Wayaqa uywa
Apariencia
Wayaqa uywa icha Marsupiyal nisqakunaqa ñuñuq uywakunap inphraklasi wayaqa-uywa nisqap mayqinpis. Lliw kunankama kaq wayaqa-uywakunaqa Awstralasiya, Wallasiya, Amirika nisqakunapim. Yaqa tukuy kay rikch'aqkunapaq huk sapaq kaynin, uñankunata huk wayaqapi apasqanku. Kawsaq wayaqa-uywakunaqa opossumkuna, Tasmaniya supaykuna, kanqarukuna, kuwalakuna, wum-chiñikuna, wallawikuna, wandikukuna nisqakunam hukkunapis, achka chinkasqa rikch'aqkunapis, ahinataq thilasina, riqsisqataq.
Taqina
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Marsupialia aswanta rakisqa kachkan kayhinata:
† – Extinct
- Orden Didelphimorphia (93 rikch'aq) - qhaway didelphimorfokunap listanta
- Ayllu Didelphidae : opossum nisqakuna
- Paucituberculata (qanchis rikch'aq) .
- Ayllu Caenolestidae : musgo opossum nisqakuna
- Hatun kamachiy Australidelphia
- Order Microbiotheria (huk kunankama kaq rikch'aq) .
- Ayllu Microbiotheriidae : monitos del monte nisqa
- Orden † Yalkaparidontia ( incertae sedis ) nisqa.
- Orden Dasyuromorphia (73 rikch'aq) .
- Ayllu † Tilacinidae : tilacina
- Dasyuridae ayllu : antequinus, quolls, dunnarts, Tasmania supay, ayllunkunapas
- Ayllu Myrmecobiidae : numbat
- Orden Notoryctemorphia (iskay rikch'aq) .
- Ayllu Notoryctidae : marsupial llimp'ikuna
- Orden Peramelemorphia (27 rikch'aq) .
- Ayllu Thylacomyidae : bilbies
- Ayllu †Chaeropodidae: kuchi chakiyuq bandicoots
- Familia Peramelidae : bandicoots y aliados
- Orden Diprotodontia (136 rikch'aq) .
- Suborden Vombatiformes nisqa
- Ayllu Vombatidae : wombats
- Ayllu Phascolarctidae : koalas
- Ayllu † Diprotodontidae : hatun wombats
- Ayllu † Palorchestidae : tapires marsupial
- Ayllu † Thylacoleonidae : marsupial leonkuna
- Suborden Phalangeriformes nisqa
- Ayllu Acrobatidae : pluma chupa planeador wan pluma chupayuq possum
- Ayllu Burramyidae : pigmeo possum
- Ayllu † Ektopodontidae : sprite possum nisqakuna
- Familia Petauridae : rayayuq possum, Leadbeater's possum, q'illu wiksayuq planeador, asukar planeador, caoba planeador, ardilla planeador
- Familia Phalangeridae : cepillo chupayuq possums wan cuscuses
- Ayllu Pseudocheiridae : chupa chupayuq possumkuna, ayllunkunapas
- Ayllu Tarsipedidae : miel possum
- Suborden Macropodiformes nisqa
- Ayllu Macropodidae : kanqaru, wallabi, ayllunkunapas
- Ayllu Potoroidae : potoroos, rata kanguru, apuestas
- Ayllu Hypsiprymnodontidae : almizcle rata-kanguro
- Ayllu † Balbaridae : basal tawa chakiyuq kangurukuna
- Suborden Vombatiformes nisqa
- Order Microbiotheria (huk kunankama kaq rikch'aq) .