Pichincha marka nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin

Wikipediamanta
Contenido eliminado Contenido añadido
CaTi0604 (rimanakuy | llamk'apusqakuna)
CaTi0604 (rimanakuy | llamk'apusqakuna)
Sin resumen de edición
Siq'i 4: Siq'i 4:
{| border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" align="center"
{| border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" align="center"
|- bgcolor="#006400"
|- bgcolor="#006400"
| <font size="+1" color="white">'''Pichincha marka'''</font>
| <font size="+0,5" color="white">'''Pichincha marka'''</font>
|}
|}
|-
|-
Siq'i 37: Siq'i 37:
| [[Uma llaqta]] || [[Kitu]]
| [[Uma llaqta]] || [[Kitu]]
|- bgcolor="#FFFFFF"
|- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Simi]]kuna || [[kastilla simi]]
| [[Simi]]kuna || [[kastilla simi]], [kichwa|kichwa simi]]
|- bgcolor="#FFFFFF"
|- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Runa]]kuna || 2.536.195 <small>(2003)
| [[Runa]]kuna || 2.536.195 <small>(2003)
Siq'i 53: Siq'i 53:
| [[Pacha suyu]] ||
| [[Pacha suyu]] ||
|- bgcolor="#FFFFFF"
|- bgcolor="#FFFFFF"
| Llika tiyanan || [www.]
| [[Qhichwa simi]]pi <br> llika tiyanan||[www.]
|- bgcolor="#FFFFFF"
| [[Kastilla simi]]pi <br> llika tiyanan||[http://www.pichincha.gov.ec/ pichincha.gov.ec]
|-
!colspan="2" align="center" bgcolor="#006400" style="text-align:center; font-size:larger; | <font color=white> '''Pichincha markap kitinkuna'''
|-bgcolor="#FFFFFF"
|colspan="2" style="text-align:center; font-size:smaller" |[[image:Mapa de Pichincha.PNG|290px]]
|-
|-
! colspan="2" |
|}
|}
[[File:Mapa de Pichincha.PNG|thumb|right|290px|Pichincha markapi kitikuna]]
'''Pichincha marka''' nisqaqa huk [[marka]]m [[Ikwadur]] mama llaqtapi. Uma llaqtanqa [[Kitu]] llaqtam.
'''Pichincha marka''' nisqaqa huk [[marka]]m [[Ikwadur]] mama llaqtapi. Uma llaqtanqa [[Kitu]] llaqtam.


== Allpa saywachi ==
== Allpa saywachi ==
[[Image:Ecuador SanAntoniodePichincha MitaddelMundo equatorline.JPG|thumb|left|180px|[[San Antonio de Pichincha]], "Mitad del Mundo"]]
[[Image:Ecuador SanAntoniodePichincha MitaddelMundo equatorline.JPG|thumb|left|160px|[[San Antonio de Pichincha]], "Mitad del Mundo"]]
* '''[[Ikwadurpi amachasqa sallqa suyukuna|Amachasqa suyukuna]]:''' [[Kayampi Kuka risirwa]] - [[Pasochoa risirwa]] - [[Pululawa risirwa]]
* '''[[Ikwadurpi amachasqa sallqa suyukuna|Amachasqa suyukuna]]:''' [[Kayampi Kuka risirwa]] - Makipuquna risirwa - [[Pasochoa risirwa]] - [[Pululawa risirwa]] - [[Qutuphaqsi mama llaqta parki]]
* '''[[Urqu]]kuna''': [[Antisana]] - [[Illinisa]] - [[Kayampi urqu|Kayampi]] - [[Pichincha]] - [[Pululawa]] - [[Rumiñawi urqu|Rumiñawi]] - [[Sunqu (nina urqu)|Sunqu]] - [[Pasochoa]]
* '''[[Urqu]]kuna''': [[Antisana]] - [[Atakasu]] nina urqu 4.750 m (Mejía, Alóag kitilli) - [[Illinisa]] 5.116 m (Mejía, Chawpi kitilli) - [[Italó]] nina urqu - [[Kayampi urqu|Kayampi]] 5.790 m (Kayampi kiti, Kayampi kitilli) - [[La Viudita]] 4.000 m (Mejía, Tampillu kitilli) - [[Pasochoa]] 4.199 m (Mejía, Uyumbichu / Machachi) - [[Pichincha]] (Wawa Pichincha nina urqu, Ruku Pichincha urqu) - [[Pululawa]] - [[Rumiñawi urqu|Rumiñawi]] 4.722 m (Mejía, Tampillu / Uyumwichu)- [[Qutuphaqsi]] - [[Sinchulawa]] 4.916 m (Mejía, Machachi kitilli) - [[Sara-Urqu]] 4.676 m (Kayampi kiti, Kayampi kitilli) - [[Sunqu (nina urqu)|Sunqu]] 4.788 m

* '''[[Mayu]]kuna:'''

