Winisuyla

Wikipediamanta
(Winiswila-manta pusampusqa)
República Bolivariana de Venezuela
Winiswila Puliwarmanta Ripuwlika
Venezuela Venezuela
Laphara Wallqanqa
Llaqta qayanqillqa: «Dios y Federación»
Llaqta taki: Gloria al Bravo Pueblo
 
Situación de Venezuela
Situación de Venezuela
 
Uma Llaqta
 • Runakuna
 • Tinkurachina siwikuna
Karakas
5.066.233 (2006)
10°30′ N 66°58′ O
Aswan hatun llaqta Karakas
Tukri simi Kastilla simi
Kamachiy Republika, Dimukrasya
Kawpay
Nicolás Maduro
Delcy Rodríguez
Qispikusqa
 • Ispañamanta
 • Gran Colombiamanta
 • Chaninchasqa

5 ñiqin anta situwa killapi 1811
13 ñiqin qhulla puquy killapi 1830
30 ñiqin pawqar waray killapi 1845
Mama llaqtap hawan
 • Llapan hallka k'iti k'anchar
 • % yakukuna
Saywakuna
Chalakuna
Ñiqi: 33º
916.445 km²
0,3%
4.700 km aprox.
3.000 km aprox.
Runakuna
 • Llapan
 • T'iqisqa kay
Ñiqi: 43º
27 483 200 (2007)
30 hab./km²
Brutu ukhu hayt'uy (BUH) -
Llaqta ukhu hayt'uy (LUH)
 • Llapan (2007)
 • BUH, llapan runap
Ñiqi: 49º
 
US$ 222.358 millones
US$ 8.090 (2007)
HDI -Runa kururay rikuchiq- (2006) 0,784 (72º) – medio
Kañina Bolívar (Bs, )VEB1, tipo de cambio 2150 Bolívares (VEB) por 1 Dólar estadounidense (USD) Banco Central de Venezuela
Runa llaqtap sutin winisulanu
Pacha suyu CET (UTC-4)
Internet tuyru .ve
Karu rimay tuyru +58
Ankichiy tuyru YVA-YYZ / 4MA-4MZ
ISO tuyru 862 VEN VE
Kaypi wankurisqa: ONU, OEA, Mercosur, OPEP, Unasur, AEC, ALADI, FLAR, ALBA, OMC, CARICOM

1 El Bolívar será sustituido por el Bolívar fuerte el 1º de enero de 2008 (1000 Bolívares Actuales serán equivalentes a 1 Bolívar fuerte).

Winisuyla icha Winiswila (kastilla simipi: Venezuela) Urin Awya Yalapi mama llaqtam. Uma llaqtanqa Karakas llaqtam. Winisuylapiqa 28 549 745 runa kawsachkanku (2009). Hanaq kay: 916.445 km².

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pulitika Rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pulitika rakiy
Unancha Wallqanqa Suyu Uma llaqta Hallka k'iti k'anchar (km²) Runakuna
Amarumayu Wamp'urani Ayakuchu 180.145 km² 138 408
Anzoátegui Barcelona 43.300 km² 1 453 274
Apure San Fernando de Apure 76.500 km² 462 913
Aragua Marakay 7.014 km² 2 641 334
Barinas Barinas 35.200 km² 740 440
Bolívar Bolívar 238.000 km² 1 505 448
Karabubu Valincia 4.650 km² 2 191 483
Cojedes San Carlos 14.800 km² 294 252
Delta Amacuro Tucupita 40.200 km² 149 130
Falcón Coro 24.800 km² 885 374
Guárico San Juan de Los Morros 64.986 km² 1 230 922
Lara Barquisimeto 19.800 km² 1 766 030
Mérida Mérida 11.300 km² 827 735
Miranda Los Teques 7,950 km² 2 812 317
Monagas Maturín 28 900 km² 837 379
Nueva Esparta La Asunción 1.150 km² 429 946
Portuguesa Guanare 15.200 km² 856 499
Sucre Cumaná 11.800 km² 902 703
Táchira San Kristuwal 11.100 km² 1 155 864
Truhillu Truhillu 7 400 km² 698 264
Vargas La Guaira 1.496 km² 330.578
Yaracuy San Felipe 7.100 km² 585.673
Zulia Marakaypu 63.100 km² 3.553.354
Distrito Capital Karakas 433 km² 2.079.596
Dependencias Federales[1] n/a 342 km² 2.245
- Wayana Isiquiba[2] n/a 159.500 km² 102.000
- Winisuyla Karakas 916.445 29.631.161

