Isku Unaq
Isku Unaq nisqaqa huk tiksimuyu yachay pacham, yaqa 145 watamanta 66 hunu watakamam (Mya). Chawpikawsaq Pachap kimsa kaq, qhipa kaq pachanmi, hinallataq aswan unay pachapas. Yaqa 79 hunu watakunapi, tukuy Rikunalla icha Phanirusuyku hiyun nisqamanta aswan unay tiksimuyu yachay nisqa pacham. Chay sutiqa latin simimanta creta, "Isku" nisqamanta hamun, chay pachaqa qhipa kuskanninpi achkam. Yaqa llapanpim K, pisichasqam, aliman simiman tikrasqanrayku Kreide.
Tiksimuyu yachay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]
| Epoca | Escenario | Qallariy </br> (pachan) |
Tukuy </br> (hanaq) |
Niynin | Etimología nisqamanta |
|---|---|---|---|---|---|
| ( Mya ) . | |||||
| Cretácico qhipa pacha | Maastrichtyamanta | 72,1 ± 0,2 | 66.0 | pata: iridio anomalía nisqa Cretácico–Paleógeno nisqapa linderonpi </br> base:ñawpaq kaq rikurimuynin Pachydiscus neubergicus |
Mastricht Formación, Maastricht, Hulanda mama llaqtapi |
| Campaniano | 83,6 ± 0,2 | 72,1 ± 0,2 | base: qhipa rikurimuynin Marsupites testudinarius | Champagne, Ransiya mama llaqtapi | |
| Santonian | 86,3 ± 0,5 | 83,6 ± 0,2 | base: ñawpaq kuti Cladoceramus undulatoplicatus nisqa rikurimuynin | Saintes, Ransiya mama llaqtapi | |
| Conician | 89,8 ± 0,3 | 86,3 ± 0,5 | base: ñawpaq kuti Cremnoceramus rotundatus nisqa rikurimuynin | Coñac, Ransiya mama llaqtapi | |
| Turoniano | 93,9 ± 0,8 | 89,8 ± 0,3 | base: ñawpaq kuti Watinoceras devonense rikhuriynin | Tours, Francia suyupi | |
| Cenomanian nisqa | 100,5 ± 0,9 nisqa | 93,9 ± 0,8 | base: ñawpaq kuti Rotalipora globotruncanoides nisqa rikurimuynin | Cenomanum sutiyuq runa ; Le Mans llaqtapi, Francia suyupi | |
| Ñawpaq Cretácico | Albian | 113,0 ± 1,0 | 100,5 ± 0,9 nisqa | base: ñawpaq kuti Praediscosphaera columnata rikurimuynin | Aube, Ransiya mama llaqtapi |
| Aptian | 125,0 ± 1,0 nisqapi | 113,0 ± 1,0 | base: anomalía magnética M0r | Apt, Francia suyupi | |
| Barremian sutiyuq runa | 129,4 ± 1,5 | 125,0 ± 1,0 nisqapi | base: ñawpaq rikurimuynin Spitidiscus hugii y S. vandeckii | Barrême, Ransiya mama llaqtapi | |
| Hauteriviano nisqa | 132,9 ± 2,0 | 129,4 ± 1,5 | base: ñawpaq kuti Acanthodiscus rikurimuynin | Hauterive, Suwisa mama llaqtapi | |
| Valanginian sutiyuq runa | 139,8 ± 3,0 | 132,9 ± 2,0 | base: ñawpaq kuti Calpionellites darderi nisqa rikhuriynin | Valangin, Suwisa mama llaqtapi | |
| Berriasiano | 145,0 ± 4,0 | 139,8 ± 3,0 | base: ñawpaq kuti Berriasella jacobi rikurimuynin (tradicionalmente); </br> ñawpaq kuti Calpionella alpina unquy (2016 watamanta) |
Berrias, Ransiya mama llaqtapi | |