpa Irpa 2.721 3.382
Wint'u 14.180 18.418 Misk'i 2.677 3.477
Aykili 7.381 9.826 Chulla 2.522 3.276
Klisa 6.534 8.293 Tunari 2.510 3.260
Ivirgarzama 6.366 11.746 Bulo Bulo 2.389 3.103
Irunqullu 4.778 6.206 Ucureña 2.306 2.995
Kapinuta 4.766 5.810 Sexta Parte 2.213 2.874
Shinahuta 4.291 5.810 Tulata 2.207 2.867
Chimuri 3.874 6.975 Montenegro 2.159 2.804
Entre Ríos 3.796 4.931 San Benito 2.029 2.635
Qulumi 3.699 4.101 Jayupaya 2.014 2.616

Yachay tarpuy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Inlisyakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  • Katidral, Quchapampa
  • San Francisco inlisya kunwintuwan (1581 watamanta)
  • Santo Domingo inlisya (1778 watamanta)
  • Santa Teresa inlisya kunwintuwan
  • San Ildefonso inlisya

Karu puriy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Tinku, Quchapampa
Cristo de la Concordia, Quchapampa

Raymikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Yachachiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Universidad del Valle

Yanuy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Sillp'anchu

Pukllaykuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Tusuy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]


Suyupi paqarisqa runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Apaykachana[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. www.bolivia.com (kastilla simi)
  2. Jeffery W. Bentley & Jorge Valencia (2003): Learning about Trees in a Quechua-Speaking Andean Community in Bolivia In: Paul Van Mele (ed.) Way Out of the Woods: Learning How to Manage Trees and Forests. Newbury, UK: CPL Press. pp. 69-134 (143 pp) (en) (es).
  3. www.ine.gov.bo
  4. obd.descentralizacion.gov.bo / Observatorio Bolivia Democrático (kastilla simi)
  5. world-gazetteer (hallch'asqa tiyaypi 2001-03-09)

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]


Wallqanqa (Quchapampa) Quchapampa suyu Unancha (Quchapampa)
Uma llaqta: Quchapampa
Pruwinsyakuna: ArqiAyupayaBolívarCarrascoChapariyEsteban ArceGermán JordánJaraniKapinutaKillaqulluMisk'iNarciso CamperoPunataQuchapampaTapaqariTiraqi
Munisipyukuna (uma llaqtakuna): Alalay (Alalay) •Ansaltu (Ansaltu) • Arqi (Arqi) • Arwiytu (Arwiytu) •Aykili (Aykili) • Bolívar (BolívarChimuri (Chimuri) • Jarani (Jarani) • Jayupaya (Jayupaya) • K'uchumuela (K'uchumuela) • Kapinuta (Kapinuta) • Killaqullu (Killaqullu) • Klisa (Klisa) • Mayupura (Mayupura) • Misk'i (Misk'i) • Muela (Villa Rivero) • Muruchata (Muruchata) • Pasurapa (Pasurapa) • Puerto Villarroel (Puerto Villarroel) • Punata (Punata) • Puqu (Puqu) Puquna (Puquna) • Quchapampa (Quchapampa) • Qullqapirwa (Qullqapirwa) •Qulumi (Qulumi) • Sakawa (Sakawa) • San Benito (San Benito) • Santiwañis (Santiwañis) • Saqapampa (Saqapampa) • Sikaya (Sikaya) • Sipi Sipi (Sipi Sipi) • T'uqu (T'uqu) • Takachi (Takachi) • Takupaya (Takupaya) • Tapaqari (Tapaqari) • Tarata (Tarata) • Tikipaya (Tikipaya) • Tiraqi (Tiraqi) • Tulata (Tulata) • Tunari (Tunari) • Tutura (Tutura) • Umiriqi (Umiriqi) • Wak'as (Wak'as) • Wila Wila (Wila Wila) • Wintu (Wintu)
Amachasqa sallqa suyukuna: Carrasco mamallaqta parkiIsiboro Secure mamallaqta parkiTunari mamallaqta parki
Quchakuna: Alalay quchaAsiruquchaJunt'utuyuK'ichkiquchaLarati quchaParququchaPilawit'uQullpaquchaQurani quchaRudiyu quchaWara WaraYanatama
Mayukuna: CaineChallwamayuChapariyChipiririIchiluMamorecilloMamuriyQuraniRuchaÑankawasu
Mawk'a llaqtakuna: InkachakaInkallaqtaInkaraqay
Runa llaqtakuna: AymaraQhichwaYurakari
Simikuna: aymarakastillaqhichwayurakari
Wallqanqa (Buliwya) Suyukuna (Buliwya) Unancha (Buliwya)
 Beni ·  Chuqichaka ·  Chuqiyapu ·  Pando ·  P'utuqsi · ·  Quchapampa ·  Santa Krus ·  Tarija ·  Uru Uru
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Quchapampa_suyu&oldid=670536" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)