Awqaq sipaskuna mayu

Wikipediamanta
(Amarumayu-manta pusampusqa)
Amarumayu
Tiyay:  Parasil
 Kulunsuyu
Piruw
Suni kay: 6.400 km
Pukyu Mismi urqu , Ariqipa suyu Piruw
15°27′S, 71°52′O
Kayman purin: Atlantiku mama qucha
Uraykuy hanaq kaypa puchun: 5.597 m
Purimuq mayukunap k'iti hawan: 7.050.000 km²
Purimuq mayukuna: Marañun, Wallaqa, Ukayali, Japurá, Yanamayu, Purus mayu, Madeira, Napu, Tapajós, Xingu, Tocantins
Llaqtakuna: Ikitus - Pukallpa - Manaus - Belém - Macapá - Santarém
Wat'akuna: Marajó wat'a
Chakakuna:
Tiyay

Amarumayu purimuq mayukunawan: Amarumayu sach'a-sach'a suyu.
Amarumayu
Amarumayu purimuq mayukunawan

Awqaq sipaskuna mayu (kastilla simipi, purtuyis simipi: Amazonas) nisqaqa Tiksi muyuntinpi lliwmanta aswan hatun, 6,400 km suni mayum. Piruwpiqa Ukayali Awriq mayukunap tinkunpi paqarispa, sach'a-sach'anta Atlantiku mama quchaman kallpan. Chay hatun AmaruAwqaq sipas mayup sach'a suyuntaqa Awqaq sipas sachasapa nispa ninchikmi.

Yaykuq mayukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  

Hatun mayukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Mayu Mama llaqta Suni kay (km) Mayup purimuq mayu
Amarumayu  Parasil /  Kulunsuyu / Piruw 7.020
Purus  Parasil / Piruw / 3.379 Amarumayu
Madeira o Madera  Parasil /  Qullasuyu 3.239 Amarumayu
Yapura  Parasil /  Kulunsuyu 2.820 Amarumayu
Tocantins  Parasil 2.750 n/d
Araguaia  Parasil 2.575 Tocantins
Juruá  Parasil / Piruw 2.410 n/d
Yanamayu  Parasil /  Kulunsuyu /  Winisuyla 2.250 Amarumayu
Xingu  Parasil 2.100 n/d
Mamoré  Parasil /  Qullasuyu 2.000 Madeira / Madera
Tapajós  Parasil 1.900 n/d
Putumayu  Parasil /  Kulunsuyu /  Ikwayur / Piruw /  Ikwayur 1.575 n/d
Guaporé o Itenez  Parasil /  Qullasuyu 1.530 Madeira / Madera
Itonomas  Qullasuyu 1.493 Iténez
Wapay  Qullasuyu 1.438 Mamoré
Marañun Piruw 1.415 n/d
Iriri  Parasil 1.300 Xingu
Juruena  Parasil 1.240 Tapajós
Madre de Dios  Qullasuyu / Piruw 1.150 Beni
Beni  Qullasuyu 1.130 Madeira / Madera
Wallaqa Piruw 1.100 Marañun
Blanco  Qullasuyu 1.087 Iténez
Yata  Qullasuyu 1.060 Mamoré

Yurayura Uywa-uywapas[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Puhuyu (puka bukya, mayu delphin: Inia geoffrensis).

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Awqaq_sipaskuna_mayu&oldid=651152" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)