Taqna suyu nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
Sin resumen de edición |
||
| Siq'i 4: | Siq'i 4: | ||
{| border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" align="center" |
{| border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" align="center" |
||
|- bgcolor="#006400" |
|- bgcolor="#006400" |
||
| <font size="+0" color="white">'''Taqna suyu <br |
| <font size="+0" color="white">'''Taqna suyu <br> <small> Taqna jach'a suyu </small> <br> <small> Departamento de Tacna </small> '''</font> |
||
|} |
|} |
||
|- |
|- |
||
| Siq'i 41: | Siq'i 41: | ||
| [[Simi]]kuna || [[kastilla simi]] |
| [[Simi]]kuna || [[kastilla simi]] |
||
|- bgcolor="#FFFFFF" |
|- bgcolor="#FFFFFF" |
||
| [[Runa]]kuna || 288 |
| [[Runa]]kuna || 288 781 <small>(inei 2007)</small> |
||
|- bgcolor="#FFFFFF" |
|- bgcolor="#FFFFFF" |
||
| [[Runa ñit'inakuy]] || - runa / km² <small>()</small> |
| [[Runa ñit'inakuy]] || - runa / km² <small>()</small> |
||
| Siq'i 51: | Siq'i 51: | ||
| Kamasqa wata || {{pun|25|6|1875}} |
| Kamasqa wata || {{pun|25|6|1875}} |
||
|- bgcolor="#FFFFFF" |
|- bgcolor="#FFFFFF" |
||
| [[Kamachiq runa]] || |
| [[Kamachiq runa]] || Juan Tonconi Quispe <br><small>(2019–2022)</small> |
||
|- bgcolor="#FFFFFF" |
|- bgcolor="#FFFFFF" |
||
|[[Karu rimay yupay]] || |
|[[Karu rimay yupay]] || |
||
| Siq'i 71: | Siq'i 71: | ||
|} |
|} |
||
'''Taqna suyu''' nisqaqa ([[aymara simi]]pi: ''Taqna jach'a suyu''; [[kastilla simi]]pi: ''Departamento de Tacna'') [[Piruw]] mama llaqtapi huk suyum. Uma llaqtanqa [[Taqna]] llaqtam. |
'''Taqna suyu''' nisqaqa ([[aymara simi]]pi: ''Taqna jach'a suyu''; [[kastilla simi]]pi: ''Departamento de Tacna'') [[Piruw]] mama llaqtapi huk suyum. Uma llaqtanqa [[Taqna]] llaqtam. |
||
== Wiñay kawsay == |
|||
Kamasqa {{pun|25|6|1875}}. |
|||
== Allpa saywachi == |
== Allpa saywachi == |
||
| Siq'i 78: | Siq'i 81: | ||
* '''[[Q'asa]]kuna:''' Campanallane (5.000 m) Candaravepi; El Viento (5.000 m) Taqnapi Huaytirepiwan; Lepiche ( 4.850 m) Candaravepi. |
* '''[[Q'asa]]kuna:''' Campanallane (5.000 m) Candaravepi; El Viento (5.000 m) Taqnapi Huaytirepiwan; Lepiche ( 4.850 m) Candaravepi. |
||
== Pulitika |
== Pulitika rakiy == |
||
Tawa pruwinsyanmi kan. |
Tawa pruwinsyanmi kan. |
||
{| class={{tablabonita}}; style="width:40%;" border="1" |
{| class={{tablabonita}}; style="width:40%;" border="1" |
||
|- |
|- |
||
| Siq'i 175: | Siq'i 177: | ||
* [[Santa Mariya (Tarata)|Santa Mariya]], mawk'a llaqta |
* [[Santa Mariya (Tarata)|Santa Mariya]], mawk'a llaqta |
||
* [[Qala Qala mach'aykuna]] |
* [[Qala Qala mach'aykuna]] |
||
== |
== Willay pukyukuna == |
||
<references/> |
<references/> |
||
== Hawa t'inkikuna == |
== Hawa t'inkikuna == |
||
00:52 1 mar 2019-pa llamk'apusqan
| ||
|---|---|---|
| ||
| Taqna | ||
| Saywitu | Wallqanqa | |
.svg) | ||
 | ||
| Unancha | ||
 | ||
| . | ||
| Mama llaqta |  Piruw
| |
| Tinkurachina siwikuna | ||
| Pruwinsyakuna | 4 | |
| Distritukuna | 26 | |
| Uma llaqta | Taqna | |
| Simikuna | kastilla simi | |
| Runakuna | 288 781 (inei 2007) | |
| Runa ñit'inakuy | - runa / km² () | |
| Hallka k'iti kanchar | 16.075 km² | |
| Hanaq kay | - m | |
| Kamasqa wata | 25 ñiqin inti raymi killapi 1875 watapi | |
| Kamachiq runa | Juan Tonconi Quispe (2019–2022) | |
| Karu rimay yupay | ||
| Pacha suyu | UTC-5 | |
| Qhichwa simipi llika tiyanan | ||
| Kastilla simipi llika tiyanan | regiontacna.gob.pe | |
| Taqna suyup pruwinsyankuna | ||
| ||
Taqna suyu nisqaqa (aymara simipi: Taqna jach'a suyu; kastilla simipi: Departamento de Tacna) Piruw mama llaqtapi huk suyum. Uma llaqtanqa Taqna llaqtam.
