Q'iru

Wikipediamanta
Qiru nisqaqa huk sut'ikunayuqmi; Qiru (sut'ichana) rikuy.
Q'iru: Sach'a kurku.

Q'iru[1][2] (kichwapi Kiru,[3] wankapi Qilu)[4] icha K'ullu[5][6][7] nisqaqa huk ancha llamk'achisqam imaykanam. Sach'akunapi yuriptin, sach'ap chillkinkunamantam - kurkunmanta k'allmakunamantapas - hurqunchik. Thansakunapas q'iruyuq yurakunam. Sach'ap chillkinkunataqa q'iru k'aspi hinam llamk'achinchik. Rakhu kurkumantaqa q'iru p'alltakunatam kuchunchik.

K'ullu nisqataqa llamk'achinchik wasichaypaq, kuyuylla (kawitu, tiyana, hamp'ara, k'irana) ruranapaq, ima ruranapaqpas.

Q'irup puchunkunamanta, kallmakunamantapas yamt'a nisqatam ruranchik, kañaspa wasita q'uñichinapaq yanunapaqpas.

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  • Commons nisqapi ruray Commons nisqapi suyukunata uyarinakunatapas tarinki kaymantam: Q'iru.

Pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. Diego González Holguín: Vocabvlario de la Lengva General de todo Perv llamada lengua Qquichua, o del Inca. Ciudad de los Reyes (Lima), 1608. p. 204. Qqueru. madera gruessa, o delgada todo lo ques materia de carpintero que se labra.
  2. Rodolfo Cerrón Palomino 2002/2004, kaypi: Vidal César Carbajal Solís: Cambio y conservación intergeneracional del quechua. Runasimi, kastillasimi ayllu ukhupi q'iruskuna hap'ipakusqankumanta. PROEIB Andes, Plural Editores, La Paz 2006, p. 112.
  3. Fabián Potosí C. et al., Ministerio de Educación del Ecuador: Kichwa Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu, Runa Shimi - Mishu Shimi, Mishu Shimi - Runa Shimi. Quito (DINEIB, Ecuador) 2009. p. 82. kiru [kiru, kero] s. palo que nace del cabuyo. Chawar sapimanta suni kaspi wiñashka. Puna suyumanta ñawpa runakunaka chawar kiruwanllami wasikunataka rurarka. 2. madera. Hatun yurakunapa kaspikuna. Ukalitu kirukunata wasichinkapak allichikunchik. 3. viga. Pallkayachishka kaspi. Wasipi ishkay shayak kirukunatami allichikunchik.
  4. Rodolfo Cerrón Palomino: Diccionario Castellano – Quechua de Junín-Huanca. Ministerio de educación del Perú, Lima 1976. PALO: Kashpi, qilu.
  5. Diego González Holguín: Vocabvlario de la Lengva General de todo Perv llamada lengua Qquichua, o del Inca. Ciudad de los Reyes (Lima), 1608. p. 74. Ccullu. La madera gruesa, y madera que es material de toda obra.
  6. Nonato Rufino Chuquimamani Valer, Carmen Gladis Alosilla Morales, Victoria Choque Valer / Ministerio de Educación del Perú: Qullaw Qichwapa Simi Qullqan. Lima, Piruw 2014. p. 97. K’ullu. Yurakunap rakhu kurkun llaqllasqa.
  7. Clodoaldo Soto Ruiz: Runasimi-kastillanu-inlis llamkaymanaq qullqa. University of Illinois, 2010. p. 79. Kullu. [...] Sacha takyachiq raku rakin. [...] Kulluqa allinmi wasi qatachanapaq, chakakuna ruwanapaq, punku ruwanapaq.
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Q%27iru&oldid=670530" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)