Umacha distritu

Umacha distritu
Distrito de Omacha

Katidral, Qusqu

Paruru pruwinsya

Wallqanqa

Unancha

.

Mama llaqta

Piruw

Tinkurachina siwikuna

qhichwa simi, kastilla simi

Runakuna

6.496 (2005)

Runa ñit'inakuy

14,9 runa / km² (2005)

Hallka k'iti kanchar

436,21 km²

Hanaq kay

3.874 m

Kamasqa wata

2 ñiqin qhulla puquy killapi 1857 watapi

Kuraka

Jenaro Arahuallpa Choccata

Karu rimay yupay

Pacha suyu

UTC-5

Qhichwa simipi llika tiyanan

Kastilla simipi llika tiyanan

muniparuro.gob.pe

Umacha distritu (kastilla simipi: Distrito de Omacha) nisqaqa huk distritum Piruw mama llaqtapi, Qusqu suyupi, Paruru pruwinsyapi. Uma llaqtanqa Umacha llaqtam.

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Urqukuna: Chinchipa (+4.600 m) - Ichulawaya (+4.400 m) - Punkuq'asa (+4.600 m) - Turupuñuna (+4.800 m)
Quchakuna:
Mayukuna: Apurimaq mayu - Liwitaka mayu - Wililli mayu

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Distritupiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.

Distritu / Pruwinsya	Kastilla simita rimaqkuna /1	%	Indihina simita rimaqkuna /1, /2	%
Umacha distritu	283	5.1	5,216	94.8
Paruru pruwinsya	1,965	7.2	25,378	92.7

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: ^[1]

Distritupi paqarisqa runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

↑ www.inei.gob.pe/ (2007)

Piruwpi pruwinsyakuna distritukunapas: Yupaykuna (INEI)

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Saywitu: Qusqu suyu

	Qusqu suyup distritunkuna
	Anta pruwinsya: Ankawasi \| Anta \| Chinchaypukyu \| Kachimayu \| Limatampu \| Mullipata\| Pukyura \| Surit'i \| Warukuntu
	Aqumayu pruwinsya: Aqumayu \| Aqupiya \| Aqus \| Musuqllaqta \| Pumaqanchi \| Runtukan \| Sankarara
	Chumpiwillka pruwinsya: Chamaqa \| Kiñuta \| Liwitaka \| Llusk'u \| Qhapaqmarka \| Qullqimarka \| Santo Tomás \| Wililli
	K'anas pruwinsya: Chiqa \| Kunturkanki \| Lanki \| Layu \| Pampamarka \| Q'iwi \| Tupaq Amaru \| Yanawqa
	Khallka pruwinsya: Khallka \| Lamay \| Laris \| P'isaq \| Quya \| San Salvador \| Taray \| Yanatili
	Kiskachay pruwinsya: Hanan Pichiwa \| Kiskachay \| Kunturuma \| Pallpata \| Pichiwa \| Qupuraki \| Suyk'utampu \| Uqururu
	Kumbinsyun pruwinsya: Icharati \| Maranura \| Pichari \| Q'illuunu \| Qimwiri \| Santa Ana \| Santa Teresa \| Uqupampa \| Willkapampa \| Wayupata
	Paruru pruwinsya: Aqcha \| Paqariqtampu \| Paruru \| Pillpintu \| Qapi \| Qulcha \| Umacha \| Wanuqiti \| Yawrisqi
	Pawqartampu pruwinsya: Challapampa \| Kaykay \| Pawqartampu \| Qullqipata \| Q'usñipata \| Wankarani
	Qanchi pruwinsya: Chiqakupi \| Marankani \| Pitumarka \| Qumpapata \| San Pawlu \| San Pidru \| Sikuwani \| Tinta
	Qispiqanchi pruwinsya: Antawayllacha \| Kamanti \| Kikihana \| Kusipata \| Lukri \| Markapata \| Qarwayu \| Qatqa \| Uqunqati \| Urqus \| Urupisa \| Waru
	Qusqu pruwinsya: Puruy \| Qurqa \| Qusqu \| San Jerónimo\| San Sebastián \| Santiago \| Saylla \| Wanchaq
	Urupampa pruwinsya: Chinchiru \| Machu Pikchu \| Maras \| Ullantaytampu \| Urupampa \| Wayllapampa\| Yukay

	Qusqu suyu
	Uma llaqta: Qusqu
	Pruwinsyakuna: Anta • Aqumayu • K'anas • Khallka • Kiskachay • Kumbinsyun • Paruru • Pawqartampu • Qanchi • Qispiqanchi • Qusqu • Urupampa
	Amachasqa sallqa suyukuna: Machiqinqa ayllu llaqta risirwa • Machu Pikchu willkachasqa ñawpa suyu • Manu mamallaqta parki • Megantoni mamallaqta willkachasqa • Utishi mamallaqta parki
	Urqukuna: Akichwa • Alqamarinayuq • Amruqa • Anqasqucha • Apu Qañakway • Apuy Padreyoc • Awsanqati • Awsanqati (Sayapata) • Ayakachi • Bonanta • Chakiriyuq • Chawpimayu • Chikun • Chimpulla • Chinchina • Chuqisapra • Chukitakarpu • Chumpi • Ch'uñuna • Grau‎ • Halanikuna • Halanquma • Hapu Punta • Hatun Allpapata • Hatun Uma • Hatunkampa • Hatunñanu Punta • Iskina • Iskupitani • Kampalla • Kimsachata • Kisuq'ipina • Kiswar • Kunka • Kuntur Ikiña • Kunturquta • Kunturwachana • Markuni • Millu • Muskaya • Muyuq • Ninaparaqu • Pachanta • Padreyoc • Palkay • Panta • Pantipata • Pitusiray‎ • Puka Puka • Puka Punta • Pumanuta • Pumasillu • Pumawank'a • Q'umirqucha • Qallanqati • Qhapaqsaya • Qillqa (Qusqu) • Qiluqanuqa‎ • Qullpa Ananta • Qullqi •Qullqip'unqu • Quriwayrachina • Quyllurpuñuna • Quysupakana • Saksarayuq • Sallqantay • Sallqantay (Qispiqanchi) • San Braulio • Santa Katalina • Sasawini • Sawasiray • Sinaqara • Suqchupampa Suray • Takusiri • Tukarway • Uqhupampa • Walawantay • Wamantay • Waqay Willka • Wasaqucha • Wayanay • Waykintani • Wayna Pikchu • Wayruru Punku • Wila Jaqhi • Willka Wiqi • Wisk'achani • Yanaqaqa • Yana Urqu • Yayamari - Wallakuna: Willkanuta walla • Willkapampa walla • Raya walla • Urupampa walla
	Quchakuna: Amayani qucha • Aqupiya qucha • Asnaqucha • Lankilayu • Lukri qucha • Pampamarka qucha • Pichqaqucha • Piuray qucha • Pumaqanchi qucha • Q'illuqucha • Sinkrinaqucha • Siwinaqucha • Urqus qucha • Wakarpay • Waypu qucha • Yanaqucha
	Mayukuna: Apurimaq mayu • Inampari mayu • Pinchimurumayu • Willkamayu
	Runa llaqtakuna: Amarakaeri • Ashaninka • K'ana • Machiqinqa • Piru • Qhichwa • Qhichwa • Q'irus • Yurakari
	Qusqu suyupi rimaykuna: ashaninka • arawaka • harakmbet • kastilla • machiqinqa • qhichwa
	Mawk'a llaqtakuna: Chinchiru • Chuqik'iraw • Huch'uy Qusqu • Machu Pikchu • Muray • Muyuqmarka • Q'inqu • Qurikancha • Raqch'i • Rusaspata • Saksaywaman • Tampumach'ay • Tarawasi • Tipun • Wamanmarka • Wayna Pikchu • Willkapampa • Ñusta Hisp'ana

	Suyukuna (Piruw)
	Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku

[1] www.inei.gob.pe/ (2007)

[1]

	Qusqu suyup distritunkuna
	Anta pruwinsya: Ankawasi \| Anta \| Chinchaypukyu \| Kachimayu \| Limatampu \| Mullipata\| Pukyura \| Surit'i \| Warukuntu
	Aqumayu pruwinsya: Aqumayu \| Aqupiya \| Aqus \| Musuqllaqta \| Pumaqanchi \| Runtukan \| Sankarara
	Chumpiwillka pruwinsya: Chamaqa \| Kiñuta \| Liwitaka \| Llusk'u \| Qhapaqmarka \| Qullqimarka \| Santo Tomás \| Wililli
	K'anas pruwinsya: Chiqa \| Kunturkanki \| Lanki \| Layu \| Pampamarka \| Q'iwi \| Tupaq Amaru \| Yanawqa
	Khallka pruwinsya: Khallka \| Lamay \| Laris \| P'isaq \| Quya \| San Salvador \| Taray \| Yanatili
	Kiskachay pruwinsya: Hanan Pichiwa \| Kiskachay \| Kunturuma \| Pallpata \| Pichiwa \| Qupuraki \| Suyk'utampu \| Uqururu
	Kumbinsyun pruwinsya: Icharati \| Maranura \| Pichari \| Q'illuunu \| Qimwiri \| Santa Ana \| Santa Teresa \| Uqupampa \| Willkapampa \| Wayupata
	Paruru pruwinsya: Aqcha \| Paqariqtampu \| Paruru \| Pillpintu \| Qapi \| Qulcha \| Umacha \| Wanuqiti \| Yawrisqi
	Pawqartampu pruwinsya: Challapampa \| Kaykay \| Pawqartampu \| Qullqipata \| Q'usñipata \| Wankarani
	Qanchi pruwinsya: Chiqakupi \| Marankani \| Pitumarka \| Qumpapata \| San Pawlu \| San Pidru \| Sikuwani \| Tinta
	Qispiqanchi pruwinsya: Antawayllacha \| Kamanti \| Kikihana \| Kusipata \| Lukri \| Markapata \| Qarwayu \| Qatqa \| Uqunqati \| Urqus \| Urupisa \| Waru
	Qusqu pruwinsya: Puruy \| Qurqa \| Qusqu \| San Jerónimo\| San Sebastián \| Santiago \| Saylla \| Wanchaq
	Urupampa pruwinsya: Chinchiru \| Machu Pikchu \| Maras \| Ullantaytampu \| Urupampa \| Wayllapampa\| Yukay

Umacha distritu

Yuyarina

Allpa saywachi[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Simikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Distritupi paqarisqa runakuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Kaypipas qhaway[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Pukyukuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Hawa t'inkikuna[llamk'apuy | pukyuta llamk'apuy]

Wamp'una last'a

Kikin ruraqpa llamk'anankuna

Suti k'itikuna

Ñawra rikch'akuykuna

Rikunakuna

Aswan

Maskay

Wamp'una

Ch'ipachiy/hawaman churay

Llamk'anakuna

Huk simikunapi