Machu Pikchu nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin
Sin resumen de edición |
Sin resumen de edición |
||
Siq'i 33: | Siq'i 33: | ||
|colspan="2" style="text-align:center; font-size:smaller" |[[Rikcha:Machu Picchu seen from Huayna Picchu.jpg|290px|]]<br /> |
|colspan="2" style="text-align:center; font-size:smaller" |[[Rikcha:Machu Picchu seen from Huayna Picchu.jpg|290px|]]<br /> |
||
|} |
|} |
||
'''Machu Pikchu''' icha '''Patallaqta'''<ref>[http://cultura.elpais.com/cultura/2012/03/19/actualidad/1332184295_464685.html «Machu Picchu se llamaba Patallaqta: Una historiadora basa en un documento del siglo XVI el descubrimiento del primer nombre de la ciudad inca»], ''El País'', 2012-03-19.</ref> nisqaqa ([[QSHKS]] qillqaypi: ''Machu Piqchu'' icha ''Machu Pijchu''), [[Piruw]]pi, [[Qusqu suyu]]pi kaq mawk'a [[llaqta]]m, [[Inka]]kunap qhipaq [[pukara]]nmi karqan. |
'''Machu Pikchu'''icha '''Machupíkchu''' <ref> Lira y Mejía: '' Diccionario quechua -castellano (2008) URP, Lima.</ref> icha '''Patallaqta'''<ref>[http://cultura.elpais.com/cultura/2012/03/19/actualidad/1332184295_464685.html «Machu Picchu se llamaba Patallaqta: Una historiadora basa en un documento del siglo XVI el descubrimiento del primer nombre de la ciudad inca»], ''El País'', 2012-03-19.</ref> nisqaqa ([[QSHKS]] qillqaypi: ''Machu Piqchu'' icha ''Machu Pijchu''), [[Piruw]]pi, [[Qusqu suyu]]pi kaq mawk'a [[llaqta]]m, [[Inka]]kunap qhipaq [[pukara]]nmi karqan. |
||
Hacha hacha sumaqkay rankachikuqyuq, Machupíkchu pukara <ref>Escritura de Mario Mejía en Diccionario quechua castellano ISBN 978-9972-236-70-9 </ref> tiyaykan hatikasa Qosqo chawpi Antikunapi. Kaykan 2.430 t. q. s. h. <ref> Tatkikuna qucha s'iqin hananpi. </ref>[[Qusqu|. Qusqu]] (''Qosqo'') <ref>Qheswa-español-qheswa / Simi taqe; Qosqo - Perú, 1995 </ref> llaqtamantaqa 70 km. <ref> 1 km = huk waranqa tatkikuna </ref> karum. |
Hacha hacha sumaqkay rankachikuqyuq, Machupíkchu pukara <ref>Escritura de Mario Mejía en Diccionario quechua castellano ISBN 978-9972-236-70-9 </ref> tiyaykan hatikasa Qosqo chawpi Antikunapi. Kaykan 2.430 t. q. s. h. <ref> Tatkikuna qucha s'iqin hananpi. </ref>[[Qusqu|. Qusqu]] (''Qosqo'') <ref>Qheswa-español-qheswa / Simi taqe; Qosqo - Perú, 1995 </ref> llaqtamantaqa 70 km. <ref> 1 km = huk waranqa tatkikuna </ref> karum. |
17:35 14 hun 2017-pa llamk'apusqan
| |||
---|---|---|---|
Machu Pikchu | |||
Mama llaqta | Piruw | ||
Tinkurachina siwikuna | 13°09′47″S, 72°32′44″O | ||
Laya | Yachay tarpuy / Sallqa pacha | ||
Akllanasqa watapi | 1983 | ||
Kritiryukuna | i, iii, vii, ix | ||
Llika tiyanan | |||
Machu Pikchu (Wayna Pikchumanta rikusqa) | |||
Machu Pikchuicha Machupíkchu [1] icha Patallaqta[2] nisqaqa (QSHKS qillqaypi: Machu Piqchu icha Machu Pijchu), Piruwpi, Qusqu suyupi kaq mawk'a llaqtam, Inkakunap qhipaq pukaranmi karqan.
Hacha hacha sumaqkay rankachikuqyuq, Machupíkchu pukara [3] tiyaykan hatikasa Qosqo chawpi Antikunapi. Kaykan 2.430 t. q. s. h. [4]. Qusqu (Qosqo) [5] llaqtamantaqa 70 km. [6] karum.
Manam hayk'appas Ispañamanta awqakuna chay llaqtata tarirqaptinku, chinkaykurqan. 1911 watapi USA-manta wiñay kawsay yachaqmi, Hiram Bingham, tarirqan; llapan Pacha runakuna musyananpaq. Kunanqa tukuy tiksi muyumanta Piruwman hamuykuq karu puriqkunap lliwmanta aswan watukusqanmi llaqta.
1986 watapis UNESCO nisqa Tukuy runakunap qhapaq kaynin rimarirqan.
2007 watapi 7 ñiqin anta situwa killapi p'unchawpi Bernard Weber sutiyuq runap paqarichisqan New Open World Corporation (NOWC) nisqa Suwisa ruruchina Machu Pikchutaqa Musuq Qanchisnintin Tiksimuyu Achachilla nisqap huk achachillanmi kanman rimarirqan.
Saywitukuna
-
Piruwpi tiyay
-
Machu Pikchup saywitun
-
Willkamayu qhichwapi tiyay
Kaypipas qhaway
- Machu Pikchu willkachasqa ñawpa suyu
- Wayna Pikchu
- Inka
- Pachakutiq Inka Yupanki
- Wayna Pikchu
- Chuqik'iraw
- Willkamayu
- Piruwpi amachasqa sallqa suyukuna
Tukuy runakunap qhapaq kaynin (Piruw):
- Naska siq'ikuna
- Wantar Chawin
- Muchik
- Lima (Mawk'a llaqta)
- Ariqipa (Mawk'a llaqta)
- Karal
- Chan Chan
Pukyukuna
- ↑ Lira y Mejía: Diccionario quechua -castellano (2008) URP, Lima.
- ↑ «Machu Picchu se llamaba Patallaqta: Una historiadora basa en un documento del siglo XVI el descubrimiento del primer nombre de la ciudad inca», El País, 2012-03-19.
- ↑ Escritura de Mario Mejía en Diccionario quechua castellano ISBN 978-9972-236-70-9
- ↑ Tatkikuna qucha s'iqin hananpi.
- ↑ Qheswa-español-qheswa / Simi taqe; Qosqo - Perú, 1995
- ↑ 1 km = huk waranqa tatkikuna
Hawa t'inkikuna
- Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Machu Pikchu.