Plutun (tuna puriq quyllur)

Wikipediamanta
Plutun nisqaqa huk sut'ikunayuqmi; Plutun (sut'ichana) rikuy.


Plutun  ⯓
Plutun
Plutun

Plutun.
Tarisqa
Tariq: Clyde W. Tombaugh
Hayk'ap tarisqa: February 18, 1930
Muyuyninpa kayninkuna
Epoch J2000
Intimanta aswan karu kay: 7,375,927,931 km
(49.305 032 87 AU)
4,583,200,123 miles
Intimanta aswan sispay: 4,436,824,613 km
(29.658 340 67 AU)
2,756,921,611 miles
Kuskan hatun t'urpi: 5,906,376,272 km
(39.481 686 77 AU)
3,670,060,865 miles
Iruru muyu: 36.530 Tm
244.186 AU
Chawpi hawa kay: 0.248 807 66
Sidiryal mit'a: 90,613.3055 day
(248.09 yr)
Sinudiku mit'a: 366.73 day
Kuskanchaku muyuy utqay: 4.666 km/s
Aswan muyuy utqay: 6.112 km/s
Aswan pisi muyuy utqay: 3.676 km/s
Chinruy (inklinasyun): 17.141 75°
(11.88° to Sun's equator)
Wichaq muqup suni kaynin: 110.303 47°
Sispaypa argumintun: 113.763 29°
Satilitinkuna: 3
Pachaykamay kayninkuna
Kuskanchaku illwa: 1195 km [1]
(19% of Earth, or
742.5 miles)
Hallka k'iti k'anchar: 1.795×107 km²
(0.033 Earths)
P'ulin: 7.15×109 km³
(0.0066 Earths)
Wisnu: (1.305±0.007)×1022 kg [1]
(0.0021 Earths)
Kuskanchaku kikin wisnu: 2.03±0.06 g/cm³ [1]
Chawpipachapi Hawapi llasaq kay: 0.58 m/s²
(0.059 gee)
Ayqiy utqay: 1.2 km/s
0.74 mi/s
Sidiryal muyukuy mit'a: −6.387230 day
(6 d 9 h 17 m 36 s)
Chawpipachapi muyukuy utqay: 47.18 km/h (at the equator)
T'urpi chinru: 119.591 ± 0.014° (to orbit)[1][2]
Right ascension of North pole: 133.046 ± 0.014°[1]
Chinchay qhipaqpa chinruynin (diklinasyun): -6.145 ± 0.014°[1]
Albedo: 0.49–0.66 (varies by 35%) [2] [3]
Hawapi q'uñi kay:
   Kelvin
minmeanmax
33 K44 K55 K
Wak hinayachiqkuna: Plutonian
Wayra pacha
Hawapi wayra pacha ñit'iy: 0.30 pascals (summer maximum)
Ch'anta (kumpusisyun): Qullpachaq, Mithan
Plutun, Kharunti nisqa satilitinwan.

Plutun (latin simimanta: Pluto, kastilla simipi: Plutón; sananchakuna: ⯓,[3] ♇[4]) nisqaqa intimanta iskay karu kaq tuna puriq quyllurmi inti llikapi. Quyllur kamayuqkunaqa 2006 watakama Plutunta intimanta isqun karu kaq puriq quyllurtam nirqan.

18-II p'unchawpi 1930 watapi Hukllachasqa Amirika Suyukunayuq Clyde William Tombaugh sutiyuq quyllur qhawaqsi (1906-1997) tarirqan.

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]



  • Commons nisqapi ruray Commons nisqapi suyukunata uyarinakunatapas tarinki kaymantam: Plutun.
Inti Llika
IntiQatuyllaCh'askaKillaTiksimuyuAwqakuqPhubus DiymuspasSirisPuriq quyllurcha wankuPirwaPirwap killa satilitinkunaRings of JupiterHawchaHawchap killa satilitinkunaHawchap wankunUranuUranup killa satilitinkunaUranup wankunNiptunNiptunpa killa satilitinkunaNiptunpa wankunPlutunPlutunpa killa satilitinkunaHawumiyaHawumiyap killa satilitinkunaMakimakiKuiper chumpiIrisDysnomiaCh'iqisqa p'alltaHills phuyuOort phuyu
Inti · Qatuylla · Ch'aska · Tiksi muyu · Awqakuq · Siris · Pirwa · Hawcha · Uranu · Niptun · Urqu · Plutun · Hawumiya · Quwawar · Makimaki · Qunqun · Iris · Sitna
Killa Satilitikuna: Tiksi muyup · Awqakuqpa · Puriq quyllurchap · Pirwap · Hawchap · Uranup · Niptunpa · Plutunpa · Hawumiyap · Irispa
Puriq quyllurkuna · Tuna puriq quyllurkuna · Luqa Kurkunkuna:   Mitiwruwitukuna · Puriq quyllurchakuna (Wanku) · Sintawrukuna · TNO-kuna (Kuiper-pa Wankun/Ayphu P'allta Muyu) · Aquchinchaykuna (Oort-pa Phuyun)
Quyllur yachay imakuna, inti llika imakuna qillqa Quyllur Yachay Qillqapas rikuypas.
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 M. W. Buie, W. M. Grundy, E. F. Young, L. A. Young, S. A. Stern (2006). "Orbits and photometry of Pluto's satellites: Charon, S/2005 P1, and S/2005 P2". Astronomical Journal 132: 290. Plantilla:Arxiv. http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?bibcode=2006AJ....132..290B&db_key=AST&data_type=HTML&format=&high=444b66a47d27727. 
  2. Based on the orientation of Charon's orbit, which is assumed the same as Pluto's spin axis due to the mutual tidal locking.
  3. JPL/NASA (2015-04-22). What is a Dwarf Planet?
  4. John Lewis, ed (2004). Physics and chemistry of the solar system (2 edición). Elsevier. p. 64.