Wiñay kawsay
Kamasqa 25 ñiqin inti raymi killapi 1875 watapi.
Allpa saywachi
- Urqukuna: Jach'aqullu (5.690 m) - Kasiri - Tutupaka (5.505 m) - Wankuni (5.567 m) - Barroso rit'i urqu (5.742 m) - Yukamani (5.508 m); Walla: Barroso walla
- Quchakuna: Ariquta (Aricota) - Such'i qucha - Wilaquta
- Mayukuna: Lukumpa mayu - Sama mayu - Kaplina mayu - Uchusuma mayu.
- Q'asakuna: Campanallane (5.000 m) Candaravepi; El Viento (5.000 m) Taqnapi Huaytirepiwan; Lepiche ( 4.850 m) Candaravepi.
Pulitika rakiy
Tawa pruwinsyanmi kan.
| Pruwinsya | Runakuna (2007)[1] | Uma llaqta |
|---|---|---|
| Jorge Basadre | 9.872 | Lukumpa |
| Kantarawi | 8.373 | Kantarawi |
| Taqna | 262.731 | Taqna |
| Tarata | 7.805 | Tarata |
Simikuna
| Pruwinsya | Kastilla simita rimaqkuna /1 | % | Indihina simita rimaqkuna /1, /2 | % |
|---|---|---|---|---|
| Candarave | 5,952 | 77.4 | 1,729 | 22.5 |
| Jorge Basadre | 7,228 | 79.3 | 1,889 | 20.7 |
| Taqna | 192,471 | 80.2 | 47,389 | 19.7 |
| Tarata | 5,875 | 81.7 | 1,311 | 18.2 |
| Llapan | 211,526 | 80.1 | 52,318 | 19.8 |
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [2]
Karu puriy
Yachachiy
- Wawa wasikuna : 169
- Huch'uy yachay wasikuna: 208
- Chawpi yachay wasikuna: 104
- Yachay sunturkuna
Suyupi paqarisqa
Kaypipas qhaway
- Kaplina mayu
- Santa Mariya, mawk'a llaqta
- Qala Qala mach'aykuna
Willay pukyukuna
Hawa t'inkikuna
|
|
Taqna suyu | 
|
|---|---|---|
| Uma llaqta: Taqna | ||
| Pruwinsyakuna: Jorge Basadre • Kantarawi • Taqna • Tarata | ||
| Urqukuna: Awki Taypi • Barroso • Chunta Qullu • Chupikiña • El Fraile • Iñuma • Jach'a Qullu • Jisk'a Larqanku • Khuruña • Larqanku • Pawqarani • Q'asiri • Tutupaka • Wanq'uni • Wiyacha • Yukamani; Walla: Barroso walla | ||
| Mayukuna: Lukumpa mayu • Sama mayu • Kaplina mayu • Uchusuma mayu | ||
| Quchakuna: Such'i qucha • Wilaquta | ||
| Mawk'a llaqtakuna: Mikulla • Tukipala mach'ay |
|
Suyukuna (Piruw) |
|
|---|---|---|
| Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku |