Takiy Unquy
Patsan runakuna ahayayar harutsakuq runakunata munarayan qishpisha kayta.
Ima hanan
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Halla runakuna, Ataw Wallpaqta wañuskatsir, hatipuyaran patsan runakunata kristiyanismu ninqanta, muchapay qapaq Hisusta niyaran. Chayqa wakamkunaman tikrayaran. Tushur, tsuktsur, mana wiyarannatsu 'kurakuna'. Wamanqa llaqtapi paqariran, chaymanta mastakaran.
Qallarinan
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]1564 wata qallariyaran, kutishun wakantsikkunaman niyaran; tsaymi kurkunchun yaykuran wakakunapapa haynin, tushur, tsuktsur, kaytam munan qapaqniikuna niyaran. Pusharan kay runa kuyuyta Huwan Chuqni nisqa Wamanqachu.
Shukukuynuw
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Mashtakaran Quspqupa, La Pazpa, Putusipa, Wankawilka; manan iñiy kuyuyllatsu karqan, munayanaqshi unay kamatsiqnuw kananta, Tawantinsuyu patsanuw.
Ushanan
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kuura Albornoz, Waman Puma Ayala tsarapuyaran, hinchukuyaran mana witsikananpaq, tsaynuwpan ushakaran. Imanuwkarsi kay shuqanta gatirmi Santus Atawalpa, Husi Tupaq Amaru, shariyaran, qarqushun halla runakunata nir. Qishpikuy ninqanchu (1821) tsay karupita runakunapa tsurin shariyaran kikillanpaq. 1969 wataraqmi patsan runakuna qishpiyaran hatun qichuy chakrakuna ushakaptin. Kanan piimay hitan, kikin rapran kapun.Kaykanllam allish tukuy, walkallam mamallaqta kallpata katsiyan. Llullakuna, yaqakuna, michakuna,munanqanta rurakuyan; ismun shunqunkunapis.