* '''[[Qucha]]kuna:''' [[Qhariqucha]]
* '''[[Mayu]]kuna:''' Abundancia mayu - Achiote mayu - Achutillu mayu (''Achotillo'') - Alampi mayu (''Alambí'') - Bagasal mayu - Bravo mayu - Cabuyal mayu - Canchupi mayu - Caoní mayu - Chalguayacu Chico mayu - Cinto mayu - Inga mayu - Jordán mayu - Macallares mayu - Mindo mayu - Mojarrero mayu - Mulaute mayu - Nambillo mayu - Pachijal mayu - Pita mayu - Pitsara mayu (Pitzará) - Sábalo mayu - Saluya mayu (Saloya) - San Antonio mayu - San Dimas mayu - San Pedro mayu - Santa Klara mayu - Silanchi mayu (Silanche) - Silanche Chico mayu - Tinas mayu (Las Tinas) - Yuraqmayu (''Río Blanco'')
* '''[[Qucha]]kuna:''' [[Qhariqucha]] - Boyeros qucha - Yuyus qucha (''Yuyos'')
* '''[[Phaqcha]]kuna:''' Chirapi phaqcha - Pirawa phaqcha (''La Piragua'')


== Flora Faunapas ==
== Flora Faunapas ==
Siq'i 72: Siq'i 79:
Pusaq [[kiti]]nmi kan.
Pusaq [[kiti]]nmi kan.


{| class={{tablabonita}}; style="width:35%;" border="1"
{| class={{tablabonita}}; style="width:40%;" border="1"
|-
|-
|- style="background:DarkRed; color:white"
|- style="background:DarkRed; color:white"
! '''Kiti'''
! '''Kiti'''
! '''Runakuna (''inec'' 2001)'''
! '''Hallka k'iti k'anchar (km²)'''
! '''Uma llaqta'''
! '''Uma llaqta'''
|-
|-
| [[Kayampi kiti|Kayampi]]
| [[Kayampi kiti|Kayampi]]
| align=right| 69.800
| align=right| 1.350
| [[Kayampi llaqta|Kayampi]]
| [[Kayampi llaqta|Kayampi]]
|-
|-
| [[Mejía kiti|Mejía]]
| [[Mejía kiti|Mejía]]
| align=right| 62.888
| align=right| 1.459
| [[Machachi]]
| [[Machachi]]
|-
|-
| [[Pedro Moncayo kiti|Pedro Moncayo]]
| [[Pedro Moncayo kiti|Pedro Moncayo]]
| align=right| 25.594
| align=right| 333
| [[Tabacundo]]
| [[Tabacundo]]
|-
|-
| [[Pedro Vicente Maldonado kiti|Pedro Vicente Maldonado]]
| [[Pedro Vicente Maldonado kiti|Pedro Vicente Maldonado]]
| align=right| 9.965
| align=right| 657
| [[Pedro Vicente Maldonado llaqta|Pedro Vicente Maldonado]]
| [[Pedro Vicente Maldonado llaqta|Pedro Vicente Maldonado]]
|-
|-
| [[Puerto Quito kiti|Puerto Quito]]
| [[Puerto Quito kiti|Puerto Quito]]
| align=right| 17.100
| align=right| 719
| [[Puerto Quito]]
| [[Puerto Quito]]
|-
|-
| [[Kitu kiti|Kitu]]
| [[Kitu kiti|Kitu]]
| align=right| 1.839.853
| align=right| 4.204
| [[Kitu]]
| [[Kitu]]
|-
|-
| [[Rumiñawi kiti|Rumiñawi]]
| [[Rumiñawi kiti|Rumiñawi]]
| align=right| 65.882
| align=right| 134
| [[Sangolquí]]
| [[Sangolquí]]
|-
|-
| [[San Miguel de los Bancos kiti|San Miguel de los Bancos]]
| [[San Miguel de los Bancos kiti|San Miguel de los Bancos]]
| align=right| 10.717
| align=right| 801
| [[San Miguel de los Bancos llaqta|San Miguel de los Bancos]]
| [[San Miguel de los Bancos llaqta|San Miguel de los Bancos]]
|-
|-
Siq'i 105: Siq'i 130:


== Runakuna ==
== Runakuna ==
Pichincha markapiqa [[Kayampi runa|Kayampi]] [[Kitukara]]pas [[Kichwa runa]]kunam tiyanku. <ref> [http://www.codenpe.gov.ec/index.php?option=com_content&view=article&id=73&Itemid=130 www.codenpe.gov.ec / Kayampi] </ref> <ref> [http://www.codenpe.gov.ec/index.php?option=com_content&view=article&id=80&Itemid=117 www.codenpe.gov.ec / Kitu Kara] </ref>
=== Runa llaqtakuna ===

* [[Kayampi runa|Kayampi]]
* [[Kitu Kara]]


==Llaqtakuna==
==Llaqtakuna==
Siq'i 121: Siq'i 143:
== Markapi paqarisqa runakuna ==
== Markapi paqarisqa runakuna ==
== Iñi ==
== Iñi ==
== Pukyukuna ==
<references/>
== Hawa t'inkikuna ==
== Hawa t'inkikuna ==



