Ch'antasqa tuktuyuq rikch'aq ayllu nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin
Contenido eliminado Contenido añadido
* mayu waych'a ''(Senecio brasiliensis)'' |
Rikch'aqkuna |
||
| Siq'i 19: | Siq'i 19: | ||
'''Ch'antasqa tuktuyuq rikch'aq ayllu''' ''(familia Compositae ''icha'' Asteraceae)'' nisqaqa huk [[yura]]kunap [[rikch'aq ayllu]]nmi. Ch'antasqa tuktuyuq nisqap [[wayta]]nkunaqa achka ch'iñicha tuktuyuqmi, [[pila tuktucha]]kunam, [[qallu tuktucha]]kunapas. |
'''Ch'antasqa tuktuyuq rikch'aq ayllu''' ''(familia Compositae ''icha'' Asteraceae)'' nisqaqa huk [[yura]]kunap [[rikch'aq ayllu]]nmi. Ch'antasqa tuktuyuq nisqap [[wayta]]nkunaqa achka ch'iñicha tuktuyuqmi, [[pila tuktucha]]kunam, [[qallu tuktucha]]kunapas. |
||
== Rikch'aqkuna == |
|||
Kaymi huk |
Kaymi huk ch'antasqa tuktuyuq yurakuna: |
||
* [[warmi-warmi]] ''(Ageratum conyzoides)'' |
* [[warmi-warmi]] ''(Ageratum conyzoides)'' |
||
* [[marqhu]] ''(Ambrosia peruviana)'' |
* [[marqhu]] ''(Ambrosia peruviana)'' |
||
| Siq'i 58: | Siq'i 59: | ||
* [[chinchirkuma]] ''(Mutisia hirsuta, Mutisia acuminata)'' |
* [[chinchirkuma]] ''(Mutisia hirsuta, Mutisia acuminata)'' |
||
* [[pillwis]] ''(Ophryosporus chilca)'' |
* [[pillwis]] ''(Ophryosporus chilca)'' |
||
* [[ |
* [[sut'uma]] ''(Perezia spp.)'' |
||
** [[qupa sut'uma]] ''(Perezia coerulescens)'' |
|||
** [[t'ika sut'uma]] ''(Perezia multiflora)'' |
|||
** [[china sut'uma]] ''(Perezia weberbaueri)'' |
|||
** [[urqu sut'uma]] ''(Perezia pinnatifida)'' |
|||
* [[lakwas]], [[llakhun]] ''(Polymnia sonchifolia)'' |
* [[lakwas]], [[llakhun]] ''(Polymnia sonchifolia)'' |
||
* [[killkiña]] ''(Porophyllum ruderale)'' |
* [[killkiña]] ''(Porophyllum ruderale)'' |
||
09:43 9 sit 2010-pa llamk'apusqan
| Ch'antasqa tuktuyuq rikch'aq ayllu | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||
| Mit'an kamay | |||||||||||
| |||||||||||
| Subfamilias | |||||||||||
Ch'antasqa tuktuyuq rikch'aq ayllu (familia Compositae icha Asteraceae) nisqaqa huk yurakunap rikch'aq ayllunmi. Ch'antasqa tuktuyuq nisqap waytankunaqa achka ch'iñicha tuktuyuqmi, pila tuktuchakunam, qallu tuktuchakunapas.
Rikch'aqkuna
Kaymi huk ch'antasqa tuktuyuq yurakuna:
- warmi-warmi (Ageratum conyzoides)
- marqhu (Ambrosia peruviana)
- ahinhu (Artemisia absinthum)
- ch'illka (genus Baccharis: Baccharis polyantha (Qusqu suyupi), Baccharis salicifolia (Qusqu suyupi, Buliwyapiwan), Baccharis prostata (Buliwyapi). Qhawariy, ch'illka nispa kaykunatapas ninku: Verbesina latisquemata, Fluorencia campestris)
- t'ula (Baccharis sp.)
- miyu-miyu (Baccharis coridifolia)
- kimsa inchu, kimsa k'uchu (Baccharis genistelloides)
- sach'a t'ula (Baccharis microphylla)
- tayanku (Baccharis odorata)
- llawlli (Barnadesia horrida)
- makacha (Bellis sp.)
- muni (Bidens sp.)
- q'illu t'ika, uchuq'aspa (Calendula officinalis)
- chukirawa (Chuquiraga jussieui)
- wamanpinta (Chuquiraga spinosa)
- panti (Cosmos peucedanifolius)
- misuka, misiku (Cosmos sp.)
- phuña (Culcitium sp.)
- yuraq phuña (Culcitium canescens)
- puka phuña (Culcitium rufescens)
- sankurima (Espeletia sp.)
- ayapana (Eupatorium ayapana)
- manka p'aki (Eupatorium sternbergianum)
- sinki (Fluorencia tortuosa)
- markhu (Franseria artemisioides, Artemisia arborescens)
- wira-wira (Gnaphalium cheiranthifolium, Gnaphalium vira-vira)
- q'itu-q'itu (Gnaphalium spicatum)
- ch'iri-ch'iri (Grindelia boliviana)
- qutu kiswar (Gynoxys sp.)
- inti wayta, inti t'ika (Helianthus annuus)
- taruka rinri (Hieracium herrerae), (Hieracium mandonii)
- misk'i pilli (Hypochaeris andina GRISEB)
- philli-philli, pilli-pilli (Hypochaeris sonchoides)
- pilliyuyu (Lactuca sativa)
- uchuylla p'anqa siya, waku, waska siya (Mikania cordifolia)
- chinchir wayta (Mutisia hirsuta)
- chinchirkuma (Mutisia hirsuta, Mutisia acuminata)
- pillwis (Ophryosporus chilca)
- sut'uma (Perezia spp.)
- qupa sut'uma (Perezia coerulescens)
- t'ika sut'uma (Perezia multiflora)
- china sut'uma (Perezia weberbaueri)
- urqu sut'uma (Perezia pinnatifida)
- lakwas, llakhun (Polymnia sonchifolia)
- killkiña (Porophyllum ruderale)
- piki pichana (Schkuhria octoaristata)
- kachalawa (Schkuhria pinnata, Schkuhria octoaristata)
- waych'a (Senecio clivicolus)
- mayu waych'a (Senecio brasiliensis)
- wachuka (Senecio multidentatus)
- chachaq'uma (Senecio nutans - ama chachakumawan pantaychu)
- wira-wira (Senecio oudberkiaefolius)
- maych'a (Senecio pseudotites)
- chakampuka (Senecio rudbeckaefolius)
- wamanripa (Senecio tephrosioides)
- asnan qura (Senecio vulgaris)
- qalti (Siegesbeckia orientalis)
- kalastu (Smallanthus glabratus, Smallanthus parviceps)
- qasaqaña (Sonchus sp.)
- kichka-kichka, leche-leche (Sonchus asper)
- salsa-salsa, leche-leche (Sonchus oleraceus)
- chikchipa (Tagetes mandoni)
- wakatay (Tagetes minuta, Tagetes elliptica)
- saqa-saqa, pilli-pilli (Taraxacum officinale)
- q'illu sisa (Verbesina encelioides)
- sunch'u (Viguiera mandonii, Viguiera lanceolata)
- allqukiska (Xanthium spinosum, Xanthium catharticum)