Wankawillka pruwinsya nisqapaq musuqchasqapura wakin kaynin

Wikipediamanta
Contenido eliminado Contenido añadido
CaTi0604 (rimanakuy | llamk'apusqakuna)
aSin resumen de edición
CaTi0604 (rimanakuy | llamk'apusqakuna)
simikuna
Siq'i 70: Siq'i 70:
== Chiriqunuy ==
== Chiriqunuy ==
== Flora Faunapas ==
== Flora Faunapas ==
== Runakuna ==
== Musiku ==
==Pulitika rakiy==
==Pulitika rakiy==
Chunka isqunniyuq distritunmi kan.
Chunka isqunniyuq distritunmi kan.
Siq'i 101: Siq'i 99:
| [[Mariscal Cáceres (Wankawillka) distritu|Mariscal Cáceres]]
| [[Mariscal Cáceres (Wankawillka) distritu|Mariscal Cáceres]]
| [[Mariscal Cáceres (Wankawillka)|Mariscal Cáceres]]
| [[Mariscal Cáceres (Wankawillka)|Mariscal Cáceres]]
|-
| [[Muya distritu|Muya]]
| [[Muya (Wankawillka)|Muya]]
|-
|-
| [[Musuq Uquru distritu|Musuq Uquru]]
| [[Musuq Uquru distritu|Musuq Uquru]]
| [[Uquru]]
| [[Uquru]]
|-
| [[Muya distritu|Muya]]
| [[Muya (Wankawillka)|Muya]]
|-
|-
| [[Pallqa distritu|Pallqa]]
| [[Pallqa distritu|Pallqa]]
Siq'i 137: Siq'i 135:
| [[Yawli distritu (Wankawillka)|Yawli distritu|Yawli]]
| [[Yawli distritu (Wankawillka)|Yawli distritu|Yawli]]
| [[Yawli (Wankawillka)|Yawli]]
| [[Yawli (Wankawillka)|Yawli]]
|-
|}
|}

== Llaqtakuna - Ayllu llaqtakuna - Uchuy llaqtakuna ==
== Wiñay kawsay ==
== Wiñay kawsay ==
== Runakuna ==
== Simikuna ==
Pruwinsyapiqa aswanta [[qhichwa simi]]tam rimanku.

{|class={{tablabonita}} border="1" style="width:40%;" border="1"
|-bgcolor=#EFEFEF
! '''Distritu'''
! '''[[Kastilla simi|Kastilla]] simita rimaqkuna''' <small> /1 </small>
! '''%'''
! '''[[Indihina]] simita rimaqkuna''' <small> /1, /2 </small>
! '''%'''
|-
| [[Aqupampilla distritu|Aqupampilla]]
|align="right" |2,458
|align="right" |69.9
|align="right" |1,054
|align="right" |30.0
|-
| [[Aquyra distritu|Aquyra]]
|align="right" |5,369
|align="right" |19.5
|align="right" |22,080
|align="right" |80.3
|-
| [[Ascension distritu|Ascensión]]
|align="right" |6,422
|align="right" |73.5
|align="right" |2,309
|align="right" |26.4
|-
| [[Iskuchaka distritu|Iskuchaka]]
|align="right" |742
|align="right" |85.3
|align="right" |127
|align="right" |14.6
|-
| [[Larya distritu|Larya]]
|align="right" |434
|align="right" |33.5
|align="right" |860
|align="right" |66.5
|-
| [[Manta distritu|Manta]]
|align="right" |875
|align="right" |55.5
|align="right" |701
|align="right" |44.5
|-
| [[Mariscal Cáceres (Wankawillka) distritu|Mariscal Cáceres]]
|align="right" |470
|align="right" |69.7
|align="right" |203
|align="right" |30.1
|-
| [[Musuq Uquru distritu|Musuq Uquru]]
|align="right" |480
|align="right" |21.3
|align="right" |1,774
|align="right" |78.7
|-
| [[Muya distritu|Muya]]
|align="right" |1,501
|align="right" |72.0
|align="right" |580
|align="right" |27.8
|-
| [[Pallqa distritu|Pallqa]]
|align="right" |877
|align="right" |27.8
|align="right" |2,273
|align="right" |72.1
|-
| [[Pillchaka distritu|Pillchaka]]
|align="right" |437
|align="right" |77.6
|align="right" |125
|align="right" |22.2
|-
| [[Qunayqa distritu|Qunayqa]]
|align="right" |748
|align="right" |62.1
|align="right" |454
|align="right" |37.7
|-
| [[Quwinqa distritu|Quwinqa]]
|align="right" |668
|align="right" |34.8
|align="right" |1,247
|align="right" |65.0
|-
| [[Wachuqullpa distritu|Wachuqullpa]]
|align="right" |1,143
|align="right" |43.7
|align="right" |1,472
|align="right" |56.3
|-
| [[Wankawillka distritu|Wankawillka]]
|align="right" |25,108
|align="right" |74.3
|align="right" |8,644
|align="right" |25.6
|-
| [[Wantu distritu|Wantu]]
|align="right" |3,055
|align="right" |44.6
|align="right" |3,787
|align="right" |55.2
|-
| [[Wayllawara distritu|Wayllawara]]
|align="right" |585
|align="right" |71.0
|align="right" |235
|align="right" |28.5
|-
| [[Willka distritu|Willka]]
|align="right" |1,688
|align="right" |59.8
|align="right" |1,125
|align="right" |39.8
|-
| [[Yawli distritu (Wankawillka)|Yawli distritu|Yawli]]
|align="right" |2,713
|align="right" |11.3
|align="right" |21,164
|align="right" |88.5
|-
| Llapan
|align="right" |55,773
|align="right" |44.2
|align="right" |70,214
|align="right" |55.7
|-
|}

