Uchku Pillu

Wikipediamanta

Uchku Pillu kuyay sutin piruwki pachan runapa, alli sinchikuq ayllu masinkunapaq, chakra tarpuq, qillay maskaq.Paqarisqa , wañusapas XIX pachak watapi. (kastilla simipi nisqaqa "Uchcu Pedro, sutinqa: Pedro Celestino Cochachin de la Cruz).( Qarwaq, 19.05.1835, Kasma, 29.09.1885) [1] .

Imanuw karqan[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Ataqiru (Qarwaq)pi paqarisqa. Maqakuran Atusparyawan huñusa. Qillupi chakrayuq yayaniraqnin, Tamasu Rudriqes, llullakuypa wasin qayar, chaypi h'piskir, kay nirqan. Chaynuupa wañuchiyaran chay quyalla [2]


Wakcha kay[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Ikma qiparan, warmin Lusya Kastillu ( Lucía Castillo); kawaykaqta haqiran puwaq tsurinkunata: Marya (María) , Huwana (Juana), Huusipa (Josefa), Maryanu (Mariano), Manuwil ( Manuel), Ilaryu (Hilario),Huniwasyu (Bonifacio), Apulinaryu (Apolinario)pis, llapan Kuchachin (Cochachin)nisqa.

Pantachiy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

03/ 05 kaykayaran patsankuna qurikashqaa Atusparyawan, Uchku Piiruwan. Tsayman illaptita, maqaq yaykapuyaran Pushakapa runankuna, alli Hapallan risqishqata tumaykatsiyaptin. Pushakapa maqakuqnintan qatiran Kurunil Manuel Gallirgos Quiroga, atska amitrallayurawan, kañunkunawan. Kilkay tsakapita (Waraq) pashtatsiyaran. Mañutsiyaran may tsikan pishtashqanawraq. [3] . Tsaypitaqa witikuran. Waraqman yaykuyaran Pushakapa harukuq runankuna. Atusparya tsinkakuran Fabian Mantillapa wahinman, hanpiyaran chakinchaw yawaryuq kutsuta.

Witikuy[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Después de replegarse hacia la codillera negra, se puso al mando de un contingente de campesinos, con los que siguió haciendo resistencia, en una decisión espartana de vencer o morir.

Waraq Iñiy maqtsiq[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

El obispo de Huaraz, Fidel Olivas Escudero, hijo de hacendados de Llama (Pomabamba)le conminó a rendirse , so pena de ir al infierno, a lo que respondió Uchku Pedro que primero irían los gamonales. Sin hacerle caso, dio un encuentro en Huarupampa donde se produjo otra mortandad.===Waraqman lluqsin===

Wañutsiyan llullawan tsarishata[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pukyukunawan willanakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

  1. Unyén: «La enciclopedia de Ancash» ISBN 978-612-00-0672-6
  2. Unyén: nisqa yachay p'anqapi
  3. Unyén. nisqa yachay p'anqapi

Qhaway chaymanta[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Carhuaz Huaraz Señor de los Milagros Callejón de Huaylas Cordillera de los andes

Ñawirinkiman[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Movimientos campesinos en Ancash de C. Augusto Alba Movimientos campesinos del Perú de Wilfredo Kapsoli

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Uchku_Pillu&oldid=630458" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)