Aqumayu pruwinsya nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin

Wikipediamanta
Contenido eliminado Contenido añadido
CaTi0604 (rimanakuy | llamk'apusqakuna)
simikuna
Musuqllaqta distritu (Aqumayu)
Siq'i 68: Siq'i 68:
'''[[Qucha]]kuna:''' Aqumayu pruwinsyapiqa tawa aswan hatun [[qucha]]m:
'''[[Qucha]]kuna:''' Aqumayu pruwinsyapiqa tawa aswan hatun [[qucha]]m:
*[[Aqupiya qucha]] ([[Aqupiya]] llaqta ñiqpi)
*[[Aqupiya qucha]] ([[Aqupiya]] llaqta ñiqpi)
*[[Pampamarka qucha]]wan [[Asnaqucha]] ([[Musuqllaqta (Aqumayu)|Musuqllaqta]] ñiqpi)
*[[Pampamarka qucha]]wan [[Asnaqucha]] ([[Musuqllaqta distritu (Aqumayu)|Musuqllaqta]] ñiqpi)
*[[Pumaqanchi qucha]] ([[Pumaqanchi]] llaqta ñiqpi)
*[[Pumaqanchi qucha]] ([[Pumaqanchi]] llaqta ñiqpi)


Uchuy quchakuna: Maqpi (Umacha), Waywaqucha ([[Aqumayu distritu|Aqumayu]]), Yanaqucha ([[Musuqllaqta distritu|Musuqllaqta]]) Qiwaqucha ([[Pumaqanchi distritu|Pumaqanchi]]), Hurinuqucha, Tiktiqucha ([[Aqupiya distritu|Aqupiya]]), Chinaqucha ''(Hembra)'', Machu [[Sankarara distritu|Sankarara]];
Uchuy quchakuna: Maqpi (Umacha), Waywaqucha ([[Aqumayu distritu|Aqumayu]]), Yanaqucha ([[Musuqllaqta distritu (Aqumayu)|Musuqllaqta]]) Qiwaqucha ([[Pumaqanchi distritu|Pumaqanchi]]), Hurinuqucha, Tiktiqucha ([[Aqupiya distritu|Aqupiya]]), Chinaqucha ''(Hembra)'', Machu [[Sankarara distritu|Sankarara]];


'''[[Urqu]]kuna:'''
'''[[Urqu]]kuna:'''
Siq'i 99: Siq'i 99:
| [[Aqus]]
| [[Aqus]]
|-
|-
| [[Musuqllaqta distritu|Musuqllaqta]]
| [[Musuqllaqta distritu (Aqumayu)|Musuqllaqta]]
| [[Musuqllaqta (Aqumayu)|Musuqllaqta]]
| [[Musuqllaqta (Aqumayu)|Musuqllaqta]]
|-
|-
Siq'i 145: Siq'i 145:
|align="right" |89.0
|align="right" |89.0
|-
|-
| [[Musuqllaqta distritu|Musuqllaqta]]
| [[Musuqllaqta distritu (Aqumayu)|Musuqllaqta]]
|align="right" |165
|align="right" |165
|align="right" |9.9
|align="right" |9.9
Siq'i 185: Siq'i 185:
== Musiku ==
== Musiku ==
== Karu puriy ==
== Karu puriy ==
* Waqrapukara ([[Musuqllaqta distritu]]pi)
* Waqrapukara ([[Musuqllaqta distritu (Aqumayu)|Musuqllaqta distritupi]])
== Raymikuna ==
== Raymikuna ==
== Yachay tarpuy ==
== Yachay tarpuy ==

19:42 11 awu 2009-pa llamk'apusqan

Aqumayu pruwinsya
Qusqu, Qusqu suyup uma llaqtan
Saywitu Wallqanqa
Unancha
.
Mama llaqta Piruw
Tinkurachina siwikuna
Uma llaqta Aqumayu llaqta
Suyu Qusqu suyu
Distritukuna 7
Simikuna qhichwa simi, kastilla simi
Runakuna 27.704 (2005)
Runa ñit'inakuy 29,2 runak./km² (2005)
Hallka k'iti kanchar 948,22 km²
Hanaq kay - m
Kamasqa wata
Kuraka Moises Ramos Villares
Karu rimay yupay
Pacha suyu
Llika tiyanan [www.]

Aqumayu pruwinsya (kastilla simipi: Provincia de Acomayo) nisqaqa Qusqu suyupi, Piruw mama llaqtapi, huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Aqumayu llaqtam.

Allpa saywachi

Sallqa suyukuna: Qhichwa, Suni (Javier Pulgar Vidal)

Quchakuna: Aqumayu pruwinsyapiqa tawa aswan hatun qucham:

Uchuy quchakuna: Maqpi (Umacha), Waywaqucha (Aqumayu), Yanaqucha (Musuqllaqta) Qiwaqucha (Pumaqanchi), Hurinuqucha, Tiktiqucha (Aqupiya), Chinaqucha (Hembra), Machu Sankarara;

Urqukuna:

Mayukuna: Apurimaq mayu - Aqumayu - Kachimayu - Marpamayu - Wililli

Uchuy mayukuna: Qullqamach'ay (Aqumayu distritu), Q'intir (Sankarara), Waqar, K'ayasqmayu (Llaqtapampa), Chakamayu (Taqtabamba), Q'aqawa (Santo Domingo), Qaywa, Pumaqanchi (Pumaqanchi), Unusi, Mayusa, Tikuna (Ch'usiqani)

Chiriqunuy

Flora Faunapas

Pulitika rakiy

Aqumayu pruwinsyapiqa qanchis distritum.

Distritu Uma llaqta
Aqumayu Aqumayu
Aqupiya Aqupiya
Aqus Aqus
Musuqllaqta Musuqllaqta
Pumaqanchi Pumaqanchi
Runtukan Runtukan
Sankarara Sankarara

Pumaqanchi distrituqa aswan hatun distritum Qusqu suyupi.

Wiñay kawsay

Runakuna

Simikuna

Pruwinsyapiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.

Distritu Kastilla simita rimaqkuna /1 % Indihina simita rimaqkuna /1, /2 %
Aqumayu 1,161 24.7 3,537 75.3
Aqupiya 181 8.0 2,087 92.0
Aqus 245 10.8 2,028 89.0
Musuqllaqta 165 9.9 1,494 90.1
Pumaqanchi 658 9.2 6,505 90.7
Runtukan 46 1.8 2,552 97.4
Sankarara 357 10.8 2,937 88.8
Llapan 2,813 11.7 21,140 88.1

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: [1]

Musiku

Karu puriy

Raymikuna

Yachay tarpuy

Yachaychiy

Pumaqanchi llaqtapim kan yachay wasikunapas.

Pruwinsyapi paqarisqa runakuna

Apaykachana

Iñi

Pukyukuna

  1. www.inei.gob.pe/ (2007)

Hawa t'inkikuna

Wallqanqa (Qusqu) Qusqu suyu Unancha (Qusqu)
Uma llaqta: Qusqu
Puruwinsiyakuna: AntaAqumayuK'anasKhallkaKiskachayKillapampaParuruPawqartampuQanchiQispiqanchiQusquUrupampa
Amachasqa sallqa suyukuna: Machiqinqa ayllu llaqta risirwaMachu Pikchu willkachasqa ñawpa suyuManu mamallaqta parkiMegantoni mamallaqta willkachasqaUtishi mamallaqta parki
Urqukuna: AkichwaAlqamarinayuqAmruqaAnqasquchaApu QañakwayApuy PadreyocAwsanqatiAwsanqati (Sayapata)AyakachiBonantaChakiriyuqChawpimayuChikunChimpullaChinchinaChuqisapraChukitakarpuChumpiCh'uñunaGrau‎HalanikunaHalanqumaHapu PuntaHatun AllpapataHatun UmaHatunkampaHatunñanu PuntaIskina IskupitaniKampallaKimsachataKisuq'ipinaKiswarKunkaKuntur IkiñaKunturqutaKunturwachanaMarkuniMilluMuskayaMuyuqNinaparaquPachantaPadreyocPalkayPantaPantipataPitusiray‎Puka PukaPuka PuntaPumanutaPumasilluPumawank'aQ'umirquchaQallanqatiQhapaqsayaQillqa (Qusqu)Qiluqanuqa‎ • Qullpa AnantaQullqiQullqip'unquQuriwayrachinaQuyllurpuñunaQuysupakanaSaksarayuqSallqantaySallqantay (Qispiqanchi)San BraulioSanta KatalinaSasawiniSawasiraySinaqaraSuqchupampa SurayTakusiriTukarwayUqhupampaWalawantayWamantayWaqay WillkaWasaquchaWayanayWaykintaniWayna PikchuWayruru PunkuWila JaqhiWillka WiqiWisk'achaniYanaqaqaYana UrquYayamari - Wallakuna: Willkanuta wallaWillkapampa wallaRaya wallaUrupampa walla
Quchakuna: Amayani quchaAqupiya quchaAsnaquchaLankilayuLukri quchaPampamarka quchaPichqaquchaPiuray quchaPumaqanchi quchaQ'illuquchaSinkrinaquchaSiwinaquchaUrqus quchaWakarpayWaypu quchaYanaqucha
Mayukuna: Apurimaq mayuInampari mayuPinchimurumayuWillkamayu
Runa llaqtakuna: AmarakaeriAshaninkaK'anaMachiqinqaPiruQhichwaQhichwaQ'irusYurakari
Qusqu suyupi rimaykuna: ashaninkaarawakaharakmbetkastillamachiqinqaqhichwa
Mawk'a llaqtakuna: ChinchiruChuqik'irawHuch'uy QusquMachu PikchuMurayMuyuqmarkaQ'inquQurikanchaRaqch'iRusaspataSaksaywamanTampumach'ayTarawasiTipunWamanmarkaWayna PikchuWillkapampaÑusta Hisp'ana
Wallqanqa (Piruw) Suyukuna (Piruw) Unancha (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku
Kaypiqa {{Stub}} plantillam kachkan. Kay plantillataqa manañam llamk'achinchikchu. Chayrayku kay qillqamanta qichusqa kachun.
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Aqumayu_pruwinsya&oldid=196770" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)