Muqiwa suyu
| ||
|---|---|---|
| ||
| Muqiwa qhichwa, Muqiwa suyu (Piruw) | ||
| Saywitu | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
 | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Tinkurachina siwikuna | 15º 58´ 15" S, 71º 29´ 18" O | |
| Pruwinsyakuna | 3 | |
| Distritukuna | 20 | |
| Uma llaqta | Muqiwa | |
| Simikuna | kastilla simi, qhichwa simi (uralan), aymara simi | |
| Runakuna | 161.533 (inei 2007) | |
| Runa ñit'inakuy | - runa / km² | |
| Hallka k'iti kanchar | 15.733,97 km² | |
| Hanaq kay | - m | |
| Kamasqa wata | 2 ñiqin qhulla puquy killapi 1857 watapi | |
| Kamachiq runa | Zenón Cuevas Pare (2019–2022) | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | UTC-5 | |
| Qhichwa simipi llika tiyanan | ||
| Kastilla simipi llika tiyanan | regionmoquegua.gob | |
| Muqiwa suyup pruwinsyankuna | ||
| ||
Muqiwa suyu nisqaqa Piruw mama llaqtapi huk suyum. Muqiwa suyupiqa 163.757 runakunam kawsachkanku (2004). Uma llaqtanqa Muqiwa llaqtam.
Wiñay kawsay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kamasqa 2 ñiqin qhulla puquy killapi 1857 watapi.
Allpa saywachi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Amachasqa sallqa suyukuna: Kachi-kachi yuraq yakupas mama llaqta risirwa
- Urqukuna: Ubinas (5.440 m) - Tiksani (5.408 m) - Antahawi (5.352 m) - Ipuqhapaq - Waynaputina
- Q'asakuna: Q'illa (4.800 m) - Yaritani (4.700 m) - Suchis (4.650 m) - Anku Apachita (4.650 m) - Urqanuni (4.500 m) Mariscal Nieto pruwinsyapi.
- Mayukuna: Muqiwa mayu
- Quchakuna:: Huk'umarini - Wisk'acha qucha (Qanaquta).
- Wat'akuna: Qulis
Pulitika rakiy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kimsa pruwinsyanmi kan.
| Pruwinsya | Runakuna (2007)[1] | Uma llaqta |
|---|---|---|
| General Sánchez Cerro | 24.904 | Umati |
| Ilu | 63.780 | Ilu |
| Mariscal Nieto | 72.849 | Muqiwa |
Simikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]| Pruwinsya | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| General Sánchez Cerro | 13,696 | 59.7 | 9,203 | 40.1 |
| Ilu | 50,239 | 86.2 | 7,995 | 13.7 |
| Mariscal Nieto | 52,872 | 78.8 | 14,096 | 21.0 |
| Llapan | 116,807 | 78.8 | 31,294 | 21.1 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [2]
Yachachiy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Wawa wasikuna : 120
- Huch'uy yachay wasikuna: 191
- Chawpi yachay wasikuna: 65
Suyupi paqarisqa
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Apaykachana
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Antanka pampa: Muqiwa llaqtapi
Willay pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
|
|
Muqiwa suyu |
|
|---|---|---|
| Uma llaqta: Muqiwa | ||
| Pruwinsyakuna: General Sánchez Cerro • Ilu • Mariscal Nieto | ||
| Amachasqa sallqa suyukuna: Kachi-kachi yuraq yakupas mama llaqta risirwa | ||
| Urqukuna: Antahawi • Ipuqhapaq • Tiksani • Waynaputina • Yerupaja | ||
| Mayukuna: Muqiwa mayu | ||
| Simikuna: Muqiwa suyupi rimaykuna |
|
Suyukuna (Piruw) |
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |