Wallmapu

Wikipediamanta
Kayqa huk hamut'ana mapuchikunap kanan wiñaykawsay qillqamanta XVI pachak watamanta XXIkama rikuchiq saywiti, Melin et al. (2015) nisqapi.

Wallmapu nisqaqa Urin Awya Yalapi Mapuchi runakunap ñawpa pacha hallp'anpa, ñawpa pacha mama llaqtanpa sutinmi.[1] Kay simiqa 1990 wata qallariypi Indiyaq huñukuna[2] ichataq 2000 watakunapi Arawkaña llaqtapi mapuchi maqanakuy astawan kallpachakuptin aysay nisqatam chaskirqan.[3] Wakinqa Wallmaputaqa iskay hatun rakikunamantam qhawarinku, inti chinkaykuy larupi Ngulumapu, inti lluqsimuy larupi Puwilmapu, Ngulumapupa uralan rakintaq Phutahuwillimapu sutiwan riqsisqa.[4]

Wenufoye Laphara 1992 watapi Consejo de Todas las Tierras sutiyuq indihina tantanakuypa kamasqan; hatun umancha mapuchi kikillanmnata llamk'ay puriy, Chiri suyu (aswanta) hinallataq Arhintina.

19 ñiqin qhulla puquy killapi 2022 watapi "Wallmapup manchachiynin" (Kastilla simipi: La amenaza de Wallmapu) nisqa, Niwqhin llaqtapi, Arhintina suyupi, ruwakurqa.[5]

Pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. In Wallmapu, Colonialism and Capitalism Realign. Routledge. 2021-08-19. 
  2. "Wallmapu": Historiador chileno afirma que término "no proviene de la cultura ancestral mapuche". T13 (March 31, 2022)
  3. Lumaco: la cristalización del movimiento autodeterminista mapuche. Revistas Usach
  4. The brighter side of the indigenous renaissance (Part 1), 2006.
  5. Sánchez, Francisco (2022-05-16). "Neuquén debate sobre el proyecto de crear una nación mapuche en territorios de Argentina y Chile". LM Neuquén (in Spanish). Retrieved 2022-05-19.
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wallmapu&oldid=673570" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)