<small> /1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata </small>

<small> /2 Indihina simi: [[qhichwa simi]], [[aymara simi]], [[ashaninka simi]] icha huk indihina simi (mana hawa simi)</small>

<small> Pukyu: <ref> [http://www.inei.gob.pe/ www.inei.gob.pe/ (2007)] </ref> </small>

== Musiku ==
== Llaqtakuna - Ayllu llaqtakuna - Uchuy llaqtakuna ==
== Yachay tarpuy ==
== Yachay tarpuy ==
== Raymikuna ==
== Raymikuna ==
Siq'i 154: Siq'i 295:
* [http://www.ucm.es/BUCM/revistas/ghi/11328312/articulos/RCHA9595110241A.PDF Abdón Yaranga Valderrama: Las "reducciónes", uno de los instrumentos del etnocidio,] panka 257
* [http://www.ucm.es/BUCM/revistas/ghi/11328312/articulos/RCHA9595110241A.PDF Abdón Yaranga Valderrama: Las "reducciónes", uno de los instrumentos del etnocidio,] panka 257


{{Wankawillka suyu}}
{{Suyukuna (Piruw)}}
{{stub}}
{{stub}}



16:10 15 may 2009-pa llamk'apusqan

Wankawillka pruwinsya
Uchkus Inkañan, Uchkus Alto llaqtapi,
Yawli distritupi
Saywitu Wallqanqa
Unancha
.
Mama llaqta Piruw
Tinkurachina siwikuna
Uma llaqta Wankawillka
Suyu Wankawillka suyu
Distritukuna 19
Simikuna qhichwa simi (uralan); kastilla simi
Runakuna 136,975 (2005)
Runa ñit'inakuy 32,5 runak./km² ()
Hallka k'iti kanchar 4,215.56 km²
Hanaq kay - m
Kamasqa wata
Kuraka Pedro Antonio Palomino Pastrana (2007)
Karu rimay yupay
Pacha suyu
Llika tiyanan [www.]
Aguas Calientes, Quwinqa distritu, Wankawillka pruwinsya

Wankawillka pruwinsya (kastilla simipi: Provincia de Huancavelica) nisqaqa Piruw mama llaqtap Wankawillka suyupi huk pruwinsyam. Uma llaqtanqa Wankawillka llaqtam.

Allpa saywachi

Chiriqunuy

Flora Faunapas

Pulitika rakiy

Chunka isqunniyuq distritunmi kan.

Distritu Uma llaqta
Aqupampilla Aqupampilla
Aquyra Aquyra
Ascensión Ascensión
Iskuchaka Iskuchaka
Larya Larya
Manta Manta
Mariscal Cáceres Mariscal Cáceres
Musuq Uquru Uquru
Muya Muya
Pallqa Pallqa
Pillchaka Pillchaka
Qunayqa Qunayqa
Quwinqa Quwinqa
Wachuqullpa Wachuqullpa
Wankawillka Wankawillka
Wantu Wantu
Wayllawara Wayllawara
Willka Willka
Yawli distritu|Yawli Yawli

Wiñay kawsay

Runakuna

Simikuna

Pruwinsyapiqa aswanta qhichwa simitam rimanku.