07:33 16 hun 2009-pa llamk'apusqan

Pichincha marka
Pichincha nina urqu Kituwan, Pinchicha marka
Saywitu Wallqanqa
Unancha
.
Mama llaqta Ikwadur
Tinkurachina siwikuna
Kitikuna 8
Uma llaqta Kitu
Simikuna kastilla simi, [kichwa|kichwa simi]]
Runakuna 2.536.195 (2003)
Runa ñit'inakuy 152 runak./km²
Hallka k'iti k'anchar 16.599 km²
Kamasqa wata 25 ñiqin inti raymi killapi 1824 watapi
Marka kamachiq Gustavo Baroja
Karu rimay tuyru 2 (+593-2)
Pacha suyu
Qhichwa simipi
llika tiyanan
[www.]
Kastilla simipi
llika tiyanan
pichincha.gov.ec
Pichincha markap kitinkuna

Pichincha marka nisqaqa huk markam Ikwadur mama llaqtapi. Uma llaqtanqa Kitu llaqtam.

Allpa saywachi

San Antonio de Pichincha, "Mitad del Mundo"


  • Mayukuna: Abundancia mayu - Achiote mayu - Achutillu mayu (Achotillo) - Alampi mayu (Alambí) - Bagasal mayu - Bravo mayu - Cabuyal mayu - Canchupi mayu - Caoní mayu - Chalguayacu Chico mayu - Cinto mayu - Inga mayu - Jordán mayu - Macallares mayu - Mindo mayu - Mojarrero mayu - Mulaute mayu - Nambillo mayu - Pachijal mayu - Pita mayu - Pitsara mayu (Pitzará) - Sábalo mayu - Saluya mayu (Saloya) - San Antonio mayu - San Dimas mayu - San Pedro mayu - Santa Klara mayu - Silanchi mayu (Silanche) - Silanche Chico mayu - Tinas mayu (Las Tinas) - Yuraqmayu (Río Blanco)
  • Quchakuna: Qhariqucha - Boyeros qucha - Yuyus qucha (Yuyos)
  • Phaqchakuna: Chirapi phaqcha - Pirawa phaqcha (La Piragua)

Flora Faunapas

Chiriqunuy

Pulitika Rakiy

Pusaq kitinmi kan.

Kiti Runakuna (inec 2001) Hallka k'iti k'anchar (km²) Uma llaqta
Kayampi 69.800 1.350 Kayampi
Mejía 62.888 1.459 Machachi
Pedro Moncayo 25.594 333 Tabacundo
Pedro Vicente Maldonado 9.965 657 Pedro Vicente Maldonado
Puerto Quito 17.100 719 Puerto Quito
Kitu 1.839.853 4.204 Kitu
Rumiñawi 65.882 134 Sangolquí
San Miguel de los Bancos 10.717 801 San Miguel de los Bancos

Runakuna

Pichincha markapiqa Kayampi Kitukarapas Kichwa runakunam tiyanku. [1] [2]

Llaqtakuna

Wiñay kawsay

Yachay tarpuy

Karu puriy

Yachaychiy

Musiku

Apaykachana

Markapi paqarisqa runakuna

Iñi

Pukyukuna

  1. www.codenpe.gov.ec / Kayampi
  2. www.codenpe.gov.ec / Kitu Kara

Hawa t'inkikuna

Wallqanqa (Pichincha marka) Pichincha marka Unancha (Pichincha marka)
Uma llaqta: Kitu
Kitikuna (Uma llaqtakuna) : Kayampi (Kayampi) • Kitu (Kitu) • Mejía (Machachi) • Pedro Moncayo (Tawakuntu) • Pedro Vicente Maldonado (Pedro Vicente Maldonado) • Puerto Quito (Puerto Quito) • Rumiñawi (Sangolquí) • San Miguel de los Bancos (San Miguel de los Bancos)
Amachasqa sallqa suyukuna: Illinisa risirwaKayampi Kuka risirwaPasochoa risirwaPululawa risirwaQutuphaqsi mama llaqta parki
Urqukuna: AntisanaAtakasuIllinisaItalóKayampiLa ViuditaMojandaPasochoaPichinchaPululawaQutuphaqsiRumiñawiSara urquSinchulawaSunku
Mayukuna: Saluya mayuAlampi mayu
Quchakuna: KarikuchaBoyeros quchaYuyus qucha
Phaqchakuna: Chirapi phaqchaPirawa phaqcha
Runa llaqtakuna: KayampiKitu Kara
Wallqanqa (Ikwadur) Markakuna (Ikwadur) Unancha (Ikwadur)
 Asway ·  Bolívar ·  Chimpurasu ·  Esmeraldas ·  Impapura ·  Kañar ·  Karchi ·  Kuri ·  Kutupaksi · Loja ·  Manawi ·  Mayukuna ·  Morona Santiago ·  Napu ·  Orellana ·  Pastasa ·  Pichincha ·  Santa Elena ·  Tsachila ·  Sukumpiyu ·  Tunkurawa ·  Wayas ·  Yawatisuyu ·  Zamora Chinchipi
Kaypiqa {{Stub}} plantillam kachkan. Kay plantillataqa manañam llamk'achinchikchu. Chayrayku kay qillqamanta qichusqa kachun.
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Pichincha_marka&oldid=186957" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)