Hapun simi
| 日本語 / Nihongo (Nihun simi) | ||
|---|---|---|
| Kaypi rimasqa: | Nihun, aslla simi: Palaw, Guam, Marshall Wat'akuna, Hukllachasqa Amirika Suyukuna (Hawaii), Chunwa Ripuwlika (Taywan), Parasil, Piruw | |
| Suyukuna: | ||
| Rimaqkuna:
• Mama rimay: |
127 hunu
• | |
| Ñiqi: | 9 | |
| Rimaykunap ayllun: | Ch'ulla simi, Makru altay rimaykunachá | |
| Qillqa: | Nihun siq'i llumpa | |
| Tukri simi: | ||
| Kay mama llaqtakunapi: | Nihun | |
| Kaypa kamachisqan: | Manam kamachisqachu | |
| Tuyrukuna | ||
| ISO 639-1 | ja | |
| ISO 639-2 | jpn | |
| ISO 639-3 | jpn | |
| SIL | JPN | |
 Maypim Nihun simita rimachkanku
| ||
| ||
Nihun simi (日本語 - Nihongo) nisqaqa Nihun mama llaqtapi rimasqa rimaymi. Pachak iskay chunka qanchis hunu rimaqninmi kan.
Nihun llaqtapiqa nihun simita oficial simimanta riqsichiq liy manami kanchu. Ichaqa, Nihun llaqtap llapan institucionninqa nihun simillapim llamkaykukunku. Yachaywasikunapitaq nihun simip kursunpa sutinqa "国語" (kokugo = Mamallaqtap simin). Internetpi, nihun simiqa 7niqin simim.
Nihun simip Kasqanmanta
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Ruqyayninkuna:
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]っtapas (Huchuy 'tsu') んtapas ('N') qichuptinchikqa, Nihun simipi llapan simikunaqa hanllallillapi tukukun.
Qillqayninkuna:
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Nihun simi qillqanapaq kimsa qillqayninmi kan: Hiragana, Katakana, Kanji ima kanku.
Kana:
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kana nisqaqa nihun simip silaba qillqayninmi. Sapa qillqayqa huk silabam. Kanaqa iskay t'aqayuqmi:
Hiragana:
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Hiraganaqa tiqsinnin qillqayninmi. Warmakunaqa yachaywasita qallaykuspa, chay hiraganataqa yachaykun. Chaymi, warmapaq mayt'ukunapi kanjip lawninpi hiraganata churarispa kanjita likaysin. Hiraganaqa chayhina kaspaqa Furigana sutiyuqmi.
| a | i | u | e | o | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| あ | い | う | え | お | ||
| K | か
ka |
き
ki |
く
ku |
け
ke |
こ
ko |
|
| S | さ
sa |
し
*shi |
す
su |
せ
se |
そ
so |
|
| T | た
ta |
ち
*chi |
つ
*tsu |
て
te |
と
to |
|
| N | な
na |
に
ni |
ぬ
nu |
ね
ne |
の
no |
|
| H | は
ha |
ひ
hi |
ふ
*fu |
へ
he |
ほ
ho |
|
| M | ま | み | む | め | も | |
| Y | や | ゆ | よ | |||
| R | ら | り | る | れ | ろ | |
| W | わ | を | ||||
| ん
n |
Katakana:
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Katakanaqa hiraganahinam, sapa sanampaqa huk silaballata t'uqyachin. Ichaqa, Katakanawan huk simikunamanta hamuq rimayta qillqakun. Hinaspa, パン (pan = t'anta), キッチン (kicchin = wayk'una) nisqa simiqa portugal simimanta, ingles simimanta ima hamuptinmi, katakanawan qillqakun. Hinamantaq, kanjiqa sasa kaptinqa katakanawan qillqanmanku: バラ (bara = rusa wayta) simipihina. Pipapas k'urita rimasqan rikuchinapaqpas katakanawanmi qillqallantaq, huk rubutpa rimasqanta kayhinata qillqarinmanku:
後ハ、コノ工場カラ出タトキ、初メテ人間ヲ見タサ。(Ato wa, kono koujou kara deta toki, hajimete ningen wo mitasa)
Chaymantaqa phawrikamanta lluqsispa wamaqta huk runatam qhawarquni.
| A | I | U | E | O | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ア | イ | ウ | エ | オ | ||
| K | カ | キ | ク | ケ | コ | |
| S | サ | シ
*shi |
ス | セ | ソ | |
| T | タ | チ
*chi |
ツ
*tsu |
テ | ト | |
| N | ナ | ニ | ヌ | ネ | ノ | |
| H | ハ | ヒ | フ
*fu |
へ | ホ | |
| M | マ | ミ | ム | メ | モ | |
| Y | ヤ | ユ | ヨ | |||
| R | ラ | リ | ル | レ | ロ | |
| W | ワ | ヲ | ||||
| ン
n |
Kanji:
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kanjiqa Chinamanta hamusqa qillqaymi. Chay qillqayqa kunan nihun simiman anchatañam yachakapun. Chaypaqqa, nihun runakunaqa kanjiman iskay likana layata churakurqan. Hukqa Kun'yomi (nihun simimanta t'uqyay), huktaq On'yomi (China simimanta hamuq t'uqyay). Ichaqa, nihun simiqa mana china simihinachu kaptinmi, kanjiwan simip saphinllata qillqallanku, ramatika lakikunatataq hiraganawanmi qillqaykun. Hinaptinqa, Nihun simipi qillqasqaqa kayhinam kanman:
スペイン人の征服時の記録 (Supeinjin no seifukuji no kiroku)
Ispaña runap atiynin pachamanta qillqakuna
Chaypiqa, のqa (no) ramatika lakinmi, hinaspa manam kanjiyuqchu. Saphintaq 征服時 (Seifukuji) kanjiyuqmi.