Distritu Kastilla simita rimaqkuna /1 % Indihina simita rimaqkuna /1, /2 %
Aqupampilla 2,458 69.9 1,054 30.0
Aquyra 5,369 19.5 22,080 80.3
Ascensión 6,422 73.5 2,309 26.4
Iskuchaka 742 85.3 127 14.6
Larya 434 33.5 860 66.5
Manta 875 55.5 701 44.5
Mariscal Cáceres 470 69.7 203 30.1
Musuq Uquru 480 21.3 1,774 78.7
Muya 1,501 72.0 580 27.8
Pallqa 877 27.8 2,273 72.1
Pillchaka 437 77.6 125 22.2
Qunayqa 748 62.1 454 37.7
Quwinqa 668 34.8 1,247 65.0
Wachuqullpa 1,143 43.7 1,472 56.3
Wankawillka 25,108 74.3 8,644 25.6
Wantu 3,055 44.6 3,787 55.2
Wayllawara 585 71.0 235 28.5
Willka 1,688 59.8 1,125 39.8
Yawli distritu|Yawli 2,713 11.3 21,164 88.5
Llapan 55,773 44.2 70,214 55.7

/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata

/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)

Pukyu: [1]

Musiku

Llaqtakuna - Ayllu llaqtakuna - Uchuy llaqtakuna

Yachay tarpuy

Raymikuna

Karu puriy

Yachachiy

Pruwinsyapi paqarisqa runakuna

Apaykachana

Iñi

Hawa t'inkikuna

Wallqanqa (Wankawillka) Wankawillka suyu Unancha (Wankawillka)
Uma llaqta: Wankawillka
Pruwinsyakuna: AnqaraAqupampaChuqlluquchaChurkampaTayaqaqaWankawillkaWaytara
Urqukuna: AltarAntarasuAqu Q'asaHawiñaKalwaryu urquMatalla urquPachi urquPalumuPinqulluQarwarasuSitaqT'uruyuqTamraykuTanranuTitiminaWachwaWamanrasuWaraquchayaqWinchusYana Urqu - Wallakuna: Chunta walla
Quchakuna: AknuquchaAnqasquchaAstukuquchaChiliquchaChunchu quchaChuqllu quchaIskay quchaK'uchu quchaKallwar quchaKanllaquchaLa Virreyna quchaLlullucha quchaMilluquchaPampa quchaPapaquchaPaququchaSan Ransisku quchaShuqulluquchaTapaquchaTurpu quchaUrqu quchaWakan quchaWarmiquchaWaskaquchaWaylla quchaWichinka quchaYanaquchaÑawinqucha
Mayukuna: Chiris mayuIchhu mayuIka mayuMantaru mayuPisqu mayuSanta Ana mayuSikra mayuUpa mayu (Anqara)Upa mayu (Tayaqaqa)Urupampa mayuWayanayWillka mayu (Wankawillka)
Mawk'a llaqtakuna: Uchkus Inkañan
Simikuna: Wankawillka suyupi rimaykunaChanka runasimi
Runa llaqtakuna: ChankaQhichwa
Karu puriy: Wayanay rumi sach'a sach'a
Wallqanqa (Piruw) Suyukuna (Piruw) Unancha (Piruw)
Amarumayu · Anqash · Apurimaq · Ariqipa · Ayakuchu · Ika · Kashamarka · Lampalliqi · Lima · Luritu · Mayutata · Muqiwa · Pasqu · Piwra · Punu · Qispi Kay · Qusqu · San Martín · Sunin · Taqna · Tumpis · Ukayali · Wankawillka · Wanuku
Kaypiqa {{Stub}} plantillam kachkan. Kay plantillataqa manañam llamk'achinchikchu. Chayrayku kay qillqamanta qichusqa kachun.
  1. www.inei.gob.pe/ (2007)
"https://qu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wankawillka_pruwinsya&oldid=181301" p'anqamanta chaskisqa (Wikipedia, Qhichwa / Quechua)