Kallwarinu
Kallwarinu icha Kallphuruniqa (Mapuchi simimanta Kalwarëngo, Mapuchi simimanta Kallfürüngi, Kastilla simipi: Galvarino) (wañusqa s. 30 ñiqin inti raymi killa, 1557 watapi) Arawku awqanakuy qallarinninpi yaqa tukuy unayninpi sumaq riqsisqa mapuchi awqayllim karqan.
Payqa pachak pichqa chunka mapuchekunawan kuska maqanakuspa hap'isqa karqan, Lagunillas maqanakuypi kamachiq García Hurtado de Mendozawan. Insuwriksiyun nisqamanta muchuchiy hinaqa, wakin kay p'iñaskunatan huchachasqaku paña makinkuta, siminkuta kuchunankupaq, wakinkunataq Kallwarinuhina iskaynin makinkuta khuchusqaku.[1] Chaymantataq Kallwarinuta, wakinkunatapas kacharirqanku, wakin mapuchikunapaq yachachikuyhina, willakuyhina ima. Mendozaqa kacharqanmi wamink'a Kallphulikanman willananpaq, hayk’a kasqanmanta, allin kayninmantawan, chay runakunaq hallp’anman yapamanta haykumusqankuta, payta manchinanpaq, wak llamk'asqa ruwanakunapuranmanta, chhaynapi mana maqanakuyman hamuspa chaskikachikunanpaq.[2]
Pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- ↑ Jerónimo de Vivar, Crónica, Capítulo CXXXII
- ↑ Pedro Mariño de Lobera, Crónica del Reino de Chile, Libro 2 Capítulo IV