Kristiyanuchay

Chiksuyup Pulunyata Bawtisaynin 966 watapi, Jan Matejko-pa llimphisqan.

Francis Xavier-pa Paravas-ta kutirichiynin (1542 watapi).

Kristiyanuchay icha Kristiyanisasyun (cristianización) nisqaqa paganu nisqa manaraq kristiyanu kaq runakunata kristiyanu iñiyta yachachispa chaskichiymi. Chay iwanhilyumanta yachachiyqa iwanhilisasyun (evangelización) nisqam.

Kristiyanuchaypa tiksinqa Jesuspa misyun (misión) nisqa kamachisqanmi: Jesus manaraq hanaq pachata rispa, disipulunkunaman nin, tukuy runallaqtakunata kamachisqaymanta yachachispa bawtisaychik nispa (Mathiyup qillqasqanpa puchukayninpi: 28:18-20), iñiqkunallam qispichisqa kanqa nispa (Markuspa qillqasqan, 16:15-16). Chay Jesuspa nisqawanqa Kristiyanu Inlisyaqa takyachinmi, huk runakunata kristiyanuchananchikmi, qispinankupaq.

Jesuspa yachachisqankamaqa runa qispi munayllamantam Dyusman kutirikuyta atiptinpas, kristiyanu nikuq kamachiqkunam, Hatun Konstantinos sutiyuq romanu hatun qhapaqpa kamachisqanmantapachañas (306-337), hinallataqsi Ispañulkuna kulunyankunapi (ahinataq indihinapaq riduksyun nisqakunapi), munay mana munaylla runakunatam iñiyta chaskiyta atipayarqan, ñawpa iñiyta dyuskunatapas sarupaspa.