Ukayali suyu
(Ukayali Suyu-manta pusampusqa)
| ||
|---|---|---|
 | ||
| Atalaya llaqtawan Ukayali mayu | ||
| Saywitu | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
 | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Tinkurachina siwikuna | ||
| Uma llaqta | Pukallpa | |
| Pruwinsyakuna | 4 | |
| Distritukuna | 14 | |
| Simikuna | kastilla simi: 86.5%, qhichwa simi: 2,3%, aymara simi: 0,5% , hukkuna: 9,7%: amawaka, shipibo, asháninka simi, cocama-cocamilla, yaminawa simi | |
| Runakuna | 432 159 (inei 2007) | |
| Runa ñit'inakuy | runak./km² | |
| Hallka k'iti kanchar | 102.410,55 km² | |
| Hanaq kay | - m | |
| Kamasqa wata | 18 ñiqin inti raymi killapi 1980 watapi | |
| Kamachiq runa | Francisco Pezo Torres (2019–2022) | |
| Karu rimay yupay | +61 | |
| Pacha suyu | UTC-5 | |
| Qhichwa simipi llika tiyanan | ||
| Kastilla simipi llika tiyanan | regionucayali.gob | |
Ukayali suyu (aymara simipi: Ukayali jach'a suyu; kastilla simipi: Departamento del Ucayali) nisqaqa huk suyum Piruw mama llaqtapi. Uma llaqtanqa Pukallpa llaqtam.
Wiñay kawsay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kamasqa 18 ñiqin inti raymi killapi 1980 watapi, Francisco Morales Bermúdez Umalliqmi.
Allpa saywachi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Amachasqa sallqa suyukuna: Altu Purus mamallaqta parki - Cordillera Azul mamallaqta parki - Purus ayllu llaqta risirwa - Sira ayllu llaqta risirwa - Sierra del Divisor risirwa suyu
- Mayukuna: Ukayali mayu - Purus mayu
- Quchakuna: Yarinaqucha
Pulitika rakiy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Tawa pruwinsyanmi kan:
| Pruwinsya | Runakuna (2007)[1] | Uma llaqta |
|---|---|---|
| Atalaya | 43.933 | Atalaya |
| Coronel Portillo | 333.890 | Pukallpa |
| Padre Abad | 50.590 | Aguaytía |
| Purus | 3.746 | Esperanza |
Runakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Ukayali suyupiqa kay runa llaqtakunam tiyanku:
- Amawaka runa
- Ashaninka
- Cashibo-Cacataibo
- Kashinawa
- Kulina runa
- Nawa runa
- Piru runa
- Sharanawa
- Yaminawa runa
Simikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]| Pruwinsya | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| Atalaya | 17,789 | 49.3 | 18,256 | 50.6 |
| Coronel Portillo | 271,993 | 92.9 | 20,425 | 7.0 |
| Padre Abad | 39,389 | 89.2 | 4,714 | 10.7 |
| Purus | 941 | 30.5 | 2,132 | 69.0 |
| Llapan | 330,112 | 87.7 | 45,527 | 12.1 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [2]
Suyupi paqarisqa
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Willay pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
|
Ukayali suyu | 
|
|---|---|---|
| Uma llaqta: Pukallpa | ||
| Pruwinsyakuna: Atalaya • Coronel Portillo • Padre Abad • Purus | ||
| Amachasqa sallqa suyukuna: Altu Purus mamallaqta parki • Anqas Urquwallqa mamallaqta parki • Purus ayllu llaqta risirwa • Sierra del Divisor risirwa suyu | ||
| Mayukuna: Awaytiya mayu • Purus mayu • Ukayali • Willkamayu • Yuruá mayu | ||
| Runa llaqtakuna: Amawaka • Ashaninka • Kashinawa • Kulina • Nawa • Piru • Sharanawa • Uni • Yaminawa | ||
| Simikuna: Ukayali suyupi rimaykuna • amawaka simi • arawaka simi ashaninka simi • kulina simi • nawa simi • panu simi • yaminawa simi |
|
Suyukuna (Piruw) |
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |