Ir al contenido

Israyil-Phalistina maqanakuy

Wikipediamanta
Hiwriyu simipi Israyil-Phalistina saywiti

Israyil-Phalistina maqanakuy icha Israyil-Phalistina mana kamachinakuspa maqanakuqa Liwantipi mana sayaq awqaypuri suyu, kawpay maqanakuymi ima. XX pachakwatap chawpinmanta pacha, tiqsimuyuntinpi aswan unay maqanakuykunamanta hukninmi.[1] Imaymana kallpachakuykunam ruwasqa karqan chay ch'aqwayta allichanapaq Israyil-Phalistina thak kay puriypi, huk kallpachakuykunawan kuska aswan hatun Arap-Israyil ch'aqwayta allichaypaq.[2] Phalistinapi huk Huryu mama llaqtata kamasqa rikuyta munasqankumanta lliw runakunap willayninkuna, 1897 watapi Ñawpaq Sionista Kunrisunpas, 1917 watapi Balfour Willakuypas, chay suyupi ñawpaq ch'aqwaykunatam paqarichirqan, Huryukunap mitmayninpa wallchhakuna qhipaman. Ñawpaq ñiqin tiqsimuyuntin maqanakuy qhipamanta, Phalistinapaq Mandatupiqa "Phalistinapi huryu runakunapaq mama llaqta wasi sayarichinapaq" watasqa kamachiymi karqan. Chay ch'aqwaykunaqa wiñarqanmi huryukunawan Arapsuyu runakunawan sut'i sectakuna ch'aqwayman.[3] 1947 watapi Hukllachasqa Amirika Mamallaqtakunap Phalistina runapaq rak'inakuy yuyaykusqanqa manam hayk'appas ruwasqachu karqan, 1947–1949 watapi Phalistina maqanakuytam hatarichirqan. Kunan Israyil-Phalistina nisqap kayninqa qallarirqan, 1967 watapi suqta p'unchaw maqanakuypi Israyilpa awqaq suyun Cisjordania, Gaza, Phalistina runap hallp'ankuna nisqawan hap'isqanmanta.

  1. A History of Conflict: Introduction. A History of Conflict. BBC News
  2. Eran, Oded.
  3. The Roots of the Israeli-Palestinian Conflict: 1882–1914