Lima suyu
(Lima Provincias Suyu-manta pusampusqa)
| ||
|---|---|---|
| ||
| Karal | ||
| Saywitu | Wallqanqa | |
 | ||
 | ||
| Unancha | ||
 | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Tinkurachina siwikuna | ||
| Pruwinsyakuna | 9 | |
| Distritukuna | 175 | |
| Uma llaqta | Wachu llaqta | |
| Simikuna | qhichwa simi (anqashinu yunkapas), kastilla simi, jaqaru. | |
| Runakuna | 839.469 (2007 watapi) (mana Lima pruwinsyawan) | |
| Runa ñit'inakuy | - runa / km² | |
| Hallka k'iti kanchar | 34.796,86 km² | |
| Hanaq kay | 5.654 m (Huacshash) | |
| Kamasqa wata | ||
| Kamachiq runa | Ricardo Chavarría Oria (2019-2022) | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | UTC-5 | |
| Qhichwa simipi llika tiyanan | ||
| Kastilla simipi llika tiyanan | regionlima.gob.pe | |
1 Barranca pruwinsya
2 Qaqatampu pruwinsya
4 Kanta pruwinsya
5 Kañiti pruwinsya
6 Waral pruwinsya
7 Waruchiri pruwinsya
8 Wawra pruwinsya
10 Uyun pruwinsya
11 Yawyu pruwinsya
Lima suyu nisqaqa (aymara simipi: Lima jach'a suyu; kastilla simipi: Departamento de Lima) huk suyum Piruw mama llaqtapi. Uma llaqtanqa Wachu llaqtam.
Allpa saywachi
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Amachasqa sallqa suyukuna: Lachay mama llaqta risirwa - Musuq Kamachina yaku ñan hark'a ñiqpi amachana sach'a-sach'a - Chinchay Yawyu-Quchas risirwa - Waywash Urqukuna risirwa suyu
- Mayukuna: Chankay mayu - Chillun mayu - Kañiti mayu - Lurin mayu - Mala mayu - Patiwillka mayu - Rimaq mayu - Supi mayu
- Urqukuna: Chawpi Urqukuna - Hatun Siwla - Jitpa (La Viuda) - Paryaqaqa - Qullqip'ukru - Rasaq - Sarapu - Tiklla - Yarupaq - Yerupaja - Waywash Urqukuna
- Quchakuna:: La Encantada qucha - Pawqarqucha - Pasiphiku mama qucha
- Q'asakuna: Antikuna q'asa (Tíclio) (4.818 m)
- Phaqchakuna:: Antankallu phaqchakuna - Palakala phaqchakuna
Pruwinsyakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Isqun pruwinsyanmi kan:
| Pruwinsya | Runakuna (2007)[1] | Uma llaqta |
|---|---|---|
| Barranca | 133.904 | Barranca |
| Kanta | 13.513 | Kanta |
| Kañiti | 200.662 | San Vicente Kañitipi |
| Qaqatampu | 8.358 | Qaqatampu |
| Uyun | 20.642 | Uyun |
| Waral | 164.660 | Waral |
| Waruchiri | 72.845 | Matukana |
| Wawra | 197.384 | Wachu llaqta |
| Yawyu | 27.501 | Yawyu |
Simikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Lima suyupiqa aswanta kastilla simita rimanku.
(+ Lima pruwinsya)
| Pruwinsya | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| Barranca | 117,006 | 96.2 | 4,319 | 3.6 |
| Kanta | 11,718 | 95.7 | 520 | 4.2 |
| Kañiti | 176,754 | 98.1 | 2,929 | 1.6 |
| Qaqatampu | 6,355 | 85.2 | 1,083 | 14.5 |
| Uyun | 16,919 | 91.8 | 1,468 | 8.0 |
| Waral | 143,643 | 96.1 | 5,630 | 3.8 |
| Waruchiri | 64,515 | 97.9 | 1,242 | 1.9 |
| Wawra | 176,041 | 97.6 | 3,965 | 2.2 |
| Yawyu | 23,323 | 93.2 | 1,627 | 6.5 |
| + Lima | 6,465,885 | 92.8 | 487,602 | 7.0 |
| Llapan | 7,202,159 | 93.2 | 510,385 | 6.6 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: Pukyu: [1]
Karu puriy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
- Akaray
- Aspero
- Bandurria
- Caral
- Inkawasi
- Pachakamaq llaqta
- Palakala phaqchakuna, Surku distritupi, Waruchiri pruwinsyapi
- Ukira
- Lachay mama llaqta risirwa
Yachachiy
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Suyupi paqarisqa
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Willay pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
|
Suyukuna (Piruw) |
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |