Ankash ima nin

Wikipediamanta

Ankash huk shuti tumatsiq (adj.) nin wallkalla lasaq. Huk qipita apatsikur niyan, kayniqa ankashlla. Wamra ankashlla kaptin apayta atin qipanchu, kawalluta lluqasha nuna (runa, Puwaqpanpachu).

  • Ankashllay, ankashllatsiy, ankashllakuy, ankashllakurkuy, kay tukuykuna ruranam ( verbo). 'Ankashllay' (enancar); 'ankashllatsiy' ( ordenar que enanque); 'ankashllakuy' (enancar, de modo más amical, implorativo);'ankashllakurkuy'(enancar , de manera más entrañable), kan aswan tikraqkuna.
  • Ankash huk Piruwpa suyunta shutitsan; tsaynuu qayayan, unay Waylas suyuta. Shutin tikratsiran Agustín Gammarra; pay kushikuran Yunkaypi chilikikuna atiskiptin 20.01.1839 Santa Cruzta. Mana kantsu ichik mayu, ankash shutiyuq, manam 'anqash' shutiyuqpis.
  • Ankash shutin unay markapa. Tsayshi taqmakanaq patsa kuyuywan, 1729 watapi nirku;
  • Anqosh, Anqush huk taksha mayupa shutin, uramun Chawpikallki hanka Waskaranwan tinkuqpita. Yakun yaykun Urqun quchaman, huknin Llanqanuku quchakuna.
  • Pantar niyasha waraqki, Reyna Loli [1], wankayuki Clodoaldo Sotowan [2] Ankash suyupa shutinqa shamun 'anqaspita' ( blue); kananqa lluta piimay 'asul' niyamllam. Reyna manam rimantsu kechwata, Soto yachan Wankayu kechwata, allapa kastilla shimiwan tallukasha.
  • Anqush, huk simi qullqa qillqasa: hanpi yura [3]
  • Anqash huk unaykaq yurash, yachan Kachka distritupi; Anqash huk Willkapa rakisqa pisi suyuchan [4] . Kay listritupi kanku achka pisi llaqtachakuna, llapanpa sutin hachallapa: Kachka, willka, wallwá, parush, wayaw, putuqsá, anqash.
  • Anqash kancha ( encierro de la yerba 'anqas'). Anqash marka, runa tiyakunan, chaypi yachan anqash yura.
  • Ankash huk simi, nin chayqa anka niraq, ankam nirku.

Pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. Manuel Reyna Loli en "Forjando Ancash", Lima 1959. BNP
  2. Citado por Alvarado Caushi y Quiroz Aguirre en " Quechua básico de Áncash" ISBN 978-612-46160-7-5
  3. Chávez, Amancio & Parker Gary J. :Diccionario Ancash-Huailas, Minedu ,Lima 1976, rapri 34
  4. Willakuq: pachan warmi Elsa Flores

Kaytapas qhawapay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Ankash_ima_nin&oldid=640364" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)