Iskay kaq Tupaq Amaru
Iskay kaq Tupaq Amaru sutinchasqapas José Gabriel Túpaq Amaru icha Husiy Qawriyil Kunturkanki (José Gabriel Condorcanqui), sutiyuq runaqa (19 ñiqin pawqar waray killapi 1738 watapi paqarisqa Tinta llaqtapi, Qanchi puruwinsiyapi icha Surimana llaqtapi, Tupaq Amaru listritupi, K'anas pruwinsyapi, Qusqu suyupi; 18 ñiqin aymuray killapi 1781 watapi wañusqa Qusqu llaqtapi), huk piruwruna qhichwa rimaq ankallis karqan.
Husiyqa 25 ñiqin aymuray killapi 1760 watapi, 22 watayuqsi kaspa, Nuestra Señora de la Purificación sutiyuq inlisyapi Surimana llaqtapi 16 watayuq Mikayla Bastidastawansi kasarakurqan. Kimsa churinsi karqan, Hipólito (1761), Mariano (1762), Fernando (1768) sutiyuq.
Piruw mama llaqtapi Ispaña kamachiyta 1780 watapi ankallikurqan.
Mana atiptinsi, 1781 watapi Ispañulkunaqa Tupaq Amaruta Yanaurqup mach'ayninkunapi hap'ispa Qusqu llaqtata apaspa chaypis sipirqanku, chaymantataqsi Hipólito sutiyuq kuraq churintawan, Mikaylatawan, Tumasa Titu Kuntimaytatapas. Fernando sutiyuq sullka churinsi taytamamanpa wañuyninta rikurqan. Makinpita, chakinpita wataykur, tawa kawalluwan sutayarqan tawan kuchukunaman. Mana wañuptin piqanta ruquyarqan. Achkaman aychanta tullunta ruquskir aypuyarqan llaqtan llaqtan. Limaq piruw runakuna mana intuyaranchuu, icha kusikuryaqan uywatanaw wanuchiyanqanta.
Kaypipas qhaway
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Tupaq Amaru (huk ñiqin)
- Tupaq Amaru (kinsa ñiqin)
- Inkarrí
Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Educared (kastilla simipi)