Nihun simi
| 日本語 / Nihongo (Nihun simi) | ||
|---|---|---|
| Kaypi rimasqa: | Nihun | |
| Suyukuna: | ||
| Rimaqkuna:
• Mama rimay: |
127 hunu
• | |
| Ñiqi: | 9 | |
| Rimaykunap ayllun: | Ch'ulla simi, Makru altay rimaykunachá | |
| Qillqa: | Nihun siq'i llumpa | |
| Tukri simi: | ||
| Kay mama llaqtakunapi: | Nihun | |
| Kaypa kamachisqan: | Manam kamachisqachu | |
| Tuyrukuna | ||
| ISO 639-1 | ja | |
| ISO 639-2 | jpn | |
| ISO 639-3 | jpn | |
| SIL | JPN | |
| {{{mapa}}} | ||
| ||
Nihun simi (日本語 - Nihongo) nisqaqa Nihun mama llaqtapi rimasqa rimaymi. Pachak iskay chunka qanchis hunu rimaqninmi kan.
Nihun suyupi nihun simita tukri simimanta riqsichiq liy manam kanchu. Ichaqa, Nihun suyup llapan institucionninqa nihun simillapim llamkanku. Yachaywasikunapitaq nihun simip kursunpa sutinqa "国語" (kokugo = Mamallaqtap simin). Internetpi, nihun simiqa 7niqin simim.
Nihun simip Kasqanmanta[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Ruqyayninkuna:[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
っtapas (Huchuy 'tsu') んtapas ('N') qichuptinchikqa, Nihun simipi llapan simikunaqa hanllallillapi tukukun.
Qillqayninkuna:[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Nihun simi qillqanapaq kimsa qillqayninmi kan: Hiragana, Katakana, Kanji ima kanku.
Kana:[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Kana nisqaqa nihun simip silaba qillqayninmi. Kanaqa iskay t'aqayuqmi:
Hiragana:[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Hiraganaqa tiqsinnin qillqayninmi. Warmakunaqa yachaywasita qallaykuspa, chay hiraganataqa yachaykun. Chaymi, irqipaq mayt'ukunapi kanjip lawninpi hiraganata churaykuspa kanjita likachin. Hiraganaqa chayna kaspaqa Furiganam.
| a | i | u | e | o | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| あ | い | う | え | お | ||
| K | か
ka |
き
ki |
く
ku |
け
ke |
こ
ko |
|
| S | さ
sa |
し
*shi |
す
su |
せ
se |
そ
so |
|
| T | た
ta |
ち
*chi |
つ
*tsu |
て
te |
と
to |
|
| N | な
na |
に
ni |
ぬ
nu |
ね
ne |
の
no |
|
| H | は
ha |
ひ
hi |
ふ
*fu |
へ
he |
ほ
ho |
|
| M | ま | み | む | め | も | |
| Y | や | ゆ | よ | |||
| R | ら | り | る | れ | ろ | |
| W | わ | を | ||||
| ん
n |
Katakana:[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Katakanaqa hiraganahinam, sapa sanampaqa huk silaballata t'uqyachin. Ichaqa, Katakanawan huk simikunamanta hamuq simita qillqakun. Hinaspa, パン (pan = t'anta), キッチン (kicchin = wayk'una) nisqa simiqa portugal simimanta, ingles simimanta ima hamuptinmi, katakanawan qillqakun. Hinamantaq, kanjiqa sasa kaptinqa katakanawan qillqanmanku: バラ (bara = rusa wayta) simipihina. Pipas k'urita rimasqantaqa rikuchinapaqpas katakanawanmi qillqallan, huk rubutpa rimasqanta kaynata qillqaykunmanku:
後ハ、コノ工場カラ出タトキ、初メテ人間ヲ見タサ。(Ato wa, kono koujou kara deta toki, hajimete ningen wo mitasa)
Chaymantaqa phawrikamanta lluqsispa wamaqta huk runatam qhawarquni.
| A | I | U | E | O | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ア | イ | ウ | エ | オ | ||
| K | カ | キ | ク | ケ | コ | |
| S | サ | シ
*shi |
ス | セ | ソ | |
| T | タ | チ
*chi |
ツ
*tsu |
テ | ト | |
| N | ナ | ニ | ヌ | ネ | ノ | |
| H | ハ | ヒ | フ
*fu |
へ | ホ | |
| M | マ | ミ | ム | メ | モ | |
| Y | ヤ | ユ | ヨ | |||
| R | ラ | リ | ル | レ | ロ | |
| W | ワ | ヲ | ||||
| ン
n |
Kanji:[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
Kanjiqa Chinamanta hamusqa qillqaymi. Chay qillqayqa kunan nihun simiman anchatam yachakusqa kachkan. Chaypaqqa, nihun runakunaqa kanjiman iskay likana layata churakurqan. Hukqa Kun'yomi (nihun simipi t'uqyay), huktaq On'yomi (China simimanta hamuq t'uqyay). Ichaqa, nihun simiqa mana china simihinachu kaptinmi, kanjiwan simip saphinllata qillqallanku, ramatika lakikunatataq hiraganawanmi qillqallan. Hinaptinqa, Nihun simipi qillqasqaqa kayhinam kanman:
スペイン人の征服時の記録 (Supeinjin no seifukuji no kiroku)
Ispaña runap atiynin pachamanta qillqakuna
Chaypiqa, のqa (no) ramatika lakinmi, hinaspa manam kanjiyuqchu. Saphintaq 征服時 (Seifukuji) kanjiyuqmi.