Panama

Wikipediamanta
República de Panamá
Panama Republika
Panamá Panamá
Laphara Wallqanqa
Llaqta qayanqillqa: Pro Mundi Beneficio (latin simipi)
Llaqta taki: Himno Nacional de Panamá
 
Situación de Panamá
Situación de Panamá
 
Uma Llaqta
 • Runakuna
 • Tinkurachina siwikuna
Panama llaqta
451,121 (2005)
8°58' N 79°32' O
Aswan hatun llaqta Panama llaqta
Tukri simi Kastilla simi
Kamachiy Republika
Kawpay
Juan Carlos Varela
Isabel Saint Malo
Qispikusqa
 • Ispañamanta
 • Kulumbyamanta

28 ñiqin ayamarq'a killapi 1821
3 ñiqin ayamarq'a killapi 1903
Mama llaqtap hawan
 • Llapan hallka k'iti k'anchar
 • % yakukuna
Saywakuna
Chalakuna
Ñiqi: 118º
78.200 km²
100%
555 km
2.490 km
Runakuna
 • Llapan
 • T'iqisqa kay
Ñiqi: 129º
3.283.959 (2006)
37 hab./km²
Brutu ukhu hayt'uy (BUH) -
Llaqta ukhu hayt'uy (LUH)
 • Llapan (2006)
 • BUH, llapan runap
Ñiqi: 104º
 
US$ 27.551 millones
US$ 8.389 (2006)
HDI -Runa kururay rikuchiq- (2006) 0.809 (58º) – alto
Kañina balboa (oficial) (PAB); dólar estadounidense (curso legal) ($, USD)
Runa llaqtap sutin Panameño, -a
Pacha suyu
 • Ruphay mit'a
UTC-5
UTC-5
Internet tuyru .pa
Karu rimay tuyru +507
Ankichiy tuyru H3A-H3Z, HOA-HPZ, H8A-H9Z, 3EA-3FZ
ISO tuyru 591 / PAN / PA
Kaypi wankurisqa: ONU, OEA
Panama Tiksimuyupi

Panama nisqaqa (kastilla simipi: Panamá) Chawpi Awya Yalapi huk mama llaqtam.

  • 75.517 km²
  • 3.191.319 runakuna (2006)
  • Uma llaqta: Panama llaqta (Ciudad de Panamá)

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Panama: 67%-chá mistikuna, 13%-chá mulatukuna, 10%-chá wiraquchakuna, 8,3% runa indihina nisqakuna.

Pulitika Rakiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

9 pruwinsyakuna, 75 distritukuna, 3 kumarkakuna indígenas ( pruwinsya ) wan 640 corregimientokuna

Pruwinsya Uma llaqta Hallka k'iti k'anchar Runakuna (Censo 2010)[1] Qharikuna Warmikuna Wasikuna
Pulitika rakiy (Panamá)
Pulitika rakiy (Panamá)
Bocas del Toro Bocas del Toro 4 643,9 km² 121 952 63 088 58 864 28 948
Coclé Penonomé 4 927 km² 228 676 116 927 111 749 72 840
Colón Colón 4 868,4 km² 232 748 117 721 115 027 73 445
Chiriquí David 6 547,7 km² 416 817 208 186 201 635 134 033
Darién La Palma 11 896,5 km² 46 951 25 764 21 187 15 310
Herrera Chitré 2 340,7 km² 107 911 54 447 53 464 39 861
Los Santos Las Tablas 3 804,6 km² 88 487 45 170 43 317 38 999
Panama Panama 11 670,92 km² 1 663 913 826 933 836 980 537 666
Veraguas Santiago 10 629,6 km² 226 641 118 027 108 614 74 092
Kumarka Uma llaqta Hallka k'iti k'anchar Runakuna (2) Qharikuna Warmikuna Wasikuna
Kuna Yala El Porvenir 2 340,7 km² 31 577 14 981 16 596 5 662
Emberá-Wounaan Unión Choco 4 383,5 km² 9 544 5 148 4 396 2 411
Ngöbe-Buglé Buabidi 6 968 km² 154 355 76 176 78 179 32 941
Total Panamá 78.200 km² 3 322 576 1 672 568 1 650 008 1 056 208


Llaqtakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Panamapi llaqtakuna
' Llaqta Runakuna Pruwinsya
1980 1990 2000 2006
1. Panama 389 172 413 505 415 964 406.070 Panama
2. San Miguelito 156 611 242 529 293 745 326 951 Panama
3. Tocumen 21 745 46 500 81 775 89 951 Panama
4. David 50 016 64 550 77 057 84 013 Chiriquí
5. Arraiján 16 272 22 300 58 597 81 118 Panama
6. Colón 59 840 54 654 70 687 77 983 Colón
7. Las Cumbres 4 100 26 087 52 353 73 219 Panama
8. La Chorrera 37 566 44 110 55 871 62 359 Panama
9. Pacora k.A. 22 700 51 286 56 414 Panama
10. Santiago Veraguas 21 809 31 913 40 879 46 284 Veraguas
11. Chitré 17 315 33 394 39 925 44 735 Herrera
12. Vista Alegre k.A. 11 600 38 592 42 451 Panama
13. Chilibre k.A. 19 800 30 973 34 070 Panama
14. Cativá k.A. 18 173 25 551 30 483 Colón
15. Nuevo Arraiján k.A. k.A. 21 791 23970 Panama
16. Changuinola 9 528 18 536 21 591 23 153 Bocas del Toro
17. Alcalde Díaz k.A. 15 082 18 277 20 081 Panama
18. Puerto Armuelles 12 488 16 014 17 997 18 939 Chiriquí
19. La Cabima k.A. 8 975 14 270 18 285 Panama
20. Aguadulce 11 087 13 014 15 947 17 502 Coclé
21. La Concepción 10 460 13 645 15 912 17 102 Chiriquí
22. Pedregal 1 800 12 602 15 120 16 516 Chiriquí
23. Veracruz k.A. 7 300 14 936 16 429 Panama
24. Chepo 4 529 5 600 13 304 15 771 Panama
25. Antón 5 987 7 220 11 493 14 392 Coclé
26. Sabanitas 1 700 11 427 12 490 12 935 Colón
27. Penonomé 7 389 8 700 11 447 12 592 Coclé
28. Puerto Escondido k.A. k.A. 11 425 12.567 Colón
29. El Coco k.A. 7 274 10 376 12 504 Panama
30. Las Lomas k.A. 7 957 10 439 11 995 Chiriquí
31. Volcán k.A. 5 824 9 185 11 709 Chiriquí
32. Pocrí 5.600 7 800 10 572 11 629 Coclé
33. Ancón k.A. 5 601 7 892 9 445 Panama
34. Guadalupe k.A. 3 303 6 285 8 918 Panamá
35. Las Tablas 5 230 6 706 7 980 8 687 Los Santos
36. Altos de San Francisco k.A. 6.630 7.862 8.533 Panama
37. Almirante 4 664 6 866 7 754 8 180 Bocas del Toro
38. Soná 4 471 6 972 7 394 7 401 Veraguas
39. Bajo Boquete k.A. k.A. 5 655 6 220 Chiriquí
40. Guabito k.A. k.A. 5 530 6 083 Bocas del Toro
41. La Villa de los Santos 5 604 5 670 5 951 5 970 Los Santos
42. La Pesa k.A. k.A. 5 416 5 958 Panamá
43. Puerto Pilón 4 000 4 993 5 498 5 720 Colón
44. Natá 5 185 5 158 5 546 5 631 Coclé

Pukyumanta[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  • Commons nisqapi ruray Commons nisqapi suyukunata uyarinakunatapas tarinki kaymantam: Panama.
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Panama&oldid=651866" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)