Pukllasunchis
Apariencia
Pukllasunchis (Pukllasunchik) nisqaqa Qusqu llaqtapi, muyuriqnin llaqtachakunapipas llamk'aq yachachiy tantanakuymi.
Pukllasunchis tantanakuytaqa 1981 watapim kamarirqanku. Kunanqa kaykunatam ruranku:
- Qusqu llaqtapi yachay wasipi 750 yachaqaqtam yachachinku, 4 watayuqmanta 17 watayuqkamam kaq, huch'uy yachay wasi (primaria) nisqapas chawpi yachay wasi (secundaria) nisqapas. Kastilla simi rimaq warmakunapaqmi, chayrayku kastilla simipim yachachinku, qhichwa simitaq iskay kaq rimaytam huch'uy yachay wasipi ñawpaq ñiqin yachay watamanta chawpi yachay wasipi pichqa ñiqin yachay watakamam. Huch'uy yachay wasipi suqta ñiqin yachay watamantataq inlis simi hawa rimaytam yachachinku.
- Iskay simipi iskay kawsaypi yachaypaq llamk'aq yachachiqkunatam yachachiywan yachachinku, qhichwa simipaqpas kastilla simipaqpas.
- Yachachiqman ñawiriy wasinpi yachachikuywan yanapanku.
- Yachachiymanta, huk qhichwa willakuykunamanta liwrukunatam uyaychanku.
- Warmakunawan ankichiy (radio) nisqatam ruraykunku.
- Pulitika nisqapi runakunawan yanapanakuspa yachachiy sasachakuymantam rimanakunku.
Pukllasunchis nisqap uyaychasqan liwrukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kaymi huk uyaychasqan liwrukuna:[1]
- Toribio Quispe Puma: Sipasmantawan Ukukumantawan. Asociación Pukllasunchis, Qusqu 2001. 23 p'anqayuq.
- Alejandra Pacho Turpo: Apu Mallmalla. Qusqu 2004. Braddy Romero-p llimphisqankuna. 19 p'anqayuq.
- Kachikachicha (Yawrisqi yachachiqkunap pallasqan). Qusqu 2004. Yachaqaqkunap llimphisqankuna. 50 p'anqayuq.
- Runasimiyta Qillqani (Yachaqaqkunap qillqasqan willakuykuna, llimphisqankunapas). Qusqu 2004. 76 p'anqayuq. Kay ayllu llaqtakunamanta: Itunka, Pomate, Ranraccasa, Yaurisque, Huancarqui, San Juan de Taray, Molle Molle, Llaspay, Anyarate, Qusqu suyupi.
- Dina Chiappe Tafur: Paqucha 1, 2. Qusqu 2002 (Qhichwa simi iskay kaq rimayta yachanapaq, wawakunapaq 2, 3 ñiqin yachay watapi).
- Dina Chiappe Tafur: Kusikusun. Qusqu 2003 (Qillqa liwru, Qhichwa simi iskay kaq rimayta yachanapaq, wawakunapaq 4, 5, 6 ñiqin yachay watapi).
- Dina Chiappe Tafur: Kusikusun. Qusqu 2003 (Llamk'ana liwru 1, 2, 3).
- Dina Chiappe Tafur: Husk'asun. Qusqu 2004 (Qillqa liwru, Qhichwa simi iskay kaq rimayta yachanapaq, warmakunapaq). 134 p'anqayuq.
- Dina Chiappe Tafur: Husk'asun. Qusqu 2005 (Llamk'ana liwru 1, 2). 36 p'anqayuq, 50 p'anqayuq.
- Antero Jesús Barreto Ascarza: Lirpu Phaqcha T'ika. Qusqu 2006 (Qhichwa simipi harawikuna). 91 p'anqayuq.
Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- http://www.pukllasunchis.org/ (kastilla simipi)