Kimsantin atiy
(Atiy rakiy-manta pusampusqa)
Kimsantin atiy nisqaqa Atiy rakiy nisqapi rakisqa mamallaqtapi atiykunam: kamachi quq atiy (legislativa), kamay paqtachi atiy (iudicativa), ruraq atiy (executiva).
Chay atiy rakiymantaqa Montesquieu sutiyuq phransis yachay wayllukuqmi yuyaychakun Kamachikunap samanmanta (De l'esprit des lois) nisqa qillqasqanpi, mana huklla, tiranu hina runapchu kamachinanpaqmi chay atiy raykiyqa kachun, nispa.
Kunan pacha akllanakuspa kamachinakuy (dimukratiya) nisqa mamallaqtakunapiqa kimsantin atiykuna kay hinam:
- Kamachi quq atiy: rimana huñunakuy (akllanakuykunapi tukuy llaqtayuq runakunap akllasqan)
- Kamay paqtachi atiy: hatun yachaq tantari, taripay sunturkuna
- Ruraq atiy: mamallaqtap kamachiynin (guwirnu), chapaqkunawan, tukuy mamallaqtap mink'asqankunawan