Palama
Apariencia
(Palamaku-manta pusampusqa)
Palama | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mit'an kamay | |||||||||
| |||||||||
Urin rikch'aq sinri | |||||||||
|
Palama,[1] Palamaku[2] icha Insiktu (classis Insecta, latin simipi: Insectum; grigu simipi: Έντομον [éntomon]) nisqakunaqa uchuy uywakunam, sillwichakim. Suqta chakiyuqmi, tawa raprayuq, ukhunpi achka samana tunquchayuqmi.
Qirisa nisqa llullu palamakunaqa kuru hina (Holometabola) - ahinataq suntu (urunquy, champi, khachu), sisi, wayrunqu, pillpintu, piki - icha wiñakusqaña palama hinam (Hemimetabola) - ahinataq haqarwitu (aqaruway), usa, yura usa, winchuka.
Mitan kamay
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]Kaymi huk palama rikch'aq ñiqikuna:
- Aslla t'ikrakuq (Hemimetabola)
- Chukcha k'utu (Odonata)
- Apatara / Pallaysu (Blattodea)
- Yant'a kuru (Phasmatodea)
- Kumishin (Isoptera)
- Haq'arwitu icha aqaruway (Orthoptera)
- Suni waqracha (Ensifera) (ch'illik'utu, raphi haq'arwitu)
- Chutu waqracha (Caelifera) (ch'ariña)
- Usamikhuq (Mantodea)
- Usa (Phthiraptera)
- Kuskan rapra (Hemiptera)
- Chaylla rapra (Homoptera) (yura usa, wallqanqacha usa, sit'ikira)
- Sapaq rapra (Heteroptera) (winchuka, hukkunapas)
- Hunt'a t'ikrakuq (Holometabola)
- Suntu (Coleoptera)
- Qaralla rapra (Hymenoptera) (sisi, wayrunqu, lachiwa, tankayllu)
- Pillpintu (Lepidoptera)
- Piki (Siphonaptera)
- Iskaylla rapra (Diptera)
- Ch'iti ch'uspi (Nematocera) (qhiti, hukkunapas)
- Ch'uspi (Brachycera)
Pukyukuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- ↑ César Guanolema Curicama: Vocabulario kichwa – español por asignaturas. Validado por la academia de la lengua kichwa (llikapi, shuklla sutisuyu).
- ↑ Fabián Potosí C. et al., Ministerio de Educación del Ecuador: Kichwa Yachakukkunapa Shimiyuk Kamu, Runa Shimi - Mishu Shimi, Mishu Shimi - Runa Shimi. Quito (DINEIB, Ecuador) 2009. p. 109.
Hawa t'inkikuna
[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]- Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Palama