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Hatun Llaqtakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Winisuyla (Llaqtakuna)
Ñiqi Llaqta Runakuna Suyu
1981 watapi yupasqa 1990 watapi yupasqa 2005 watapi huchhasqa
1. Marakaypu 890 653 1 249 670 1 948 269 Zulia
2. Karakas 1 816 901 1 822 465 1 815 681 Caracas
3. Valincia 616 224 903 621 1 385 202 Karabubu
4. Barquisimeto 523 101 625 450 809 564 Lara
5. Wayana llaqta 314 497 453 047 746 606 Bolívar
6. Barcelona 156 461 221 792 424 819 Anzoátegui
7. Maturín 154 976 206 654 410 967 Monagas
8. Marakay 322 560 354 196 395 412 Aragua
9. Petare 395 715 338.417 365 959 Miranda
10. Turmero 111 186 174 280 344 746 Aragua
11. Bolívar llaqta 182 941 225 340 291 170 Bolívar
12. Barinas 110 462 153 630 284 305 Barinas
13. Santa Teresa 34.460 88.865 279.424 Miranda
14. Cumaná 179.814 212.432 257.821 Sucre
15. San Kristuwal 198.793 220.675 246.620 Táchira
16. Baruta 200.063 182.941 244.216 Miranda
17. Puerto la Cruz 134.222 155.731 218.228 Anzoátegui
18. Mérida 143.209 170.902 215.289 Mérida
19. Cabimas 140.435 165.755 200.859 Zulia
20. Coro 96.339 124.506 195.246 Falcón
21. Guatire 37.827 78.010 192.291 Miranda
22. Cúa 26.384 62.836 182.925 Miranda
23. Guarenas 101.742 134.158 181.657 Miranda
24. Los Teques 112.857 140.617 173.749 Miranda
25. Ocumare del Tuy 43.377 76.880 166.112 Miranda
26. Puerto Cabello 103.192 128.825 163.886 Carabobo
27. Guacara 72.727 100.768 151.788 Carabobo
28. El Tigre 73.595 93.229 151.011 Anzoátegui
29. El Limón 65.122 90.030 148.270 Aragua
30. Acarigua 91.662 116.551 143.739 Portuguesa
31. Punto Fijo 71.114 88.681 131.797 Falcón
32. Cabudare 25.022 49.790 131.013 Lara
33. Charallave 29.410 54.939 129.213 Miranda
34. Palo Negro 27.789 50.718 128.895 Aragua
35. Cagua 53.704 73.465 119.052 Aragua
36. Anaco 43.607 61.386 117.605 Anzoátegui
37. Calabozo 61.995 79.578 117.148 Guárico
38. Guanare 64.025 84.904 112.315 Portuguesa
39. Carúpano 64.579 92.333 112.102 Sucre
40. Ejido 20.511 41.924 107.056 Mérida
41. Catia La Mar 87.916 100.104 106.850 Vargas
42. Mariara 47.242 69.404 105.511 Carabobo

Paqarisqa runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Puykukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. Las Dependencias Federales son todas las islas e islotes Si son integradas al territorio de un Estado.
  2. Wayana Isiquiba Wayana mañaypayachikuchkay, sujeto al Acuerdo de Ginebra de 1966

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Urin Awya Yalapi mama llaqtam
 Arhintina ·  Parasil ·  Qullasuyu ·  Chirisuyu ·  Ikwayur ·  Kulunsuyu ·  Parawayi · Piruw ·  Surinam ·  Uruwayi ·  Wayana ·  Winisuyla · Ransis Wayana (  Ransiya ) · Malwina wat'akuna
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Winisuyla&oldid=657702" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)