Qhali kay
(Mana unquq kana-manta pusampusqa)
Qhali kay icha Allillakay nisqaqa runap icha uywap allin kayninmi, kusi, mana unquq kayninmi, kurkunpi, nunanpi, ayllunpi, wakinpi ima.
Runap qhali kayninqa runa hayñim. Manam ima runapas huk runap, mama llaqtap mink'achisqanpa, mink'achiqpa hipachisqachu kachun.
Qhali kayninpaqqa runa kaykunatam muchukun:
- Kurku kallpanchay: Runapqa kuyunanmi, kurkunwan allinkunatapas rurachun. Ama tiyaykullachunchu, ama ima chikichaq, maqlluqkunatapas rurachunchu.
- Mikhuy: Qhallallay wayukunata, yuyukunata, aypaq chaqallukunata riwikunatapas mikhuchun. Ch'uya yakutam upyachun. Ama yarqachunchu, ichataq ama nisyutapas mikhuchunchu. Ama nisyu misk'ikunatachu, nisyu aychatachu, ama industriyal nisqa mikhunatachu mikhuchun. Ama pitachunchu, ama machachunchu, ama nisyu hampikunata mikhuchunchu.
- Llump'ay kamay: Mayllakuchun, kirunkunata pichachun, chukchankunata ñaqch'achun. P'achankunata t'aqsachun, wasinta pichachun.
- Ch'uya muyuriq pacha: Sallqa pacha ama waqllisqa kachunchu, wayra pacha yakupas ama miyuchasqa kachunchu. Runaqa ama ruqyaywan unquchisqa kachunchu.
- Allin kawsay: Runamasikunawan, ayllukunawan allinta kawsanakuchun. Huk runakunataqa ama allquchachunchu, huk runakunataq paytapas ama allquchachunchu. Allin kawsanapaq wasinmi puñunanpas kachun. Allintapas, mana waqlliqtapas llamk'achun. Llamk'aq runapaqqa samay mit'an kachun. Wawataq mamayuq taytayuq kachun, ama sarupasqachu, ama maqaykusqachu, ama wakchachu.