Rupa-Rupa
Apariencia
(Rupharupha-manta pusampusqa)
Rupa-Rupa nisqaqa Javier Pulgar Vidal-pa nisqankama Piruwpi, Antikunap antinpi sach'a-sach'asapa sallqa suyum, mama quchamanta 400 mitru hanaqmanta 1000 mitrukama.
Chakra yurakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Paparawa (Artocarpus incisa)
- Llawch'i kawchu (Castilla elastica)
- Wira chunta (Elaeis guineensis)
- Wasi watana (Carludovica trigona)
- Yarina (Phytelephas macrocarpa)
- Kumar (Ipomoea batatas)
- Turu unu (Panicum pilosum)
K'ita yurakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Pisunay (Erythrina falcata, Erythrina edulis)
- Tankama (Ficus insipida, Ficus anthelminthica, Ficus glabrata)
- Yawar wiqi (Wampu sach'a, Balsa) (Ochroma lagopus = Ochroma pyramidale)
- Muriti (Mauritia flexuosa)
Sallqa uywakuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Sach'awaka (Tapirus americanus)
- Tunki (Rupicola peruviana) - huk pisqu
- Pawkar (Ostinops decumanus) - huk pisqu
- Challwa lagartu (Caiman crocodilus) - huk lagartu
- Susupi (Shushupi) (Lacheris muta) - huk miyusapa mach'aqway
- Sututu (Sullaq kura, Chuti) (Dermatobia cyaniventris, Cuterebra noxialis) - ch'iti ch'uspikuna